Σήμερα θα επιχειρήσουμε μία απλουστευμένη περιγραφή της παθοφυσιολογίας του σακχαρώδους διαβήτη, του τρόπου δηλαδή που αυτός δημιουργείται και επομένως από όπου πηγάζουν και οι λύσεις, έτσι ‘απλά’…
Σε φυσιολογικές καταστάσεις, η τροφή που τρώμε, διασπάται στο πεπτικό σύστημα σε επιμέρους συστατικά, από τα οποία προέρχονται και τα σάκχαρα. Αυτά απορροφώνται και κυκλοφορούν στη συνέχεια στο αίμα, προκειμένου να φτάσουν στα κύτταρα. Εκεί, με τη βοήθεια της ινσουλίνης που είναι μία από τις ορμόνες που παράγεται στο πάγκρεας, θα μπουν μέσα στα κύτταρα, προκειμένου να τα ταΐσουν. Τα κύτταρα με τη σειρά τους, θα χρησιμοποιήσουν όσα σάκχαρα χρειάζονται και ό,τι περισσεύει θα αποθηκευτεί με τη μορφή λίπους. Η ινσουλίνη λοιπόν θα δράσει ως το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα του κυττάρου, είτε αυτό είναι ένα εγκεφαλικό κύτταρο, είτε ένας μυς, είτε ένα λιποκύτταρο, προκειμένου να καταναλωθούν τα σάκχαρα της τροφής.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι εργάτες μεταφέρουν κιβώτια τροφής, δηλαδή σακχάρων, στην πόρτα των κυττάρων. Εάν τα κιβώτια είναι παραπάνω από αυτά που χρειάζεται το κύτταρο, δηλαδή εάν τρώμε παραπάνω από όσο χρειαζόμαστε, αυτά θα στοιβαχτούν έξω από την πόρτα του, οπότε αυξάνεται το λίπος και η πόρτα ανοίγει πιο δύσκολα. Αυτό είναι το φαινόμενο της ινσουλινοαντίστασης των ιστών που αποτελεί αρχική κατάσταση πολύ πριν την εμφάνιση διαβήτη. Το ίδιο θα συμβεί και αν δεν κινούμαστε αρκετά, ώστε να κάψουμε τα σάκχαρα που περισσεύουν.
Αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, το πάγκρεας θα λάβει μήνυμα ότι δεν ανοίγει η πόρτα και θα στέλνει όλο και περισσότερα κλειδιά, ινσουλίνη δηλαδή, με αποτέλεσμα να κουραστεί και στο τέλος να του τελειώσουν τα κλειδιά! Αυτός έχει ως αποτέλεσμα, τα στοιβαγμένα κιβώτια όλο και να αυξάνονται έξω από την πόρτα του κυττάρου και κάποια από αυτά να επιστρέφουν στο αίμα, αυξάνοντας έτσι το σάκχαρο αίματος. Ο διαβήτης ξεκινά να φαίνεται.
Σταδιακά, όσο δε διορθώνεται η κατάσταση, τα κιβώτια που περισσεύουν στο αίμα πια, διώχνονται στα ούρα, στην προσπάθεια του οργανισμού να αποσυμφορηθεί από αυτά. Αυτός όμως έχει ως αποτέλεσμα, να συμπαρασύρουν και νερό μαζί τους, οπότε ο ασθενής να ουρεί, αλλά και να διψάει πολύ. Ταυτόχρονα, τα κύτταρα που έχουν καταναλώσει σταδιακά τις προμήθειές τους, μένουν νηστικά, αφού δεν μπορούν να ανοίξουν την πόρτα για ανεφοδιασμό. Έτσι έχουμε συμπτώματα όπως κούραση λόγω νηστικών εγκεφαλικών κυττάρων, θόλωση της όρασης λόγω πολλών κιβωτίων στα κύτταρα του ματιού, αλλά και απώλεια βάρους, επειδή στην προσπάθειά του να επιζήσει το σώμα, καίει λίπος και μυική μάζα, προκειμένου να δημιουργήσει εναλλακτικά καύσιμα για να συντηρηθεί τουλάχιστον ο εγκέφαλος. Έχουμε πλέον έκδηλο και σοβαρό σακχαρώδη διαβήτη.
Αυτή είναι η κλασική οδός του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Στον τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενο, έχουμε άμεση καταστροφή του παγκρέατος, λόγω αυτοανοσίας, παγκρεατίτιδας ή καρκίνου, άρα απουσία κλειδιών ινσουλίνης και επομένως δεν υπάρχει το πρόδρομο στάδιο της ινσουλινοαντίστασης. Εδώ απαιτείται ινσουλίνη για να μη χαθεί η ζωή…Ευτυχώς είναι πολύ πιο σπάνιος.
Συμπέρασμα; Για τους περισσότερους, έλεγχος τροφοδοσίας ίσον υγεία.
Ιατρός Σταυρούλα Ε. Παπαδοπούλου
Ειδικός Παθολόγος
Ειδικός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος και Μεταβολικών νόσων
Βελισσαρίου 4 – 6, 5ος όροφος, Ξάνθη, 67100, Ελλάδα
Τηλ/Φαξ: 2541.400.119/ Κιν: 6934.56.22.24
