Το Εθνικό και το αληθές
Του Ευάγγελου Βενιζέλου
Υπάρχουν ορισμένα θέματα στα οποία ο χρόνος λειτούργησε υπέρ μας τα 46 χρόνια της μεταπολίτευσης. Θα έλεγα ότι ο χρόνος λειτούργησε υπέρ μας επειδή η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέλος της ευρωζώνης, αλλά αυτό δεν συνδέεται με τα ελληνοτουρκικά. Αυτός ήταν ένας στόχος καταστατικός, αυτός ήταν ένας στόχος ο οποίος συζητήθηκε από την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 και μετά, το ζήτημα της κατεύθυνσης της χώρας. Η χώρα γεννήθηκε ως δυτική, γιατί ηττήθηκε στρατιωτικά στην Πελοπόννησο και γεννήθηκε με τη βοήθεια των δυνάμεων της εποχής, βεβαίως ήταν και η Ρωσία μεταξύ αυτών, αλλά η Ρωσία της εποχής εκείνης. Πάντως η χώρα είχε έναν δυτικό προσανατολισμό ή λειτουργούσε ως πεδίο μίας εγγενούς σύγκρουσης μεταξύ Ανατολής και Δύσης, όμως στα μεγάλα θέματα ήταν δυτική χώρα: Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Ψυχρός Πόλεμος και ούτω καθεξής.
Επίσης, στο Κυπριακό είχαμε βεβαίως το «ψευδοκράτος» το λεγόμενο, και είχαμε την εμπέδωση, δυστυχώς, της κατοχής και τον εποικισμό και την αδυναμία επίτευξης πολιτικής λύσης, αλλά πετύχαμε την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρωζώνη και, βέβαια, έχουμε πετύχει να μην αμφισβητείται η διεθνής νομική προσωπικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όμως δεν έχουμε επιτύχει λύση που αφορά το Κυπριακό πρόβλημα καθεαυτό ως διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής.
Στα λεγόμενα κυριαρχικά δικαιώματα και στον πλούτο της χώρας δεν έχουμε καταφέρει δυστυχώς κάτι σημαντικό. Γιατί; Γιατί αυτά τα κυριαρχικά δικαιώματα για να καταστούν ενεργά και οικονομικώς χρήσιμα πρέπει να υπάρχει οριοθέτηση. Βεβαίως μπορεί να έχεις κάποιες περιοχές ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας που δεν επικαλύπτονται, που δεν αμφισβητούνται, αλλά οι περισσότερες δημιουργούν ένα πρόβλημα επικάλυψης, προβολής δηλαδή ισχυρισμών και από άλλες χώρες, διπλανές ή απέναντι. Οπότε πρέπει να οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ κατά τη Διεθνή Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, με τις διαδικασίες που προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας, για να ενεργοποιηθεί το δικαίωμά σου, αλλιώς μπορεί να κάνεις προσωρινές πράξεις, αλλά πάντα καλή τη πίστει, χωρίς να προκαλείς τους άλλους. Αρα και η Τουρκία έχει υποχρέωση να μη μας προκαλεί. Δεν μπορεί να κάνει έρευνες οι οποίες παραβιάζουν τα προβαλλόμενα δικαιώματα των γειτονικών κρατών, όταν δεν έχει συντελεσθεί η τελική οριοθέτηση.
Όπως φέρεται να έχει πει ο Διονύσιος Σολωμός και έτσι κλείνει και το βιβλίο μου, με το επιμύθιο αυτό, «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές» και πρέπει να μιλάμε στην κοινή γνώμη, στον λαό, με ακρίβεια και εντιμότητα να του λέμε τα δεδομένα, αλλιώς μπορούμε να καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις, μπορούμε να καλλιεργούμε μια πατριωτική, υπερπατριωτική ρητορεία, αλλά δεν θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα. Θα γυρίζουμε συνεχώς γύρω από ένα μεγάλο ερωτηματικό, εάν μπορούμε να κάνουμε κάτι, τι μπορούμε να κάνουμε, δεν θα αξιοποιούμε τίποτα, δεν θα ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, δεν θα μεγαλώνουμε τη χώρα. Η χώρα θα παραμένει εκεί που είναι, χωρίς να λύνουμε κανένα θέμα. Και δεν θα λύσουμε το θέμα με την Τουρκία περικυκλώνοντάς το, δηλαδή με μια συμφωνία μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, με τη συμφωνία με την Ιταλία, με τη συμφωνία με την Αλβανία, πρέπει να κάνουμε και τη συμφωνία με την Τουρκία, αλλιώς δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα.
Μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι, μπορούμε να σκεπτόμαστε ότι δεν θα υποχωρήσουμε σε τίποτα, αλλά δεν θα έχουμε και τίποτα, πρακτικά, θα έχουμε μια ψευδαίσθηση, έναν συμβολισμό. Θα μου πείτε, πολύ συχνά λέμε «η πολιτική είναι διαχείριση των συμβόλων», αλλά δεν μπορεί να είναι μόνον διαχείριση των συμβόλων ή κυρίως διαχείριση των συμβόλων. Πολιτική πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση του μακροπρόθεσμου εθνικού συμφέροντος, όχι του συγκυριακού. Του εθνικού συμφέροντος, όχι του κομματικού, του κυβερνητικού ή αντιπολιτευτικού. Άρα πρέπει να λέμε την αλήθεια.
