Ο αρχαίος ρήτορας Δημοσθένης διατύπωσε έναν κανόνα διαχρονικής αξίας: «Τὸ γὰρ εὖ πράττειν παρὰ τὴν ἀξίαν ἀφορμὴ τοῦ κακῶς φρονεῖν τοῖς ἀνοήτοις γίγνεται· διόπερ πολλάκις δοκεῖ τὸ φυλάξαι τἀγαθὰ τοῦ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι» (Ολυνθιακός Α΄, § 23) = Γιατί για τους ανοήτους η παρ᾽ αξίαν ευτυχία γίνεται αφορμή να μη σκέφτονται σωστά· γι᾽ αυτό, πολλές φορές συμβαίνει να είναι δυσκολότερη η διατήρηση των αγαθών παρά η απόκτησή τους» (μετ. Α. Ι. Γιαγκόπουλος).
Γιορτάζουμε τα εκατό χρόνια ελεύθερης ζωή της Ξάνθης: 4 Οκτωβρίου 1919 – 2019.
Τιμούμε τους συντελεστές της απελευθέρωσης και πανηγυρίζουμε την ευλογημένη της Ελευθερίας ημέρα. Αυτούς που αγωνίστηκαν ο καθένας με τον τρόπο του και από τη θέση του για την απόκτηση του ύψιστου αγαθού της Ελευθερίας. Κλίνουμε το γόνυ ευλαβικά.
Έχουμε βαθιά την πεποίθηση, όμως, ότι στον φετινό εορτασμό τιμούμε ταυτόχρονα τους άντρες και τις γυναίκες που στα διαρρεύσαντα εκατόν έτη αγωνίστηκαν με σύνεση να διατηρήσουν την αποκτηθείσα ελευθερία, να την επεκτείνουν και την καλλιεργήσουν, κατά τις ανάγκες των εποχών.
Τιμούμε τους Ξανθιώτες και Ξανθιώτισσες που αμέσως μετά την 4η Οκτωβρίου 1919 πάλεψαν για να ξαναχτίσουν την πόλη και να ορθώσουν τη ζωή.
Τιμούμε τους Ξανθιώτες και τις Ξανθιώτισσες του Μεσοπολέμου, που εργάστηκαν σε βιομηχανίες, σε εργαστήρια, σε καταστήματα, σε χωράφια. Που στη Ζωή τους έβαλαν το συλλογικό μαζί με το ατομικό, τον πολιτισμό μαζί με την οικονομική άνεση, τη μόρφωση μαζί με την ευζωία. Τιμούμε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, Εβραίους και Αρμένιους που αγωνίστηκαν ενωμένοι για το σωστό και το δίκαιο.
Τιμούμε τους Ξανθιώτες και τις Ξανθιώτισσες που στη δύσκολη δεκαετία του δεύτερου πολέμου, στην κατοχή, στην αντίσταση και στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν κράτησαν ψηλά το όνομα του ανθρώπου.
Τιμούμε όλους και όλες που στα χρόνια της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης, στις δεκαετίες τις δύσκολες της μετανάστευσης, της παρακμής, της κρίσης έδωσαν τον αγώνα τον καλό. Και κράτησαν την Ξάνθη, την βελτίωσαν, την μεγάλωσαν, την κατέστησαν πόλη της ανάπτυξης, της ειρήνης, της προόδου, της συνύπαρξης του διαφορετικού.
Τα εκατό χρόνια που πέρασαν από τη γλυκιά μέρα της λευτεριάς, από τις 4 Οκτωβρίου 1919 ως σήμερα, χιλιάδες οι ψυχές των κεκοιμημένων ανδρών και γυναικών, χιλιάδες οι ζώντες και ζώσες στην Ξάνθη, σε όλη την Ελλάδα, σε όλο τον πλανήτη, που τούτες τις μέρες όλοι μαζί γιορτάζουν και πανηγυρίζουν ότι αναδείχτηκαν άξιοι όχι μόνο στο «κτήσασθαι» αλλά και στο «φυλάξαι» το μέγιστον αγαθό της Ελευθερίας.
Τιμή πρέπει σε όλους τους Ξανθιώτες και σε όλες τις Ξανθιώτισσες.
Θανάσης Μουσόπουλος
Φιλόλογος-συγγραφέας-ποιητής
