Για πρώτη φορά καταγραφή ειδών και τύπων οικοτόπων στο Εθνικό Πάρκο Ανατ. Μακεδονίας-Θράκης
Σπουδαία η ιδιαιτερότητα της περιοχής αλλά και ανάγκη συνεργασίας των τοπικών φορέων με τους επιστήμονες
Πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου, Ημερίδα στην αίθουσα εκδηλώσεων του πρώην Δημαρχείου Αβδήρων από τον φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου, Βιστονίδας και Ισμαρίδας για το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Θέμα της Ημερίδας: Πρόγραμμα παρακολούθησης ειδών και τύπων Οικοτόπων στο Εθνικό Πάρκο ΑΜΘ 2012-2015.
Στην αρχή, πριν την επίσημη έναρξη της Ημερίδας, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου για ενημέρωση των Μέσων Ενημέρωσης. Τον συντονισμό της συνέντευξης είχε ο κ. Μάνος Κουτράκης, Πρόεδρος του Εθνικού Πάρκου ΑΜΘ, ο οποίος τόνισε επίσης πως τα αποτελέσματα των εργασιών της Ημερίδας, όπως και τα υπόλοιπα στοιχεία, θα ανακοινωθούν αλλά και θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του Φορέα, όπου και θα είναι διαθέσιμα. Οι εισηγητές από την πλευρά τους ενημερώνοντας τα ΜΜΕ τόνισαν ο καθένας τα εξής:
Ομότ. Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας Παν. Πατρών Θεόδ. Γεωργιάδης: Όταν αρχίσαμε να δημιουργούμε το Δίκτυο Natura 2000, ήταν η πρώτη μεγάλη συνεργασία ελλήνων επιστημόνων. Τότε ήταν πολύ δύσκολο να συνεργαστούμε, είναι ένα κουσούρι των ελλήνων, ιδρύθηκε μεν το Δίκτυο, αλλά σύμφωνα με την οδηγία έπρεπε η Ελλάδα να υποβάλει κάθε 6 χρόνια μια έκθεση αναφοράς των οικοτόπων και των ειδών. Έγινε η πρώτη προσπάθεια μετά από 6 χρόνια αλλά ήταν τόσο ανοργάνωτη και η έκθεση ήταν ελλιπής και φάνηκε και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ότι θα έπρεπε να οργανωθεί καλύτερα η επιστημονική παρακολούθηση. Έτσι μπήκαν αυστηρότερα κριτήρια, μεθοδολογίες που μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε την κατάσταση των οικοτόπων και να εγκαθιδρύσουμε ένα δίκτυο παρακολούθησης ούτως ώστε στο μέλλον κάθε χώρα να παρακολουθεί την κατάσταση των οικοτόπων της.
Δρ. Σωτήριος Ορφανίδης, τακτικός ερευνητής του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας: Η συνάντηση αυτή αποτελεί καλή ευκαιρία για την ανάδειξη ενός πολύ σημαντικού θέματος της περιοχής μας, γιατί ως ερευνητές του Ινστιτούτου θεωρούμε το Πάρκο δικό μας σπίτι και έτσι το αντιμετωπίζουμε. Το έργο αυτό μας έφερε ακόμη πιο κοντά στους θαλάσσιους τύπους οικοτόπων, που περιλαμβάνουν τις λιμνοθάλασσες και τις ακτές της περιοχής, εφαρμόσαμε νέες καινοτόμες τεχνολογίες για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε τον βαθμό διατήρησής τους και τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάζουμε. Ένα από τα σημαντικότερα θέματα στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί η συζήτηση είναι οι λιμνοθάλασσες, γιατί χρειάζονται περισσότερη προστασία και είναι αυτές που εμφανίζουν τα σημαντικότερα προβλήματα, καθώς η κατάσταση διατήρησής του είναι μέτρια ή ελλιπής.
Καθ. Ιωάννης Λεονάρδος του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογίας του Πανεπ. Ιωαννίνων: Ευχαριστούμε τον Φορέα που μας έδωσε την ευκαιρία να μελετήσουμε έναν μοναδικό βιότοπο. Βρισκόμαστε σε ένα πολύ σημαντικό οικοσύστημα, που υπάρχουν ενδημικά είδη με πάρα πολύ μεγάλη σημασία τόσο για την ελληνική όσο και για την ευρωπαϊκή ιχθυοπανίδα, το οποίο επίσης παρουσιάζει μεγάλη αλιευτική και οικονομική δραστηριότητα. Ερχόμαστε λοιπόν να ‘’παντρέψουμε’’ την προστασία και την οικονομική εκμετάλλευση. Είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο σημείο. Μέσα από την συνεργασία και την παρακολούθηση πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε αρμονικά αυτές τις δύο προκλήσεις. Την προστασία από την μια και την ενίσχυση της αλιευτικής δραστηριότητας από την άλλη. Το συμβάν των μαζικών θανάτων ψαριών το καλοκαίρι μας προκαλεί ώστε να προσπαθούμε να αποφεύγουμε παρόμοια συμβάντα και να μην μειώνεται η αλιευτική παραγωγή, να διατηρείται το εισόδημα των αλιέων, αλλά ταυτόχρονα να μην χάνονται πληθυσμοί ψαριών. Δυστυχώς βιώνουμε την απώλεια ενός είδους σημαντικού για την ευρωπαϊκή ιχθυοπανίδα, που είναι η alosa, κοινώς σαρδελομάνα της περιοχής, που ζούσε μόνο εδώ. Έχουμε πολλά χρόνια να το συναντήσουμε, ελπίζουμε να μην έχει χαθεί αλλά να είναι μειωμένοι οι πληθυσμοί του.
Καθηγ. Δημ. Μπούσμπουρας, Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογίας του Παν. Ιωαννίνων: Έχω αναλάβει τα αμφίβια και τα ερπετά που είναι ίσως τα πιο παρεξηγημένα ζώα σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές και αδίκως, διότι αποτελούν και την τροφική βάση. Επειδή τυχαίνει να είμαι και ορνιθολόγος, δουλεύοντας σε ένα μικρότερο επίπεδο στο μικροενδιαίτημα, έχεις μια καλύτερη αντίληψη του τι συμβαίνει επιτόπου. Τα αμφίβια π.χ. έχουν πολύ μεγάλη σχέση με το τι συμβαίνει και με τα ψάρια. Η καλή κατάσταση των πληθυσμών των αμφιβίων δείχνει ότι θα είναι σε καλή κατάσταση και τα ψάρια αλλά και τα πουλιά. Έχει επίσης ενδιαφέρον η περιοχή, γιατί ο Νέστος αποτελεί ένα βιογεωγραφικό όριο. Υπάρχουν είδη που διαφοροποιούνται ανατολικά και δυτικά του Νέστου και μέχρι πρότινος θεωρούνταν κοινά και αυτό έχει πολύ μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον επίσης έχει η παρουσία εδώ ειδών αμφιβίων σε μεγάλες ομάδες, σπάνιων για την υπόλοιπη Ελλάδα. Από τα αμφίβια επίσης παρακολουθούμε και τις αλλαγές αλατότητας, με τις εισροές αλμυρού και γλυκού νερού, κάτι που επηρεάζει και τα πουλιά.
Αναπλ. Καθηγ. Διονύσιος Γιουλάτος, Τμήμα Βιολογίας, τομέας Ζωολογίας ΑΠΘ: Μας δίνεται η ευκαιρία να βρεθούμε όλοι οι επιστήμονες μαζί και να συζητήσουμε τα προβλήματα από κοντά, αλλά να ενημερώσουμε και τους ανθρώπους της τοπικής κοινότητας που ενδιαφέρεται άμεσα. Τα θηλαστικά ανήκουν στην χαρισματική μεγαπανίδα, όλος ο κόσμος τα βλέπει και τα χαίρεται ή τα μισεί, ανάλογα με τις σχέσεις που έχουν με τον άνθρωπο. Ο Νέστος έχει το μεγαλύτερο και πυκνότερο πληθυσμό τσακαλιών και τα πρώτα αποτελέσματα αυτό δείχνουν. Είχαμε την ευκαιρία να προσεγγίσουμε και κάποια είδη λιγότερο γνωστά, στα οποία υπάρχει έλλειψη δεδομένων και στον ερευνητικό τομέα. Το μόνο άσχημο είναι ότι ένα χαρακτηριστικό είδος της περιοχής, ο λαγόγυρος, δεν εντοπίστηκε μέχρι στιγμής.
Δρ Δημήτριος Αβτζής, ερευνητής εντομολόγος: Αν τα ερπετά είναι παρεξηγημένα, τα έντομα είναι δύο φορές παρεξηγημένα. Η γνώση στην Ελλάδα για τα έντομα είναι από ελλιπής έως ανύπαρκτη. Η έρευνα έδωσε πολλά νέα στοιχεία και σε βάθος χρόνου σίγουρα θα μας δώσει είδη που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ.
Μαρία Παναγιωτοπούλου, δασολόγος-ορνιθολόγος: οι δράσεις αυτές είναι κοσμογονικές για τις γνώσεις μας, κάτι που έπρεπε να γίνει πριν χρόνια και επιτέλους γίνεται. Όλοι οι οργανισμοί που παρακολουθούμε είναι βιοδείκτες και δείχνουν πολύ νωρίτερα σημαντικές αλλαγές που επηρεάζουν την ζωή μας άμεσα και έμμεσα. Παρατηρήθηκαν αρνητικές επιπτώσεις από την χρήση φαρμάκων στους πληθυσμούς των πουλιών.
Â
Χ.Δ.
