Πρώτη μέρα του Χειμώνα χθες με το χειμερινό ηλιοστάσιο και οι πιο μεγάλες νύχτες του χρόνου χθες και σήμερα
Παγωμένη Ξάνθη: Ο υδράργυρος χθες δεν ξεπέρασε τους 5 βαθμούς Κελσίου
Χαιρετισμό στην πρώτη μέρα του Χειμώνα απηύθυνε ο Κόσυνθος παγώνοντας στην κυριολεξία τα νερά του και δημιουργώντας ένα μαγευτικό παγωμένο τοπίο που ταιριάζει συνειρμικά με την Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα βγαλμένη λες από παιδικά παραμύθια. Έτσι μαζί με την στολισμένη και παγωμένη Ξάνθη, καθώς ο υδράργυρος χθες δεν ξεπέρασε τους 5 βαθμού Κελσίου, και ο Κόσυνθος αποτελεί ένα αξιοθέατο και αξιοθαύμαστο σημείο της πόλης αν και ποτέ– όπως έχουμε επισημάνει και άλλες φορές – δεν έτυχε της προβολής αλλά και τουριστικής αξιοποίησης αντάξια των πλεονεκτημάτων του. Το «Ε» αποθανάτισε τον παγωμένο Κόσυνθο για να αναγγείλει το μήνυμα του Χειμώνα που μόλις άρχισε.
Πρώτη μέρα του Χειμώνα χθες και οι πιο μεγάλες νύχτες χθες και σήμερα
Και είναι έτσι: Χθες 21 Δεκεμβρίου στις 12:44 ώρα Ελλάδος, ξεκίνησε και τυπικά (αστρονομικά) ο φετινός χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα, καθώς ο Ήλιος έφτασε στο χειμερινό ηλιοστάσιο.Η χθεσινή και η σημερινή βραδιά είναι και οι μεγαλύτερες του έτους σε διάρκεια. Αντίστροφα, στο νότιο ημισφαίριο θα αρχίσει το καλοκαίρι, με τη διάρκεια της μέρας στο αποκορύφωμά της. Όταν ο Ήλιος φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο του το Σεπτέμβριο, υπάρχει περίπου ίση μέρα και νύχτα, αλλά στη συνέχεια σταδιακά αυξάνεται η νύχτα σε βάρος της μέρας. Όταν ο Ήλιος περάσει το νοτιότερο σημείο της τροχιάς του, το χειμερινό ηλιοστάσιο, αρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει κάθε μέρα όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά το χαμένο «έδαφος», έως ότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.
Η λατρεία του Ήλιου
Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχετζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.Κεντρική σημασία για τους Ρωμαίους είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, όταν εορταζόταν ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι χριστιανοί στη Ρώμη, που κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν «πέφτει» πάντα την ίδια ημερομηνία από ημερολογιακής πλευράς, αλλά κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Την τελευταία φορά που το χειμερινό ηλιοστάσιο έπεσε στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903 και δεν θα ξανασυμβεί πριν το 2303. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Συγκεκριμένα, το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή αντικαταστάθηκε το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
