«Μας ταλανίζει ένα τεράστιο κενό Παιδείας και Πολιτισμού»

Στην Ξάνθη ο Πέτρος Μάρκαρης, παρουσίασε το νέο του βιβλίο «Περαίωση»

Μιλά για την αφετηρία και τον προορισμό του αστυνομικού μυθιστορήματος, την Ελλάδα της κρίσης, τους Έλληνες της (μη ) ευθύνης και τη στάση των διανοούμενων της Ευρώπης

«Το αστυνομικό μυθιστόρημα στο νότο, κυρίως, της Ευρώπης είναι ένα πολιτικό μυθιστόρημα. Μέσω της αστυνομικής πλοκής τίθενται τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Εκεί γράφεται η σκληρή αλήθεια», αναφέρει ο κοσμοπολίτης και οξυδερκής συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων Πέτρος Μάρκαρης, που βρέθηκε στην Ξάνθη για την παρουσίαση του νέου του βιβλίου με τίτλο «Περαίωση».
Η παρουσίαση έγινε στο πλέον κατάλληλο σκηνικό, στο βιβλιοπωλείο «+βιβλία Καφετζή», το σκοτεινό απόγευμα της Τρίτης με φόντο την καταρρακτώδη βροχή. Ο Πασχάλης Ξανθόπουλος από τη ΦΕΞ μίλησε για το «φίλο πλέον της Ξάνθης» Πέτρο Μάρκαρη, ο οποίος με την «Περαίωση» ολοκλήρωσε το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας της Κρίσεως.
Ο ίδιος, σε συνέντευξή του την ίδια μέρα στο Σαμή Καραμπουγιούκογλου και την ΕΡΑ εξηγεί ότι βασική αφετηρία για να ασχοληθεί στα βιβλία του με την ελληνική κρίση ήταν η εποχή πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η εποχή της ευφορίας και της ρευστότητας, στην οποία ο Πέτρος Μάρκαρης διέγνωσε το δρόμο που όδευε η Ελλάδα και γι’ αυτό ήταν φανατικά εναντίον της διοργάνωσης. «Όταν ξέσπασε η κρίση στις αρχές του 2010, εγώ αμέσως είπα ότι τα περί «εξόδου από την κρίση σε 1-2 χρόνια» ήταν ενέσεις αισιοδοξίας από οποιοσδήποτε πολιτικό παράγοντα, αφού ήξερα ότι η κρίση ήρθε για να μείνει. Γι’ αυτό είχα και τη σύλληψη της τριλογίας. Δεν ήθελα μόνο να δω τις πτυχές της Ελλάδας σε κρίση αλλά και τον τρόπο που επηρέασε την καθημερινή ζωή, αλλά και τη σκέψη των Ελλήνων».
Για την πλοκή του μυθιστορήματος του και την εστίαση στο φαινόμενο της φοροδιαφυγής ο συγγραφέας, που σημειωτέον πρώτος έγραψε για τις αυτοκτονίες της κρίσης, σημειώνει: «Όποιος γράφει αστυνομικά μυθιστορήματα σκέφτεται ακραίες καταστάσεις και τις ακραίες συνέπειες των πράξεων. Αυτή χώρα που βλέπω με τον τρόπο που ασκεί τη γραφειοκρατία, δημιουργεί όχι μόνο δυστοκία στη διαχείριση του δημόσιου βίου αλλά και ένα ‘καλοστημένο’ σχήμα από το οποίο μπορούν να ξεφεύγουν πολλοί. Για μένα αυτό το φαινόμενο συμπυκνώνεται στη φοροδιαφυγή, που ουσιαστικά είναι άρνηση της κοινωνικής αλληλεγγύης».
«Το δολοφόνο το βρίσκω πάντα στο δρόμο», σημειώνει, κάνοντας λόγο για τον τρόπο της συγγραφής. «Δεν υπάρχει έμπνευση, είναι θέμα επιμονής και τεχνικής. Είναι θέμα προσπάθειας, συνεχούς παρουσίας του συγγραφέα, υπομονής και αυτοπειθαρχίας όταν δεν έχει τι να γράψει».

Στην Ελλάδα της Κρίσης, οι διανοούμενοι, οι νέοι, η Χρυσή Αυγή, η Αριστερά, το Μνημόνιο και η Δημοκρατία
Ο συγγραφέας ασκεί κριτική στο συνολικό τρόπο που αντιμετωπίζεται η ελληνική κρίση, τόσο στο ουσιαστικό, όσο και στο επικοινωνιακό της κομμάτι. Κάνει έκκληση στους Γερμανούς να μιλάνε λιγότερο για την ελληνική κατάσταση και επιρρίπτει σοβαρές ευθύνες στους Έλληνες πολιτικούς και τα ΜΜΕ που βομβαρδίζουν ασταμάτητα με τοποθετήσεις πολιτικών προσώπων. «Αφήστε τον άλλο να σκεφτεί με καθαρό μυαλό, μόνο σύγχυση προκαλεί αυτή η κατάσταση. Και εμείς έχουμε ευθύνη που τους ακούμε βέβαια». Με αυτό το συνειρμό, ο Πέτρος Μάρκαρης κάνει την παρατήρηση ότι η χώρα ταλανίζεται από ένα τεράστιο πρόβλημα παιδείας και πολιτισμού. «Ένα μεγάλο μέρος αυτού που ζούμε είναι απόρροια της έλλειψης παιδείας και πολιτισμού. Και στην Ισπανία ξέρω ότι περνούν ακριβώς τα ίδια, ίσως και χειρότερα, αν και χωρίς Μνημόνιο, αλλά δεν έχουν αυτό το κενό». Παράλληλα με αυτό, αναγνωρίζει και το κενό της παρέμβασης και παρουσίας των διανοούμενων σε επίπεδο Ελλάδας και Ευρώπης. «Πρέπει και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες, οι συγγραφείς, οι σκηνοθέτες, οι λογοτέχνες να βρουν τρόπους να εκφραστούν, να μιλήσουν και να έχουν τη δυνατότητα ενός λόγου για μια άλλη οπτική γωνία».
Σχετικά δε με τη σημερινή φυγή των νέων που συνιστά ένα δεύτερο κύμα μετανάστευσης, ο Πέτρος Μάρκαρης παίρνει θέση κάθετα αντίθετη, καταθέτοντας: «η φυγή είναι η εύκολη και ταπεινωτική λύση για μία κοινωνία, ο πολίτης σε μία κατάσταση κρίσης δεν εγκαταλείπεις τη χώρα, μένεις και παλεύεις. Πόσο δε μάλλον όταν αποτελείς έναν επιστήμονα κι όχι μετανάστη στη Γερμανία που έφυγε χωρίς να ξέρει μια τέχνη».
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση της κρίσης και το μήνυμα των πρόσφατων εκλογών ο Πέτρος Μάρκαρης σχολιάζει ότι: «το πολιτικό σύστημα ξεγυμνώθηκε και απέδειξε ότι στερείται λογικής και συγκροτημένης σκέψης. Από την πλευρά της η κοινωνία έδειξε την έλλειψη καθαρότητας μυαλού και την επίμονη άρνηση παραίτησης από την εύκολη λύση. Αρνούμαστε ακόμη να αποδεχθούμε τις δυσκολίες. Μας λείπει η ορθολογική σκέψη και ουσιαστικά αυτό που ονομάζω εγώ οι αξίες που είχαμε όταν ήμασταν φτωχοί. Τις πετάξαμε μαζί με τη φτώχεια». Μέσα σε αυτό το συνοθύλευμα αναδύθηκε και η Χρυσή Αυγή, προσθέτει ο ίδιος, «μπορεί να χάσει αυτό το πρώτο ξέσπασμα στις νέες εκλογές, αλλά θα μείνει». Από την άλλη, βλέπει μια Αριστερά αποπροσανατολισμένη και αντιφατική, ενώ υπογραμμίζει ότι για τον ίδιο το σημαντικότερο διακύβευμα είναι ότι: «η χώρα πρέπει να κυβερνηθεί, μόνη προοπτική είναι να κερδίσει χρόνο. Είναι λάθος ο τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης, όχι το μνημόνιο. Αν θέλουμε να προχωρήσουμε έχουμε ανάγκη από ένα άλλο σχέδιο αντιμετώπισης και από περισσότερη δημοκρατία».

«Περαίωση», του Πέτρου Μάρκαρη

Τι θα κάναμε όλοι εμείς, που σηκώνουμε καθημερινά το φορτίο της κρίσης, αν κάποιος που υπογράφει σαν «εθνικός φοροεισπράκτορας» άρχιζε να σκοτώνει φοροφυγάδες, για να γεμίσει τα ταμεία του κράτους; Πώς θα αντιδρούσαμε; Αυτό είναι το δίλημμα του αστυνόμου Χαρίτου. Του μείωσαν τον μισθό, του έκοψαν τα επιδόματα, η κόρη του, Κατερίνα, ετοιμάζεται να μεταναστεύσει γιατί δε βρίσκει δουλειά. Και εκείνος καλείται να συλλάβει έναν δολοφόνο, ο οποίος προσφέρει «θεάρεστο» έργο. Που τελειώνει ο αστυνόμος και που αρχίζει ο άνθρωπος Χάριτος; Η Περαίωση είναι το δεύτερο μυθιστόρημα της Τριλογίας της Κρίσεως του Πέτρου Μάρκαρη. Και είναι ένα μυθιστόρημα «κρίσεως» ανάμεσα στο καθήκον και στη συνείδηση. Το βιβλίο του μεταφράζεται ήδη σε ιταλικά και γερμανικά. Όπως ανέφερε ο ίδιος στο Σαμή Καραμπουγιούκογλου το νέο του βιβλίο έχει τίτλο «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία». 

Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr