«Θρυλική θα μείνει στους μεταγενέστερους η μέρα που κανείς δεν είπε να βαρυγκομήσει
αλλ’ οργιές ανοιχτά στα φυλλώματα φέγγανε…»
Οδυσσέας Ελύτης
Αναμνήσεις από την Ξάνθη περίπου ένα χρόνο πριν…
Τι ωραίο να έχεις έναν σκοπό και να μη σε νοιάζει τίποτα άλλο! Τίποτα! Ούτε η κούραση ούτε το τι λένε γύρω σου ούτε η βροχή που πέφτει καταρρακτωδώς!
Βάζεις πίσω τον εαυτό σου, τις ατομικές σου ανάγκες, τυχόν παρορμήσεις σου και μένεις επικεντρωμένος σε αυτά που έχεις διδαχτεί, στον σκοπό σου. Γιατί ο σκοπός αυτός είναι ιερός, δηλαδή είναι πέρα και πάνω από σένα, ξεπερνάει τη μικρή ζωή σου (μικρή σε διάρκεια και όχι σε δυνατότητες).
Και ο σκοπός σε πάει πίσω και σε πάει μπροστά. Πάει πίσω σε ανθρώπους, στους παππούδες, στους προπαππούδες μας, που είχαν κι αυτοί όνειρα, είχαν «θέλω» για οικογένεια και προκοπή.
Υπέταξαν όμως τα «θέλω» τους τα ατομικά σε ένα μεγαλύτερο καλό, στην ελευθερία. Και γι’ αυτό το ύψιστο χρέος δεν φοβήθηκαν να δώσουν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, την ίδια τους τη ζωή. Δέχτηκαν να γίνει το αίμα τους το συνδετικό υλικό για να οικοδομηθεί μια πατρίδα «απ’ τα κόκαλα βγαλμένη».
Και υπηρετώντας τον σκοπό πάει η σκέψη μπροστά. Στα παιδιά μας, σε αυτούς που θα έρθουν μετά από μας. Τι θα τους αφήσουμε; Όχι σπίτια, διαμερίσματα, καταθέσεις. Τι θα τους αφήσουμε από συναισθήματα κι εμπειρίες; Από πού θα πιαστούν σε μια δύσκολη στιγμή;
Όταν θα βρέχει καταρρακτωδώς γύρω τους, τα παιδιά μας τι θα κάνουν; Όταν θα κουραστούν από το βάρος που θα κουβαλάνε, πού θα βρουν το κουράγιο να συνεχίσουν;
Δύσκολες στιγμές έχει ο καθένας μας συχνά στη ζωή του, άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο. Βαριά η καθημερινότητα όπως την καταντήσαμε, με πρέπει και πράγματα πολλά που μας κρύβουν την ουσία.
Κι έρχεται μια επέτειος, έρχονται νέα παιδιά φορώντας τη στολή του εύζωνα, περπατούν αγέρωχα στη βροχή, υπηρετούν τον σκοπό τους. Και μια ολόκληρη πόλη να τους αγκαλιάζει, να τους πετά ροδοπέταλα και δάφνινα στεφάνια.
Τους ευχαριστούμε, ακόμα κι ένα χρόνο μετά, γιατί θύμισαν σε όλους μας πόσο σημαντικά είναι τα συναισθήματα, όπως αυτά της υπερηφάνειας για κάτι τιμημένο, της απόδοσης τιμής σε κάτι ανδρείο, της επικρότησης τελικά του ήθους.
Αυτήν την αίσθηση ας την κρατήσουμε ως κόρη οφθαλμού μέσα μας, ακόμα κι αν περάσουν πολλές επέτειοι ακόμα από την απελευθέρωση της Ξάνθης, από την 100η, από την 101η… Κι ας βοηθήσουμε αυτό το συναίσθημα να καρπίσει στον καθένα μας. Είναι, το λιγότερο, χρέος μας!
Νατάσα Μιχαηλίδου
Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
