Προσφυγή κατά της χώρας μας για θέμα κληρονομιάς μουσουλμάνας από την Κομοτηνή παραπέμφθηκε λόγω σπουδαιότητας από το Τμήμα του Δικαστηρίου στην Ολομέλεια στο Στρασβούργο
Απόφαση – σταθμός για τους μουσουλμάνους της Θράκης
Η Ολομέλεια του ΕΔΑΔ θα κρίνει επί της ουσίας την εφαρμογή της Σαρία για την μειονότητα της Θράκης με αφορμή της προσφυγήw κατά της χώρας μας, της Χατιτζέ Μολλά Σαλί από την Κομοτηνή για θέμα κληρονομιάς. Η απόφασή του θεωρείται σταθμός από νομικούς κύκλους παρά το γεγονός ότι οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα με κυρώσεις για τις χώρες που δεν τις εφαρμόζουν όπως οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Λόγω σπουδαιότητας παραπέμφθηκε από το Τμήμα του ΕΔΑΔ στην Ολομέλεια
Όπως αναφέρει στο «Ε» ο νομικός που χειρίζεται την υπόθεση καθηγητής του ΔΠΘ κ. Κτιστάκης Ιωάννης, έγινε γνωστό πριν 2 ημέρες ότι η προσφυγή παραπέμφθηκε από το Τμήμα του Δικαστηρίου, στη Ολομέλεια καθώς το Δικαστήριο αξιολόγησε ως «ιδιαίτερης σπουδαιότητας» την υπόθεση και πιθανολογείται ότι θα συζητηθεί το Φθινόπωρο. Ο κ. Κτιστάκης επιφυλάχθηκε για οποιαδήποτε άλλη δήλωση που αφορά την υπόθεση καθώς τον λόγο έχει πλέον η Ολομέλεια του ΕΔΑΔ στο Στρασβούργο.
Ιστορικό της υπόθεσης
Η 65χρονη Χατιτζέ Μολλά Σαλί (Hatice Molla Salih) είναι μια μουσουλμάνα από την Κομοτηνή και η πρώτη Ευρωπαία πολίτης που προσφεύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εναντίον της Σαρία, του άγραφου Ιερού Νόμου του Ισλάμ. Όταν ο άντρας της πέθανε, το 2008, οι συγγενείς του προσέφυγαν στο τοπικό Ιεροδικείο και πέτυχαν, με απόφαση του μουφτή Κομοτηνής, να πάρουν μέρος της κληρονομιάς που της είχε αφήσει ο σύζυγός της. Παρόλο, δηλαδή, που ο άντρας της είχε αφήσει διαθήκη σε συμβολαιογράφο κληροδοτώντας τα πάντα σε εκείνη, η διαθήκη δεν έγινε δεκτή από τον μουφτή της Κομοτηνής, στον οποίο προσέφυγαν οι συγγενείς του, αφού το Ισλαμικό Δίκαιο δεν αναγνωρίζει τη νομική δέσμευση μιας διαθήκης που έχει γίνει βάσει του Αστικού Δικαίου. Προς ενίσχυση των ισχυρισμών τους, μάλιστα, επικαλέσθηκαν τις Συνθήκες των Σεβρών και της Λωζάννης, με βάση τις οποίες, όπως υποστήριξαν ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, στους έλληνες πολίτες που είναι μουσουλμάνοι θα πρέπει να εφαρμόζεται ο ισλαμικός νόμος. Οι ισχυρισμοί τους απορρίφθηκαν από τα ελληνικά δικαστήρια και στο Εφετείο αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ακύρωσε αυτές τις αποφάσεις και συνέστησε να επανεξετασθεί η υπόθεση από εφέτη, με το σκεπτικό ότι τα ζητήματα κληρονομιάς, εντός της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, θα πρέπει να ρυθμίζονται από τον ισλαμικό θρησκευτικό νόμο και όχι από την ελληνική νομοθεσία.Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και το Ανώτατο Εφετείο, αποφασίζοντας ότι ο νόμος που έπρεπε να εφαρμοσθεί για την κληρονομιά του αποθανόντος συζύγου της Σαλί, ήταν ο ισλαμικός θρησκευτικός νόμος και όχι η σχετική ελληνική νομοθεσία. Κι όταν η γυναίκα προσέφυγε στον Άρειο Πάγο, το ανώτατο δικαστήριο επιβεβαίωσε (με απόφαση του 2013) ότι η Σαρία υπερισχύει της ελληνικής νομοθεσίας σε ένα τέτοιο ζήτημα.Η Σαλί, αναζητώντας δικαίωση, προσέφυγε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου στις 5 Μαρτίου 2014 και το περιεχόμενο της προσφυγής της, κοινοποιήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση στις 23 Αυγούστου 2016 με ερωτήσεις του Δικαστηρίου, που άγνωστο παραμένει αν και πως απαντήθηκαν. Στην προσφυγή της η θιγείσα κληρονόμος υποστηρίζει πως στην περίπτωση της, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 14 της Σύμβασης Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για απαγόρευση των διακρίσεων, παραβίαση του δικαιώματος σε ακρόαση και του σχετικού άρθρου της Σύμβασης για την προστασία της ιδιοκτησίας.
Απόφαση – σταθμός για τους μουσουλμάνους της Θράκης
Να σημειώσουμε πως η Δυτική Θράκη είναι η μοναδική περιοχή στην Ευρώπη, όπου όχι μόνο εφαρμόζεται η Σαρία, αλλά υπερισχύει του εθνικού δικαίου. Αναφορικά με το οικογενειακό δίκαιο, τα μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας υπόκεινται στον ισλαμικό νόμο σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923. Πρόκειται για μια ήπια εκδοχή του, αλλά και πάλι δεν παύει να δημιουργεί ζητήματα, όπως οι γάμοι μεταξύ ανηλίκων, η αυτόματη ανάθεση της επιμέλειας των τέκνων στον πατέρα σε περίπτωση διαζυγίου, η μικρότερη κληρονομική μερίδα για τις γυναίκες, καθώς και το παλαιών αρχών σύστημα εκπαίδευσης. Η απόφαση του ΕΔΑΔ αναμένεται με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον καθώς θα αποφανθεί αν οι κληρονομικές διαφορές μεταξύ των μουσουλμάνων της Θράκης, θα πρέπει να επιλύονται με βάση τον Ισλαμικό ή τον ελληνικό νόμο.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
