Μια απλή λύση στις καθυστερήσεις των Διοικητικών Δικαστηρίων
α. Όποιος έχει την ατυχία να αντιδικήσει με το Ελληνικό Δημόσιο ή με Φορέα του Δημόσιου επί διοικητικής διαφοράς (πχ επί φορολογικής, τελωνειακής, πολεοδομικής, υπηρεσιακής) στα Διοικητικά Δικαστήρια, θα έχει ήδη δοκιμάσει την “έκπληξη” του προσδιορισμού της πρώτης συζήτησης της Υπόθεσής του μετά από έξι ή και επτά (!) κατά μέσο όρο χρόνια από την άσκηση του ένδικου βοηθήματος, ενώ για την έκδοση αμετάκλητης Απόφασης μπορεί να φθάσει και τα …δεκατέσσερα χρόνια ! Σε τέτοιο και τόσο χαμηλό σημείο εκτίμησης έχει με τις “προσπάθειές” της φέρει η Ελληνική Διοικητική Δικαιοσύνη την κατάσταση, ώστε σε έκαστο Μνημόνιο της Χώρας μας εν μέσω κρίσης και ύφεσης τίθεται ουσιώδης όρος από τους δανειστές η διεθνής υποχρέωση της Χώρας περί την άμεση εκκαθάριση των δικαστικών εκκρεμοτήτων των εκατοντάδων χιλιάδων φορολογικών κτλ δικογραφιών. Και τι γίνεται πάντα; Τι πιό νεο-ελλαδικόν : τίποτα ! Πώς όμως έχει το πρόβλημα;
Επιγραμματικώς τα δεδομένα του ζητήματος είναι: (α) η άρνηση των Διοικητικών Δικαστών να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και η προσκόλλησή τους σε τυπολατρικές άνευ ουσίας ξεπερασμένες από τα πράγματα πρακτικές, (β) η έλλειψη πρωτοβουλίας, (γ) ο συγκεκριμένος κτιριακός και λοιπός εξοπλισμός των Διοικητικών Δικαστηρίων, (δ) η τάση των φορολογικών Αρχών να δημιουργούν φορολογικές αμφισβητήσεις, (ε) η τάση του Δικηγορικού Σώματος να “δικαστηριοποιεί” πάσα εκκρεμότητα (ιδίως μετά την απελευθέρωση του ύψους των αμοιβών από την 02.07.2011 και την αγωνιώδη ανάγκη διεύρυνσης της δικηγορικής ύλης), (στ) η ορθή, πλην αδιέξοδη και δυσλειτουργική, καθιέρωση του Σώματος Φορολογικών Διαιτητών, (ζ) η απερίσκεπτη άρνηση καθιέρωσης της δυνατότητας φορολογικών συμβιβασμών, (η) η τάση έκαστης Διοικητικής Αρχής να δημιουργεί αντιδικίες με τον ιδιώτη και να εξαντλεί τα ένδικα μέσα, ακόμα και εάν έχει ηττηθεί δικαστικώς από τον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, (θ) η έλλειψη πλαισίου κυρώσεων κατά όσων συντηρούν την αντιδικία από πλευράς Διοικητικών Αρχών και επιβαρύνουν τελικώς το Δημόσιο με τόκους και προσαυξήσεις. Η Χώρα μας για τις προκλητικά μεγάλες καθυστερήσεις κατά την απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης έχει επανειλημμένα καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, μολονότι σταθερά στο Στρασβούργο επικαλείται τους ίδιους λόγους περί έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού κτλ. Ο κυνισμός του Ελλαδικού Μνημονιακού Μη-Κράτους έφθασε στο σημείο, αντί να λύσει το πρόβλημα των καθυστερήσεων, να καθιερώσει διά του Ν. 4055/2012 ειδικό ένδικο βοήθημα, την Αίτηση Δίκαιης Ικανοποίησης με αίτημα την καταβολή αποζημίωσης του αντιδίκου του Δημοσίου για την ζημία του από μόνη την καθυστέρηση είτε κερδίσει είτε ηττηθεί στην Υπόθεση ! Η καθοδική πορεία μάλιστα συνοδεύθηκε ανερυθρίαστα και εξόχως “ωχαδελφικά” από την ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ αναγνώριση αστικής ευθύνης των δικαστικών αρχών για πράξεις και παραλείψεις τους κατά την εκτέλεση των δικαιοδοτικών καθηκόντων τους κατά την Απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ 1501/2014!. Όλα αυτά καλά : οι δίκες όμως γιατί δεν γίνονται και γιατί δεν τελειώνουν;
β. Η λύση στο πρόβλημα ΔΕΝ είναι η πρόσληψη Δικαστικών Λειτουργών ή η χωρίς στόχευση και σχεδιασμό τοποθέτηση διοικητικών υπαλλήλων στις Γραμματείες των Δικαστηρίων, αλλά η ενίσχυση του ανθρωπίνου δυναμικού στα Διοικητικά Δικαστήρια διά της καθιέρωσης αριθμού θέσεων “Επίκουρων Μελών Διοικητικών Δικαστηρίων” επί θητεία [στο εξής: ΕΜΔΔ] και σε αριθμό επτακοσίων (700) ατόμων προς διασπορά στα τριάντα (30) Διοικητικά Πρωτοδικεία της Χώρας.
γ. Τα ΕΜΔΔ ΔΕΝ θα είναι δικαστικοί λειτουργοί απολαύοντες των συνταγματικών εγγυήσεων της ισοβιότητας και της ανεξαρτησίας της γνώμης και της δυνατότητας διάχυτου συνταγματικού ελέγχου των νόμων, αλλά Δημόσιοι Λειτουργοί επί θητεία με σύμβαση συνεργασίας με το Ελληνικό Δημόσιο επί πενταετία χωρίς δικαίωμα ανανέωσης με καθήκοντα Εισηγητή στα Διοικητικά Δικαστήρια επί φορολογικών, τελωνειακών Υποθέσεων και Υποθέσεων προστίμων και οικονομικών εκκρεμοτήτων με το Ελληνικό Δημόσιο. Η ευδόκιμη και επιτυχής ολοκλήρωση της πενταετούς θητείας τους θα αποτελέσει λόγο μοριοδότησης κατά πενήντα τοις εκατό (50%) για την είσοδο στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών στους δύο (2) περιοριστικά επόμενους της θητείας διαγωνισμούς προσλήψεως στην εν λόγω Σχολή, ενώ κατά την θητεία τους θα τελούν σε απόλυτη και αυτόματη αναστολή του επαγγέλματός τους, η δε προέλευσή τους μπορεί να είναι (α) Οικονομολόγοι με τουλάχιστον πενταετή πραγματική επαγγελματική προϋπηρεσία [σε ποσοστό 25% των υπό πρόσληψη] και (β) Δικηγόροι με δεκαετή πραγματική προϋπηρεσία στην μάχιμη δικηγορία και προαχθέντες σε Δικηγόρο παρ’ Εφέταις, προσλαμβανόμενοι κατόπιν ειδικού δημόσιου (ακόμα και διεθνούς) διαγωνισμού από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και τελούντες στο ειδικό υπηρεσιακό καθεστώς του ΠΔ 410/1988,ως ισχύει, τοποθετούμενοι προσωποπαγώς στον μόνο Βαθμό Α’ διοριζόμενοι χωρίς μετάθεση ή απόσπαση ή άλλη μετακίνηση στην έδρα Διοικητικού Πρωτοδικείου της Χώρας κατά την επίδοσή τους εντός της Σχολής και κατά τις διαπιστωθείσες ανάγκες ύστερα από γνώμη του Επιθεωρητή Διοικητικών Δικαστηρίων και με αποδοχές 1ου Μισθολογικού Κλιμακίου κατά τα σημερινά ισχύοντα.
Τα καθήκοντα των ΕΜΔΔ θα μπορούν να είναι η επεξεργασία και η προετοιμασία των διοικητικών δικογραφιών προς προσδιορισμό και συζήτηση στα Δικαστήρια : τα ΕΜΔΔ δεν θα έχουν επαφή με τους Δικαστικούς Λειτουργούς, αλλά θα έχουν παραδώσει τις χρεωθείσες δικογραφίες προ της χρεώσεώς των σε Δικαστικούς προς εκδίκαση. Είτε σε ασκηθέντα ένδικα βοηθήματα και μέσα και εκκρεμείς Υποθέσεις είτε σε ανοιγόμενες δίκες τα ΕΜΔΔ (α) θα συγκροτούν την δικογραφία, (β) θα καλούν την Διοίκηση και τον ιδιώτη διάδικο να συμπληρώσουν την δικογραφία εντός ανατρεπτικών προθεσμιών, (γ) θα καταγράφουν τα αποδεικτικά μέσα, (δ) θα απαιτούν επί ποινή ακυρότητας και απαραδέκτου την διενέργεια απόπειρας εξώδικης συμβιβαστικής επίλυσης της διοικητικής διαφοράς (ε) θα συντάσσουν Πρακτικό ολοκλήρωσης της επεξεργασίας της δικογραφίας και εισηγητικό σημείωμα με την νομική άποψή τους και Έκθεση Απόψεων με καταγραφή των νομικών ζητημάτων, (στ) θα αξιοποιούν τον θεσμό της Πρότυπης Δίκης και θα κωδικοποιούν προς διοικητική χρήση την φορολογική και τελωνειακή νομολογία προς σύνταξη και διακίνηση διοικητικών εγκυκλίων, (ζ) θα παραδίδουν την δικογραφία επί ποινή προσωπικής ευθύνης τους σε ενενήντα (90) ημέρες από την χρέωση σε αυτά, (η) η δε προετοιμασμένη δικογραφία θα εισάγεται προσδιοριζόμενη σε δικάσιμο προς συζήτηση εντός το πολύ εξήντα (60) ημερών από την παράδοσή της από τα ΕΜΔΔ, η δε Απόφαση επ’ αυτής θα εκδίδεται υποχρεωτικώς εντός εξήντα (60) μερών από την εκδίκαση, (θ) στην διάρκεια της θητείας τους θα αξιοποιούν την περίοδο των λεγομένων δικαστικών διακοπών (30.06. – 16.09. εκάστου έτους) για την ταχεία παράδοση των εισηγήσεών τους, (ι) η όλη πορεία τους, η μη ταχεία παράδοση των ανατιθεμένων δικογραφιών και η πλημμελής άσκηση των καθηκόντων τους θα ελέγχονται διαρκώς, ενώ η παράβαση των καθηκόντων τους θα αποτελεί ιδιώνυμο υπηρεσιακό αδίκημα διωκόμενο σε βαθμό κακουργήματος.
Σε ένα έκαστο Διοικητικό Πρωτοδικείο ήδη από την αποφοίτηση των ΕΜΔΔ από την Σχολή θα τοποθετείται και Συντονιστής των ΕΜΔΔ, οι δε τριάντα (30) Συντονιστές θα έχουν καταταγεί στη θέση τους βάσει των βαθμών επιδόσεώς τους εντός της Σχολής και της επιτυχούς εξέτασης σε ειδική δοκιμασία προ της αναλήψεως των καθηκόντων τους. Οι Συντονιστές των υπηρετούντων ανά Διοικητικό Πρωτοδικείο ΕΜΔΔ θα συνεργάζονται με το Τριμελές Συμβούλιο Διοίκησης του Δικαστηρίου, θα παρίστανται στις συνεδριάσεις του με δικαίωμα λόγου και θα εκτελούν τις κατευθύνσεις του Προϊσταμένου του Δικαστηρίου επί της διοικητικής διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης.
Των ΕΜΔΔ θα προΐσταται Συμβούλιο από ένα Αντιπρόεδρο ΣτΕ, τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, τον Ειδικό Γραμματέα ΣΔΟΕ, τον Αντεισαγγελέα ΑΠ αρμόδιο του Οικονομικού Εγκλήματος και τον Γενικό Επίτροπο Επικράτειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο ως Υπηρεσιακό και Πειθαρχικό Συμβούλιο αρμόδιο για κάθε ζήτημα και για την σύνταξη ετησίων φύλλων αξιολόγησης και ποιότητας, καθώς και της τελικής αξιολόγησης εκάστου ΕΜΔΔ στο πέρα της θητείας τους.
δ. Το ισχύον συνταγματικό καθεστώς στην Χώρα μας επιτρέπει την καθιέρωση των ΕΜΔΔ.
ε. Κατά ημέτερους υπολογισμούς το προσδοκώμενο άμεσο ταμειακό όφελος για το Ελληνικό Δημόσιο από την επίλυση των φορολογικών και οικονομικών διαφορών είναι ευχάριστα ανυπολόγιστο, που δύναται να ανέρχεται ακόμα και στα ΤΡΙΑΝΤΑ (30) ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ευρώ, το δε κόστος (μισθολογικό και διοικητικό) της απασχόλησης επτακοσίων ΕΜΔΔ επί πενταετία [στην ουσία μισθοί επτακοσίων Διευθυντών του Ελληνικού Δημοσίου, που δημιουργούν το … πρόβλημα!] ανέρχεται σχηματικώς στο ΕΝΑ ΤΕΤΑΡΤΟ (1/4) της μισθοδοσίας του ίσου αριθμού πρωτοδιοριζόμενων Δικαστικών Λειτουργών της Διοικητικής Δικαιοσύνης χωρίς την προνομιακή μεταχείρισή τους, ενώ είναι αμελητέο εμπρός στο ανυστερόβουλο όφελος για το Κράτος Δικαίου και τον συνταγματικό πολιτισμό μας από την εκδίκαση μίας διαφοράς ενός ιδιώτη με το Δημόσιο σε πρώτο βαθμό εντός έξι μηνών από την ανάθεση σε ΕΜΔΔ.
Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής
Δικηγόρος ΔΣΑ – ΝΥ ΟΑΕΔ
e-mail: ioanniskymionis@yahoo.gr
