Λίγο πριν εμφανιστεί στο κοινό της Ξάνθης η γνωστή ηθοποιός μάς μίλησε για την σχέση των δύο φύλων, για τους άντρες στην ζωή της, για τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας και για την αλλαγή που φέρνει στην ζωή πολλών γυναικών η παράσταση
Πιστεύεται ότι υπάρχει σήμερα ουσιαστική ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα;
Έτσι κι αλλιώς τα δύο φύλα είναι διαφορετικά. Δεν υπάρχει κατώτερος και ανώτερος. Υπάρχει διαφορετικότητα. Αυτό όμως απαιτεί αναγνώριση και σεβασμό από τον ένα σύντροφο στον άλλο. Οι τελευταίες στατιστικές έδειξαν ότι έχει ανέβει κατά 50% η ενδοοικογενειακή βία στην Ευρώπη. Είναι περίεργο ότι στις μεσογειακές χώρες εμφανίζεται πολύ μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τις βόρειες χώρες. Ο λόγος είναι ότι οι γυναίκες στον νότο φοβούνται να το καταγγείλουν. Το έργο το πραγματεύεται αυτό. Ότι κρατάει δέσμια την ηρωίδα η χαμηλή της αυτοεκτίμηση. Ο φόβος ότι θα μείνει μόνη της. Αυτό ακούει να τις λένε συνεχώς οι φωνές των γυναικών γύρω της (μάνα, θείες).
Η Ερατώ να φανταστώ ότι δεν εργάζεται;
Δεν εργάζεται. Ενώ έχει όνειρο να σπουδάσει και να γίνει φιλόλογος, ο πατέρας της την απέκλεισε. Της είπε ότι τα σωστά κορίτσια κάθονται σπίτι τους και βοηθούν τους γονείς τους. Κάνοντας ένα θεατρικό σεμινάριο στην Κόρινθο, βρήκα ανάμεσά τους γυναίκες της γενιάς μου 45-50 ετών να έχουν παντρευτεί στα 13! Να είναι ουσιαστικά πουλημένες από τους γονείς. Μου είπε χαρακτηριστικά μία «είπα στη μάνα μου ‘’βρε μάνα, το γραμμάτιο του ψυγείου είμαι και θέλετε να με ξεφορτωθείτε;’’». Αν σας πω τι μου εξομολογούνται οι κυρίες που έρχονται στο καμαρίνι μου, θα μείνετε με ανοιχτό το στόμα.
Παίρνουν το θάρρος μετά την παράσταση και σας τα λένε;
Όχι μόνο παίρνουν το θάρρος, αλλά οι πιο τολμηρές έρχονται και πέφτουν στην αγκαλιά μου κλαίγοντας και μου λένε ‘’μου αλλάξατε την ζωή, αλλάζω ρότα από αύριο’’. Δεν μπορώ να σας περιγράψω αυτό που βιώνω. Χαίρομαι από τη μια που τις θεραπεύει, τις καθοδηγεί και τις αφυπνίζει.
Αυτός δεν είναι και ο σκοπός του θεάτρου;
Ακριβώς. Από την άλλη τρελαίνομαι να διαπιστώνω ότι συμβαίνει γύρω μας σε μια ‘’προχωρημένη’’, πολιτισμένη εποχή. Θα πρέπει επίσης να σας πω ότι πολύ ανεπτυγμένες πνευματικά γυναίκες και οικονομικά ανεξάρτητες θυματοποιούνται συστηματικά, αφήνουν τους εαυτούς τους να γίνονται έρμαια βάναυσων ανδρών.
Τι σύνδρομο είναι αυτό;
Ο φόβος. Ο φόβος για όλους και για όλα, που λέει η Κική Δημουλά.
Οπότε υπάρχει ευθύνη και από την πλευρά αυτών των γυναικών.
Η ηρωίδα το λέει πολύ καθαρά στο έργο εδώ. Θα τολμήσω να χρησιμοποιήσω την έκφραση, ότι ο Αντώνης κατόρθωσε να γράψει ένα κλασικό έργο. Μιλάει σε όλες τις ηλικίες, σε όλες τις πνευματικές και οικονομικές τάξεις, σε άνδρες και γυναίκες, γιατί μην φανταστείτε ότι δεν υπάρχουν και άνδρες κακοποιημένοι. Υπάρχει και η ψυχολογική κακοποίηση. Και η Ερατώ τα υφίσταται και τα δύο. Και σωματικά αλλά και πολύ μεγάλη απόρριψη ως γυναίκα από τον άντρα της. Θεωρώ ότι όλες οι γυναίκες είναι όμορφες με τον δικό τους τρόπο. Η απόρριψη την κάνει να κοιτάζεται με τις ώρες στον καθρέφτη για να δει τι φταίει. Και έρχεται η πόρνη στο πάνω διαμέρισμα και της αλλάζει την ζωή.
Η παρουσία της πόρνης του πάνω ορόφου γίνεται ηχητικά;
Όχι. Εδώ θα πρέπει να μην σας αποκαλύψω, θα σας πω μόνο ένα. Φεύγοντας ο κόσμος μου λέει ‘’είναι σαν να βλέπουμε δέκα ηθοποιούς επί σκηνής’’.
Όντως κλασικό δηλαδή το έργο, αφού πετυχαίνει κάτι τόσο έντονο.
Ναι το ομολογώ ότι είμαι πολύ τυχερή που με βρήκε αυτό το έργο. Μου τηλεφώνησε ένα πρωί ο Αντώνης, ο οποίος είναι πρώην συνάδελφός σας, και μου είπε ‘’έχω γράψει ένα μονόλογο που πιστεύω ότι μόνο εσύ μπορείς να τον κάνεις’’. Και ερωτεύτηκα αυτό το κείμενο με την πρώτη ανάγνωση.
Πότε ανέβηκε πρώτη φορά το έργο;
Στο Ιωνικό Κέντρο στην Πλάκα έκανα το πρώτο θεατρικό αναλόγιο τον Νοέμβριο του 2011. Έχουμε γενέθλια (γέλια). Οπότε είμαστε στην τέταρτη σεζόν.
Φαίνεται όμως ότι συνεχίζει ολοζώντανο και φρέσκο ακόμη.
Ναι. Θα μου επιτρέψετε να σας πω χωρίς αλαζονεία καμία, ότι η παράσταση όσο πάει γίνεται καλύτερη, εξελίσσεται. Γιατί ξέρετε όσο παίζει κανείς ένα έργο, αυτό μεγαλώνει μέσα του. Είναι καταπληκτικό το τι έχει συμβεί με την Ερατώ, παρότι επιφανειακά όλοι μου έλεγαν ότι είναι ένας ρόλος κόντρα.
Ακριβώς. Τουλάχιστον σε σχέση με αυτά που σας συνηθίσαμε να παίζετε.
Αυτό που με ενθουσιάζει είναι ότι πέρυσι που άρχισα περιοδεία και φέτος που την συνεχίζω παράλληλα με παραστάσεις στην Αθήνα, έρχομαι σε επαφή με το ευρύτερο κοινό όχι από την τηλεόραση, αλλά μέσα από το θέατρο. Και παρότι είναι ξεθεωτικό ορισμένες φορές, το χαίρομαι.
Μέσα σας βρήκατε έστω κάποιο κομμάτι από την Ερατώ;
Ομολογώ, για να μην είμαι αχάριστη, ότι οι άντρες της ζωής μου μού έχουν φερθεί και μου φέρονται εξαιρετικά καλά. Ξεκινώντας από τον πατέρα μου και συνεχίζοντας με τα αδέλφια μου και τώρα με τον γιο μου. Αλλά και οι σύζυγοι, οι εραστές μου μού έχουν φερθεί καλά. Αισθάνομαι ευτυχής και καλότυχη. Νομίζω όμως ότι το κοινό ταυτίζεται με την Ερατώ και λόγω της επιμονής και της υπομονής μου. Ξέρω να περιμένω και να επιμένω.
Δηλαδή το κοινό ταυτίζεται εύκολα με την Ερατώ.
Δεν διανοείστε πόσο. Γελάω, γιατί ενώ κάνω την παράσταση τόσο καιρό, μου είναι τόσο δύσκολο να την περιγράψω τελικά. Μόνο όταν την ζει κανείς καταλαβαίνει το εύρος που καλύπτει αυτή η παράσταση. Πραγματικά αδυνατώ να το περιγράψω με λόγια.
Αναλογιζόμενος τον ηθοποιό που υποδύεται κάθε μέρα ένα ρόλο, δηλαδή για κάποιες ώρες την ημέρα δεν είναι ο εαυτός του, σκεφτόμουν πόσο δύσκολο μπορεί να είναι.
Δεν με έχει κουράσει. Ίσα-ίσα ανακαλύπτω σε κάθε παράσταση πλέον μικρά πράγματα και δεν μπορώ να περιγράψω την χαρά που νιώθω.
Αυτό που παθαίνουμε και με κλασικά κείμενα.
Και το καλό ξεκλείδωμα ενός κειμένου είναι ένα από τα μυστικά του ηθοποιού. Κάνω πολλά χρόνια βέβαια αυτή την δουλειά, έχω κλείσει 30τία. Η μία τεχνική είναι να μπαίνεις (στον ρόλο) και η άλλη να βγαίνεις. Να διασώζεσαι. Γιατί είναι πολύ σκοτεινά μερικές φορές τα μονοπάτια που πρέπει να περάσεις για να φτάσεις στο απαιτούμενο αποτέλεσμα. Με έχει σώσει και το ότι είμαι μια μητέρα τριών παιδιών και όταν νιώθεις ότι εξαρτώνται άλλα άτομα από σένα τόσο άμεσα, γειώνεσαι πιο εύκολα.
Ποιά είναι, κατά τη γνώμη σας, η σωστή και ισορροπημένη σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;
Όταν ο σκηνοθέτης δεν είναι αλαζών από τη μια και δεν θέλει να μυρίζει σκηνοθετίλα το έργο του και αγαπάει τους ηθοποιούς και τους αφήνει. Και ο Σταμάτης το έχει αυτό, αγαπάει τον ηθοποιό του. Συγγραφέας και σκηνοθέτης δεν έχουν ανέβει ούτε μία φορά σε όλες τις επίσημες που έχουμε κάνει. Τους λέω ‘’ελάτε μια φορά να χαιρετίσετε πάνω στην σκηνή’’ και μου λένε ‘’η δουλειά σου είναι πάνω στην σκηνή, εμείς είμαστε από πίσω’’. Και αυτό σημαίνει κάτι.
Τους κάνετε μάλλον εύκολη την δουλειά.
Είναι καλές συγκυρίες. Δεν κάνουμε τίποτα μόνοι μας σ’ αυτή την ζωή. ‘’Ου φρενών πύθον αλλά σταγόνα τύχης’’ (όχι ένα πιθάρι μυαλά αλλά μια σταγόνα τύχης) έλεγαν οι αρχαίοι. Είναι το χάρισμα, η πολύ δουλειά, το χτύπημα κάτω, που λέω εγώ, αλλά η δουλειά μας είναι και συγκυρίες.
Χ.Δ.
