Άγνωστος στους περισσότερους ο σπουδαίας σημασίας αρχαιολογικός χώρος. Κατοικήσιμος από τη Νεολιθική Περίοδο.
Ήρθαν ξανά στο φως τα ερείπια ενός ναού και ο τάφος πολεμιστή
Το 1949 ανακαλύφθηκαν τα πρώτα αρχαία ευρήματα της παλιάς πόλης ‘Πόροι’, στη σημερινή περιοχή του Πόρτο – Λάγος, όταν κατασκευαζόταν η Εθνική Οδός Ξάνθης –Κομοτηνής. Η αρχαιολογική σκαπάνη μετά από εργασίες στο χώρο, του οποίου η φροντίδα για καιρό είχε αμεληθεί, σύστησε ξανά στο κοινό το εξαιρετικής σημασίας για τα Βυζαντινά χρόνια μέρος. Κάτω από την τεράστια σκιά μιας συκιάς 100 χρόνων, η οποία κρίθηκε απαραίτητη, καθώς η Κυριακή ήταν μέρα ηλιόλουστη, η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, κ. Καλλιντζή ξενάγησε αρχαιοδίφες και λάτρεις της αρχαιότητας, παραθέτοντας πλούσιο πληροφοριακό υλικό και διαλευκαίνοντας όλες τις πλευρές της ιστορίας.
Πρόκειται λοιπόν για την πόλη ‘Πόροι’, η οποία όπως προδίδει και το όνομά της ήταν το πέρασμα, η δίοδος προς την Αναστασιούπολη. Από εκεί ονομάστηκε και η λίμνη Βιστονίδα ‘Πορού’, παραφθορά της οποίας είναι η ονομασία ‘Μπουρού’, που έφθασε ως τις μέρες μας. Υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν πως η περιοχή ήταν κατοικήσιμη από τη Νεολιθική Εποχή και έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα τόσο από τα Κλασικά όσο και από τα Ρωμαϊκά Χρόνια. Η περιοχή, όμως, έγινε δημοφιλέστερη και πεδίο μεγάλων μαχών κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όταν τον 4ο αιώνα μ. Χ. μεταφέρθηκε η πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη και η Θράκη υπήρξε ο προθάλαμος, το πέρασμα λαών και πολιτισμών, αλλά και ο κυματοθραύστης των λαών που ήθελαν να κατακτήσουν την Πόλη. Μάλιστα ένας πολύ σημαντικός βασιλιάς των Γότθων πέθανε κοντά στο Σέλινο.
Στον περιφραγμένο χώρο στην έξοδο από το Πόρτο – Λάγος θα συναντήσει ο επισκέπτης τα ερείπια του Επισκοπικού Ναού Πόρων (9ος – 10ος αιώνας), ο οποίος είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος. Ο ναός φημολογείται πως ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο, καθώς βρίσκεται κοντά στη θάλασσα και ίσως έδωσε και το όνομα στον παρακείμενο σύγχρονο ναό του Αγίου Νικολάου. Μέσα στο ναό βρέθηκε και ένας τάφος με σκελετό, για τον οποίο η ανθρωπολογική έρευνα απεφάνθη πως ανήκε σε πολεμιστή και πέθανε από βέλος που του τρύπησε το κεφάλι. Παράλληλα, στον ίδιο χώρο ήταν χτισμένος και ένας αρχαίος πύργος, τα ερείπια του οποίου συνυπάρχουν πλέον με το πολυβολείο από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Χ.Π.
