Σημαντικές αλλαγές στις περιφερειακές εκλογές προανήγγειλε ο Π. Σκουρλέτης στο πρόσφατο συνέδριο της ΕΝΠΕ. Από τους εκλεγμένους θα ορίζει χωρικούς αντιπεριφερειάρχες ο περιφερειάρχης
Απλή αναλογική, τοπικά δημοψηφίσματα, έλεγχος νομιμότητας εκτός Αποκεντρωμένων και εκλογή περιφερειακών συμβούλων και με ψήφους από τις άλλες Π.Ε. έρχονται από το ΥΠΕΣ
Σημαντικές αλλαγές έρχονται στον τρόπο διεξαγωγής των περιφερειακών εκλογών και στην ανάδειξη των περιφερειακών συμβούλων αλλά και των αντιπεριφερειαρχών. Τις δρομολογούμενες αλλαγές προανήγγειλε ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης, στην ομιλία του κατά την έναρξη του 5ου συνεδρίου της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), την προηγούμενη εβδομάδα.
Απλή αναλογική
Για την καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, σημείωσε ότι το εκλογικό αυτό σύστημα «θα ευνοήσει συνεργασίες και την είσοδο νέων δυνάμεων και νέων απόψεων στην πολιτική», ενώ «σε συνδυασμό με την θέσπιση νέων ή την ενεργοποίηση υπαρχόντων συμμετοχικών θεσμών, μπορεί να απαντήσει και στα ζητήματα της κυβερνησιμότητας και σε ό,τι άλλο προκύψει».
Μεταξύ των εκλεγμένων και οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες
Από τις αλλαγές που συγκεντρώνουν ήδη το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αλλά αναμένεται να εγείρουν και τις μεγαλύτερες αντιδράσεις είναι οι παρακάτω:
-Οι Περιφερειακές Ενότητες διατηρούνται ως εκλογικές περιφέρειες, με δικαίωμα όμως «επικοινωνίας» των ψηφοδελτίων, δηλαδή δικαίωμα του εκλογέα μίας Περιφερειακής Ενότητας να βάλει έναν σταυρό και σε υποψήφιο άλλης Περιφερειακής Ενότητας.
-Διατηρείται ο θεσμός του χωρικού αντιπεριφερειάρχη, ωστόσο, καταργείται η χωρίς σταυρό, εκλογή του, όπως ισχύει σήμερα. Αντίθετα, ο χωρικός αντιπεριφερειάρχης κάθε Περιφερειακής Ενότητας θα ορίζεται από τον περιφερειάρχη, μεταξύ των συμβούλων που έχουν ήδη εκλεγεί στην οικεία περιφέρεια.
Κι ενώ ως προς το πρώτο, θα πρέπει να διευκρινιστούν περαιτέρω οι όροι, οι προϋποθέσεις και τα όρια εντός των οποίων θα λειτουργήσει αυτή η ενίσχυση της «περιφερειακότητας», το δεύτερο φαίνεται αρκετά πιο ξεκάθαρο.
Σήμερα, οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες έχουν προκύψει ως επικεφαλής των ψηφοδελτίων των Περιφερειακών Ενοτήτων χωρίς σταυρό, με βάση το γεγονός ότι η παράταξη που συμμετείχαν πλειοψήφησε στις εκλογές.
Με το σύστημα που εξαγγέλθηκε οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες θα προκύπτουν, όπως οι θεματικοί, δηλαδή θα ορίζονται από τον περιφερειάρχη μεταξύ όσων θα καταφέρουν να εκλεγούν.
Τοπικά δημοψηφίσματα και δυνατότητα αλλαγών στην κατανομή αρμοδιοτήτων
Ο κ. Σκουρλέτης ανέφερε ακόμα ότι στις παρεμβάσεις που αναμένεται να θεσμοθετήσει το υπουργείο περιλαμβάνονται και τα εξής:
-Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για του πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ήδη ισχύει στις δημοτικές εκλογές, επεκτείνεται και στις περιφερειακές εκλογές. Η διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών αποσυνδέεται από το χρόνο διεξαγωγής των ευρωεκλογών.
-Εξορθολογίζονται κατηγορίες κωλυμάτων εκλογιμότητας – όπως η γενική απαγόρευση να θέσουν υποψηφιότητα όλοι όσοι έχουν οποιαδήποτε σχέση εργασίας με το Δημόσιο, ακόμα και ορισμένου χρόνου (λ.χ. δίμηνη, πεντάμηνη κ.λπ. σύμβαση εργασίας).
-Θεσμοθετείται η διενέργεια τοπικών δημοψηφισμάτων, όχι μόνο μετά από πρωτοβουλία των οργάνων του δήμου, αλλά και κατόπιν λαϊκής πρωτοβουλίας.
-Αναπροσδιορίζεται η κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ δήμων – περιφερειών – κεντρικού κράτους, ενώ προβλέπεται η ίδρυση ενός οργάνου ελέγχου της διαδικασίας αναπροσδιορισμού των αρμοδιοτήτων, που θα διασφαλίζει ότι κάθε μεταφορά αρμοδιότητας, θα συνοδεύεται από τη διασφάλιση των απαιτούμενων πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού.
-Εξετάζεται «με θετική ματιά» η πρόταση για εκχώρηση στις περιφέρειες των αρμοδιοτήτων για τη χάραξη του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και για την παροχή υπηρεσιών τεχνικού ελέγχου και υποστήριξης.
-Ο έλεγχος νομιμότητας των αποφάσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης θα αποσπαστεί από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και θα ανατεθεί σε έναν νέο φορέα, τον «Ελεγκτή Νομιμότητας», υπό την εποπτεία και την ευθύνη του υπουργείου Εσωτερικών.
-Προωθείται η υποκατάσταση των σημερινών Αποκεντρωμένων Διοικήσεων από περιφερειακές, κατά τόπους, υπηρεσίες των αντίστοιχων υπουργείων. Στο σημείο αυτό, ο κ. Σκουρλέτης διαβεβαίωσε ότι «οποιαδήποτε αλλαγή του πλαισίου λειτουργίας και αρμοδιοτήτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων δεν θα επηρεάσει έστω και κατ’ ελάχιστο τα δικαιώματα και τους όρους εργασίας του προσωπικού τους».
Αντιδράσεις από ΕΝΠΕ
Να σημειώσουμε ότι ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ και περιφερειάρχης Θεσσαλίας σημείωσε ότι: «η απλή αναλογική θα φέρει αποσχιστικές τάσεις», ενώ προχώρησε και σε σαφές υπονοούμενο για την Θράκη αναφερόμενος στην επίσκεψη Ερντογάν στην Κομοτηνή, και πρόσθεσε: «όποιος σπέρνει απλή αναλογική, να ξέρει ότι η πατρίδα κινδυνεύει να θερίσει χάος και Καταλονίες». Από την πλευρά του ο Μάκης Βορίδης σημείωσε στο πλαίσιο του συνεδρίου ότι η Νέα Δημοκρατία θα καταργήσει αυτές τις αλλαγές.
