Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο μας το σημαντικό ρόλο που παίζουν οι παραθυρεοειδείς στο μεταβολισμό ή αλλιώς στην κυκλοφορία του ασβεστίου στο σώμα. Αναφέραμε τη συνεργασία τους με το έντερο, τους νεφρούς και τα οστά. Σήμερα θα σταθούμε στο ρόλο των οστών σε αυτή την ισορροπία.
Τα οστά αποτελούν ένα σημαντικό όργανο του σώματος και παρόλο που είναι σκληρά, παραμένουν ζωντανά! Λειτουργούν ως μία αποθήκη τεράστιων ποσοτήτων ασβεστίου, έτοιμη να τροφοδοτήσει τον οργανισμό ανά πάσα ώρα και στιγμή. Οποτεδήποτε λείψει ασβέστιο στο σώμα, αυξάνεται η παραθορμόνη (η ορμόνη των παραθυρεοειδών αδένων) και μετακινεί ασβέστιο από τα οστά στην κυκλοφορία. Από εκεί, το ασβέστιο φτάνει στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί στη λειτουργία τους και ό,τι περισσεύει αποβάλλεται στα ούρα. Το χρησιμοποιημένο ασβέστιο αναπληρώνεται συνεχώς, χάρη στο ασβέστιο που τρώμε, κυρίως από τα γαλακτοκομικά, και με τη βοήθεια της βιταμίνης D.
Εύκολα λοιπόν αντιλαμβανόμαστε ότι αν λείψει το ασβέστιο στην τροφή, ή λείψει η βιταμίνη D που βοηθά την απορρόφησή του, ή χαλάσουν τα νεφρά και χάνουν στα ούρα περισσότερο ασβέστιο από ό,τι πρέπει, ή χαλάσουν οι παραθυρεοειδείς και παράγουν περισσότερη παραθορμόνη από ό,τι πρέπει, θα αρρωστήσουμε από οστεοπενία (φτώχεια των οστών) και μετέπειτα από οστεοπόρωση (κούφια οστά). Επιπλέον, στην εμμηνόπαυση, κινδυνεύουμε περισσότερο, επειδή μειώνονται οι γυναικείες ορμόνες που δυναμώνουν τα οστά. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στους άνδρες, όταν μειώνονται οι ανδρικές ορμόνες λόγω ηλικίας.
Η οστεοπόρωση δηλαδή, δεν είναι αρρώστια που συμβαίνει μόνο στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Οποιαδήποτε δυσλειτουργία σχετική με την κυκλοφορία του ασβεστίου, μπορεί να κάνει οστεοπόρωση.
Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηλή ασθένεια, που εγκαθίσταται σε βάθος χρόνου. Αν περάσει απαρατήρητη, προκαλεί μικρά σπασίματα στα οστά της ραχοκοκαλιάς με αποτέλεσμα να χάνουμε ύψος και ενίοτε να ‘πονάν τα κόκαλά μας’. Σε βαριές και παραμελημένες περιπτώσεις, το παραμικρό παραπάτημα ή πτώση μπορεί να προκαλέσει σπάσιμο της λεκάνης (ισχίο) με τις σοβαρές συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε.
Η απώλεια ύψους και οι πόνοι στα οστά δεν είναι φυσιολογικά φαινόμενα που οφείλονται στο πέρασμα της ηλικίας αλλά σημάδια ότι κάτι δεν πάει καλά.
Η διάγνωση της οστεοπόρωσης γίνεται με μέτρηση οστικής πυκνότητας, όμως ο ενδοκρινολόγος μπορεί να δει τα σημάδια του ερχομού της από εξετάσεις στο αίμα και τα ούρα πολύ πριν η αρρώστια αρχίσει να φαίνεται στη μέτρηση οστικής πυκνότητας. Επίσης, θέλει προσοχή στην ανάγνωση των αποτελεσμάτων, γιατί αναλόγως διαφόρων παραμέτρων, τα πράγματα μπορεί να μην είναι όπως φαίνονται.
Η θεραπεία της οστεοπόρωσης περιλαμβάνει ασβέστιο, βιταμίνη D και πιο ειδικά φάρμακα σε χάπι ή ένεση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές δόσεις, οπότε δεν αρκεί να παίρνουμε από μόνοι μας, χωρίς συμβουλή ειδικού.
Ιατρός Σταυρούλα Ε. Παπαδοπούλου
Ειδικός Παθολόγος, Ειδικός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος και Μεταβολικών νόσων
Βελισσαρίου 4 – 6, 5ος όροφος, Ξάνθη, 67100, Ελλάδα
Τηλ/Φαξ: 2541.400.119/ Κιν: 6934.56.22.24
