Παρουσιάζεται την Παρασκευή στις 19.00 στο Ίδρυμα
Ένα βήμα πιο κοντά στην ιστορική αποκατάσταση. Η ζωή και το σημαντικό και καινοτόμο αυτοδιοικητικό έργων των 200 ημερών
Ένα σημαντικό βήμα στην αποκατάσταση της ιστορίας του τόπου μας έρχεται με την πολυαναμενόμενη μονογραφία του Θωμά Εξάρχου για τη ζωή και το αυτοδιοικητικό έργο του ΕΑΜικού δημάρχου της Ξάνθης Θεόφιλου Παπαδόπουλου, ο οποίος «θάφτηκε» και «ξεχάστηκε» στην ιστορική διαδρομή, τα στερεότυπα, τις φοβίες και τις ενοχές της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Στην εισαγωγή του βιβλίου του ο ίδιος ο ιστοριοδίφης γράφει: «τα στοιχεία που παραθέτω, πέρα από τη γνώμη του καθένα για την περίοδο αυτή, φωτίζουν την πολιτική ιστορία του τόπου μας» και μάλιστα παρουσιάζει το σύγγραμμά του ως απάντηση στην πρόσκληση του δημοτικού συμβουλίου και της επιτροπής επιμέλειας επιγραφής διατελεσάντων δημάρχων Ξάνθης να προσκομίσει τα στοιχεία που έχει για το Θεόφιλο Παπαδόπουλο.
Την έκδοση της μονογραφίας ανέλαβε ο Ηλίας Βασιλούδης, που ενδιαφέρθηκε επίσης ζωηρά για τους «επτά μήνες που ξεχάστηκαν» από την ιστορία της Ξάνθης.
Η παρουσίαση της μονογραφίας με τίτλο: «Θεόφιλος Παπαδόπουλος- Ο ‘‘ξεχασμένος’’ αιρετός δήμαρχος Ξάνθης» θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013, στις 19:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.
Τα κενά στην πινακίδα των δημάρχων της Ξάνθης
Εξαρχής στο βιβλίο του ο κ. Εξάρχου τονίζει ότι η έρευνα για το Θεόφιλο Παπαδόπουλο είναι δύσκολη, λόγω των ελλιπών πηγών και στοιχείων και γι’ αυτό ό συγγραφέας συμπεριέλαβε βιογραφικά στοιχεία, προσωπικές σημειώσεις και φωτογραφίες από την ζωή του Θεόφιλου, τα οποία είχαν φυλαγμένα οι δυο κόρες του και άλλοι συγγενείς του και παράλληλα αναμνήσεις και στοιχεία του ιδίου για την ιδία περίοδο.Η μονογραφία αυτή γράφεται 100 χρόνια από τη γέννηση του «ξεχασμένου» δημάρχου. Ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος άσκησε τα καθήκοντα του δημάρχου και του νομάρχη την περίοδο 12/9/1944 έως 5/4/1945. Ο Θωμάς Εξάρχου αναφέρει ότι στην πινακίδα του δήμου που αναγράφει τους διατελέσαντες δημάρχους υπάρχουν δύο κενά. Το πρώτο αφορά το δήμαρχο Ταχήρ Εφέντη, που ήταν πρώτος πολίτης την περίοδο 4/10/1919-Φεβρουάριος 1921 και το δεύτερο το Θεόφιλο Παπαδόπουλο πτυχιούχο γεωπόνο, γνώστη ξένων γλωσσών, ιδιαίτερα της γερμανικής, αθλητή δισκοβολίας, που κλήθηκε σε ηλικία 31 ετών να αναλάβει να διοικήσει και να ανασυγκροτήσει την πόλη, μετά τη βουλγαρική κατοχή.
Ένας λαοφιλής δήμαρχος: η ζωή και το έργο του
Στη μονογραφία αναφέρονται πληροφορίες για την καταγωγή, το γενεαλογικό δέντρο και την περιουσία της οικογένειας του Ανέστη Παπαδόπουλου. Περιγράφει πώς συνελήφθη όταν κατελήφθη η γραφομηχανή με την οποία γράφονταν και μεταδίδονταν ειδήσεις και για τη μεταφορά και τους βασανισμούς που υπέστη όταν καταδικάστηκε σε θάνατο και οδηγήθηκε στις φυλακές του Κίρτζαλι.
Ακόμη, με τη σειρά παραθέτει γνωστά και νέα ιστορικά στοιχεία για την ανατροπή του βουλγαρικού καθεστώτος και την υποδοχή των ανταρτών, καθώς και για τον τρόπο που διεξήχθησαν οι εκλογές της 11ης Σεπτεμβρίου 1944, όταν για πρώτη φορά ψήφισαν γυναίκες στις περιοχές που είχε καταλάβει το ΕΑΜ.
Ο ίδιος ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος, αναφορικά με την εκλογή του χαρακτήρισε ύβρι τις κατηγορίες ότι εξελέγη από τους βουλγάρους. Ανέφερε δε κατά τη διάρκεια της δίκης ότι έλαβε το 95% των ψήφων, ενώ η παράταξή του μόνο το 70%, πράγμα που έδειχνε προφανώς την προσωπική αποδοχή του από τους κατοίκους της Ξάνθης.
Ο Θωμάς Εξάρχου, παρουσιάζει το έργο των 200 ημερών της δημαρχίας του Θεόφιλου Παπαδόπουλου και σχολιάζει ότι ως δήμαρχος άφησε τη σφραγίδα του στο αυτοδιοικητικό του έργο και «κράτησε άξια το τιμόνι της δημοτικής και νομαρχιακής διοίκησης».
Με αριθμούς περιγράφει πώς κέρδισε την εμπιστοσύνη του λαού, εξασφαλίζοντάς του το ψωμί του, πώς περιέσωσε υποδομές και αγροτική παραγωγή από τους βουλγάρους, με ποιο τρόπο στήριξε τα σχολεία, πώς φορολόγησε τους πλουσιότερους και ενίσχυσε τους φτωχότερους διαθέτοντας σπίτια και αγαθά, με ποιες παρεμβάσεις περιέσωσε την κτηνοτροφία, πώς εκμεταλλεύτηκε το δασικό πλούτο, ιδρύοντας πρότυπο δασαρχείο και άλλα πολλά. Επίσης, δεν παραλείπει την ευτυχή συνάντησή του και τον αμοιβαίο σεβασμό με το Στέφανο Ιωαννίδη και την κοινή προσπάθεια για τη στήριξη και προστασία των παιδιών. Στο βιβλίο παρουσιάζεται ακόμη η παράδοση της εξουσίας στο νέο νομάρχη και η εξορία στη Γυάρο με την καταδίκη για 20 χρόνια κάθειρξης και 2 εκ. δραχμές από το έκτακτο στρατοδικείο της Ξάνθης, ενώ ολοκληρώνεται με την επιστροφή του, τη δημιουργία οικογένειας και το θάνατό του στις 31/1/78.
Ο Θωμάς Εξάρχου στον επίλογό του σημειώνει: «οι γενιές μας «η δική μου και του Θεόφιλου), που συναντήθηκαν σε όλα τα βασικά γεγονότα του περασμένου αιώνα, εκλείπουν σταδιακά, παίρνοντας μαζί τους τα παλιά πάθη και μίση και πιστεύω πως υπάρχει μια διάθεση της νέας γενιάς να εξετάσει προσεκτικά όλες τις πληγές του παρελθόντος για να έχει έτσι μια αντικειμενική γνώση της τότε ελληνικής κοινωνίας. Ο Θεόφιλος υπήρξε παράδειγμα για μίμηση. Στάθηκε όρθιος, αξιοπρεπής, αδάμαστος, άξιος της γενέτειράς του, της γενιάς του, της προσφυγιάς και άξιο τέκνο της Ξάνθης. Πιστεύω πώς το βιβλίο δεν ξεστράτισε. Κινήθηκε στον αρχικό του στόχο, να αναδείξει σε γραπτό κείμενο όσα αφορούσαν τον Θεόφιλο. Ήταν μια περίοδος πολύ δύσκολη, μετάβασης από μία τετράχρονη κατοχή σε ειρηνική περίοδο».
Ελένη Διαφωνίδου
