Η περιφερειακή πολιτική είναι γνώστη με τον όρο “πολιτική συνοχής”. Η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής αποτελούν βασικές προτεραιότητες για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συνθήκη της Λισαβόνας προσθέτει ακόμη μία πτυχή στη συνοχή, την εδαφική και στοχεύει κυρίως στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών.
Από τις περιοχές αυτές ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στις αγροτικές ζώνες, τις περιοχές που πλήττονται από τη βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πάσχουν από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι πλέον βόρειες περιφέρειες με πολύ χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού, οι νησιωτικές, οι διασυνοριακές και οι ορεινές περιοχές.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η οικονομική και κοινωνική συνοχή στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών, περισσότερων ευκαιριών απασχόλησης και καλύτερης ποιότητας ζωής στους κατοίκους.
Η εδαφική συνοχή προωθεί μια πιο ισορροπημένη και βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη, στοχεύει στη σύνδεση των περιφερειών, ώστε η κάθε περιφέρεια να αξιοποιεί τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματά της και να συνεργάζεται με τις άλλες για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, έτσι ώστε να αποκομίζει οφέλη και να ενισχύεται η ΕΕ στο σύνολό της.
Ο συντονισμός και η υλοποίηση της πολιτικής συνοχής, αλλά και άλλων πολιτικών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη, όπως η αγροτική, γίνεται από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ).
Ωστόσο παρά τις προσπάθειες, τόσο στην ΕΕ, όσο και στην Ελλάδα διαπιστώνονται τεράστιες ανισότητες οι οποίες συνεχώς αυξάνονται. Όσον αφορά τη χώρα μας, υπαίτιος είναι η ανικανότητα της κυβέρνησης και των φορέων υλοποίησης πολιτικής να απορροφήσουν ενωσιακά κονδύλια.
Έντεκα ελληνικές περιφέρειες βρίσκονται κάτω από το 75% του μέσου κοινοτικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, με την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης να έχει το χαμηλότερο, 50% του μέσου κοινοτικού και να ανήκει στις 20 φτωχότερες περιφέρειες της ΕΕ. Η περιφέρεια με το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι η Αττική (99% του κοινοτικού ΑΕΠ) και στην ΕΕ το Λουξεμβούργο (266%), οι Βρυξέλλες (207%) και το Αμβούργο (206%).
Την ίδια στιγμή η περιφερειακή ενότητα Ξάνθης, εμφανίζει υψηλότατα ποσοστά ανεργίας που αγγίζουν το 42%, οι επιχειρήσεις κλείνουν, οι νέοι μεταναστεύουν, η συνοχή διαταράσσεται και το δημογραφικό πρόβλημα μεγαλώνει, για μια περιοχή με τεράστια εθνική και ευρωπαϊκή σημασία.
Με γνώμονα τα παραπάνω, προτείνουμε στις περιφέρειες με το χαμηλότερο ΑΕΠ, όπως της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, να δοθούν επιπλέον κίνητρα, τα οποία θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση.
Ένα από αυτά είναι η επιδότηση του εργοδοτικού κόστους (12%) των επιχειρήσεων σε παραμεθόριες περιοχές την οποία η κυβέρνηση κατάργησε οριστικά. Η επιδότηση θα πρέπει να συνδυαστεί και με άλλα φορολογικά κίνητρα και διευκολύνσεις (χαμηλότεροι φορολογικοί συντελεστές, χρήσεις γης).
Ο Σύριζα επικαλείται το άρθρο 107 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), για να αποδείξει ότι η επιδότηση αυτή αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία όσον αφορά το ζήτημα των Κρατικών Ενισχύσεων Περιφερειακού Χαρακτήρα. Διαβάζοντας, όμως, προσεκτικά το άρθρο θα διαπιστώσουμε ότι η περιοχή μας πληροί τις προϋποθέσεις για επιδότηση του εργοδοτικού κόστους(12%). Άλλωστε σκοπός των κρατικών ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα είναι η στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας στις πλέον μειονεκτικές ευρωπαϊκές περιφέρειες σε περιπτώσεις όπου η αγορά δεν μπορεί να επιτύχει ορισμένες ουσιώδεις βελτιώσεις.
Αξιοποιώντας τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και θεωρώντας τη διεκδίκηση αυτή σύννομη με το ευρωπαϊκό δίκαιο, ο μόνος τρόπος να παρακάμψουμε τις λαθεμένες κυβερνητικές αποφάσεις, είναι να καταφύγουμε στα Ευρωπαϊκά Όργανα (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο).
Άλκης Κίσσας
