Συνέντευξη στον δημοσιογράφο Φίλιππο Ζάχαρη
Την κατηγορηματική καταδίκη του μνημονίου από τον ελληνικό λαό αξιώνει σε συνέντευξή του ο πρόεδρος της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας. Προτείνοντας την άμεση προσφυγή στις κάλπες και την απόρριψη περικοπών και ευρύτερα επιπρόσθετων οικονομικών βαρών, θεωρεί πως δεν υπάρχει δίλημμα ανάμεσα στο μνημόνιο και τη χρεωκοπία, και πως αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι μια πολιτική εξόδου από την κρίση, και ένα διαφορετικό σχέδιο ανάπτυξης, που θα είναι εστιασμένο στις ανθρώπινες και τις κοινωνικές ανάγκες και όχι στην δίψα των αγορών και του κεφαλαίου για κέρδη. Ο κος Τσίπρας πιστεύει πως υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας κοινού Αριστερού Μετώπου και ότι για να γίνει αυτό χρειάζεται πρώτα μια συμπαγής και μαζική κοινωνική υποστήριξη σε ένα διαφορετικό πολιτικό σχέδιο
-Πως βλέπετε να διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό μετά τις αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους; Πιστεύετε ότι αυτή κυβέρνηση έχει μέλλον μετά την φθορά που έχουν υποστεί τα δύο κόμματα εξουσίας;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το παραδοσιακό πολιτικό σκηνικό έχει καταρρεύσει. Με την απροσχημάτιστη ευθυγράμμιση του κ. Σαμαρά με την πολιτική των Μνημονίων, γράφτηκε το τέλος του παραδοσιακού δικομματισμού, όπου το ένα από τα δύο κόμματα εξουσίας καρπωνόταν την δυσαρέσκεια από την διακυβέρνηση του άλλου. Από τη στιγμή που τα δύο αυτά κόμματα προσδέθηκαν σε μια πολιτική τόσο κοινωνικά καταστροφική όσο και αδιέξοδη, τα εκλογικά τους ποσοστά κατέρρευσαν παρά τις όποιες προσπάθειες κάποια να εμφανιστούν υψηλότερα των πραγματικών. Εύλογα λοιπόν ο δρόμος για την πολιτική τους επιβίωση περνάει σε πρώτη φάση από την αποφυγή των εκλογών, και σε δεύτερη μέσα από μεταξύ τους μελλοντικές συνεργασίες. Αυτή η κυβέρνηση και αυτή η Βουλή ουδεμία σχέση έχει με την θέληση της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Και αυτό το ξέρει πολύ καλά, γι’ αυτό και αρνείται να προχωρήσει σε εκλογές.
-Σε πρόσφατη επιστολή σας προς τους αρχηγούς κρατών της ευρωζώνης, τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπογραμμίσατε μεταξύ άλλων, το έλλειμμα νομιμοποίησης της κυβέρνησης απέναντι στον ελληνικό λαό. Εξηγήστε μας την θέση σας.
Στη Δημοκρατία, υποτίθεται ότι οι κυβερνήσεις ασκούν μια πολιτική, η οποία έχει πάρει προηγουμένως την έγκριση και τη στήριξη της πλειοψηφίας των πολιτών. Αυτό, τα τελευταία χρόνια, ίσχυε όλο και λιγότερο, όμως από την στιγμή που δεθήκαμε με τα Μνημόνια, η κατάσταση ξέφυγε από κάθε λογική δημοκρατικής λειτουργίας. Στις τελευταίες εκλογές η πλειοψηφία, έστω και με την βοήθεια του νόθου εκλογικού συστήματος, ψήφισε ΠΑΣΟΚ. ΤΟ ΠΑΣΟΚ όχι μόνο δεν πολιτεύεται σύμφωνα με το πρόγραμμα για το οποίο ψηφίστηκε, αλλά δεν υπάρχει καν σαν κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Υπάρχει μια νέα πλειοψηφία, συσπειρωμένη γύρω από ένα πρόγραμμα διάλυσης του κοινωνικού ιστού και της παραγωγικής δυνατότητας της χώρας. Και για να μην εξαφανιστούν πολιτικά, λένε «δεν γίνεται αλλιώς». Ένας λόγος παραπάνω να κάνουν εκλογές και να πείσουν τον κόσμο να τους ξαναψηφίσει. Γιατί εμείς στην Αριστερά θεωρούμε ότι το να καταστρέψεις την κοινωνία για να σώσεις τις τράπεζες και να ικανοποιήσεις τους τοκογλύφους δανειστές, είναι καθαρά ζήτημα επιλογής, και ότι υπάρχει και άλλος δρόμος.
-Πως εκτιμά το κόμμα σας τις αντιδράσεις του κοινωνικού σώματος; Πιστεύετε ότι η δυσαρέσκεια του κόσμου απέναντι στα νέα σκληρά μέτρα θα αποτυπωθεί στις εκλογές; Τελείωσε, κατά τη γνώμη σας, η αυτοδυναμία;
Υπάρχει τεράστιο κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας και οργής και είναι φυσικό επόμενο. Η οργή αυτή μπορεί να εκφραστεί με δύο τρόπους: τους κοινωνικούς αγώνες και τις εκλογές. Με τους κοινωνικούς αγώνες οι πολίτες μπορούν να ρίξουν την παρούσα κυβέρνηση. Με την ψήφο τους μπορούν να βάλουν τέλος στον ζυγό του ΔΝΤ και του μνημονίου. Για την αυτοδυναμία που με ρωτάτε, έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή τα πράγματα, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να προκύψει. Το ερώτημα είναι αν μπορούν πια να συζητούν για αθροιστική κοινοβουλευτική πλειοψηφία και τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα μαζί. Προφανώς η κοινωνική διαμαρτυρία πρέπει να πάρει ουσιαστική μορφή και στον δρόμο, τις γειτονιές ή τους χώρους δουλειάς αλλά και στις κάλπες. Και παράλληλα η Αριστερά οφείλει να δείξει ότι είναι αντίστοιχη με το ύψος των περιστάσεων, προχωρώντας σε βήματα κοινής δράσης και προγραμματικής ενότητας.
-Κάποιοι κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι επιδίδεται σε ακραίες επιθετικές πρακτικές που δεν συνάδουν με την σημερινή κατάσταση της χώρας. Με λίγα λόγια ότι αναλώνεται σε μια ακραία πολιτική συμπεριφορά, χωρίς να σταθμίζει τους οικονομικούς παράγοντες. Τι απαντάτε σε αυτό;
Ναι, διότι την ώρα που κατεβάζουν τον κατώτατο μισθό, κόβουν τις χαμηλές συντάξεις και διαλύουν το κοινωνικό κράτος, θα θέλανε πολύ απέναντί τους η Αριστερά να κρατάει χαμηλά τους τόνους. Δηλαδή επί της ουσίας να τους κάνει αβάντα. Ε δεν γίνεται. Στο κάτω κάτω οικονομικός παράγων δεν είναι μόνο οι τράπεζες που τραβάνε κάθε τόσο τα δισεκατομμύρια πενήντα πενήντα, οικονομικός παράγοντας είναι και η μαζική ανεργία, η φτώχια, οι συντάξεις της εξαθλίωσης, οι μικρές επιχειρήσεις που κλείνουν. Τι νόμιζαν δηλαδή, ότι μετά από κάθε αποτυχία και σε κάθε γύρο πρόσθετων νέων μέτρων θα ξεμπερδεύουν με μερικές φράσεις κατανόησης και συμπάθεια στον κόσμο που δυσκολεύεται;
-Πως κρίνετε την συνεχή επιθετική συμπεριφορά πολλών από τους εταίρους, που κάθε φορά ουσιαστικά εκβιάζουν για την εφαρμογή των όρων του μνημονίου;
Βασικά τρέμουν μήπως χρεωθούν την αποτυχία. Και έτσι σπεύδουν να την φορτώσουν προκαταβολικά στον αδύναμο κρίκο, που είναι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα. Αν προσέξετε στην αρχή την ευθύνη την είχαν οι τεμπέληδες Έλληνες. Μετά την αποτυχία του πρώτου Μνημονίου την ευθύνη την είχαν οι τεμπέληδες Έλληνες και η άχρηστη κυβέρνηση Παπανδρέου. Μετά την αποτυχία και του Μεσοπρόθεσμου, την ευθύνη την έχουν οι τεμπέληδες, και οι άχρηστοι πολιτικοί στο σύνολό τους. Αλλά επί της ουσίας, η αποτυχία των μέτρων βρίσκεται στην τεράστια ύφεση που προκαλούν τα ίδια τα μέτρα. Χρειάζονται την ύφεση για να προχωρήσουν στο ξήλωμα και στο ξεπούλημα, αλλά η ύφεση οδηγεί κάθε νέο γύρο μέτρων σε χρεωκοπία. Και επειδή με τον δρόμο αυτό η χρεωκοπία είναι απολύτως βέβαιη, κανείς δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη.
– Ήταν τελικά εφικτή μια άλλη πολιτική που θα έβγαζε την χώρα από το οικονομικό αδιέξοδο; Πως θα μπορούσε να γίνει αυτό και κάτω από ποιες προϋποθέσεις;
Πάντα υπάρχει δυνατότητα εναλλακτικής διεξόδου. Όταν η Αριστερά μιλούσε για διαπραγμάτευση με τους δανειστές, οι υπουργοί μιλούσαν για Τιτανικό και για διεφθαρμένο κράτος, και αγωνιούσαν μήπως η διαπραγμάτευση στείλει «λάθος μηνύματα στις αγορές» Οι αγορές πήραν τα σωστά μηνύματα και ιδού ποια είναι η κατάσταση σήμερα. Έχουμε πάντα τη δυνατότητα να αρνηθούμε ένα μέρος του χρέους και να ανακοινώσουμε αναστολή πληρωμών για το υπόλοιπο. Δεν πρόκειται να ισοπεδώσουν τη χώρα όπως ακούγεται γιατί κανείς δεν θέλει να χάσει τα λεφτά του. Έχουμε την δυνατότητα να ασκήσουμε δημόσιο έλεγχο στις τράπεζες, βάσει των μετοχών που κατέχει πλέον το δημόσιο. Και έχουμε και συσσωρευμένο πλούτο και τεράστια κέρδη που δεν φορολογούνται, αντιθέτως φεύγουν ανέμελα για την Ελβετία. Όλα αυτά αν αξιοποιηθούν μπορούν να μας δώσουν τη δυνατότητα να βγούμε από την κρίση.
-Τελικά το δίλλημα «μνημόνιο ή χρεοκοπία» ήταν τεχνητό; Που εδράζονται τα επιχειρήματα των κυβερνώντων για τον περιβόητο «μονόδρομο» και μοναδική επιλογή την λήψη των νέων σκληρών μέτρων;
Δεν υπάρχει δίλημμα ανάμεσα στο μνημόνιο και τη χρεωκοπία. Το Μνημόνιο μας οδηγεί μαθηματικά στη χρεωκοπία και το ξέρουν όλοι πολύ καλά. Μιλάνε για μονόδρομο, γιατί πάντα, όταν προωθείς μια καταστροφική πολιτική, η οποία μάλιστα δεν θα βγάλει και πουθενά, δεν μπορείς να παραδεχτείς ότι την επιλέγεις, ούτε ότι αδρανείς εσκεμμένα για να σου την επιβάλλουν. Η μόνη δικαιολογία που έχουν είναι ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι. Ειδικά αν έχουν μαζική και αποφασιστική υποστήριξη από την κοινωνία, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
– Οι περικοπές σε μισθούς και συντάξεις έχουν στην κυριολεξία αποδεκατίσει τους πολίτες, που δεν ξέρουν πια με ποιο τρόπο να εκδηλώσουν την αγανάκτησή τους. Πόσο πιθανό είναι να έχουμε επανάληψη βίαιων επεισοδίων στην Αθήνα και τις μεγάλες πόλεις λόγω της οικονομικής κατάστασης;
Η τελευταία συγκέντρωση ήταν μάλλον η μεγαλύτερη συγκέντρωση που έγινε τα τελευταία 38 χρόνια, αλλά κανείς δεν μίλησε γι’ αυτό! Τόσο αυτή όσο και προηγούμενες μαζικές συγκεντρώσεις χτυπήθηκαν αναίτια με μοναδική βαρβαρότητα. Το κράτος καταστέλλει με ωμή βία μαζικές διαδηλώσεις για να αποτρέψει ανεπιθύμητες για την εξουσία πολιτικές εξελίξεις και κανείς δεν διαμαρτύρεται γι’ αυτό! Μονάχα για ένα θέμα μιλούν όλοι επίμονα, για τα επεισόδια. Τα επεισόδια λοιπόν τους ανήκουν και αυτά! Είναι δικό τους έργο. Είτε γιατί σκόπιμα οι ίδιοι τα προκαλούν, είτε γιατί εξωθούν τους ανθρώπους στην απόγνωση. Η κυβέρνηση πάντως δεν φοβάται αυτού του τύπου τα επεισόδια, στα οποία δεν συμμετέχουν περισσότεροι από 300 – 400 άνθρωποι διαφόρων προελεύσεων και προθέσεων. Αυτό που φοβάται η εξουσία, είναι το πλήθος. Την κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, στους δρόμους και τις πλατείες σε όλη την Ελλάδα. Και αυτό είναι που πρέπει να γίνει. Οi μαζικές κινητοποιήσεις είναι το μόνο όπλο που διαθέτει η κοινωνία για να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις, τη ζωή και την αξιοπρέπεια της.
– Θα συμμετείχατε ποτέ σε μια κυβέρνηση συνεργασίας και αν ναι με ποιους όρους;
Συνεργασίας με τα κόμματα του Μνημονίου; Φυσικά και όχι. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η δημιουργία ενός Νέου Συνασπισμού Εξουσίας, που με την στήριξη της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας θα μπορέσει να στρέψει τα πράγματα σε εναλλακτική κατεύθυνση. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι μια πολιτική εξόδου από την κρίση, και ένα διαφορετικό σχέδιο ανάπτυξης, που θα είναι εστιασμένο στις ανθρώπινες και τις κοινωνικές ανάγκες και όχι στην δίψα των αγορών και του κεφαλαίου για κέρδη. Για να δρομολογήσουμε με αξιώσεις μια τέτοια αλλαγή, που είναι πια απαίτηση της κοινωνίας, πρέπει οι δυνάμεις της Αριστεράς κυρίως, αλλά και κάθε δύναμη που αντιστέκεται στο Μνημόνιο από προοδευτική σκοπιά, να βρουν κοινό βηματισμό στην πολιτική δράση και τις προγραμματικές κατευθύνσεις. Αυτό είναι η δική μας προτεραιότητα, και θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά ώριμη απαίτηση των καιρών, ακόμα και αν κάποιες άλλες αριστερές ηγεσίες εξακολουθούν για δικούς τους λόγους να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους σε αυτό το θέμα.
– Η δύναμη της Αριστεράς είναι πλέον εμφανής. Και τα τρία κόμματα μαζί θα μπορούσαν να συγκροτήσουν ένα πανίσχυρο μέτωπο. Έχει πρακτική βάση μια τέτοια προοπτική ή μήπως οι διαχωριστικές γραμμές με το ΚΚΕ και την ΔΗΜΑΡ είναι πάγιες;
Αντικειμενικά η δυνατότητα υπάρχει. Η προοπτική της ενότητας μάλιστα, θα πολλαπλασίαζε πολύ περισσότερο τις δυνάμεις της Αριστεράς, εν σχέση με το σημερινό τους άθροισμα. Και αυτό ακριβώς είναι που χρειαζόμαστε, αφού για να ανοίξει ο εναλλακτικός δρόμος, χρειάζεται μια συμπαγής και μαζική κοινωνική υποστήριξη σε ένα διαφορετικό πολιτικό σχέδιο. Η ηγεσίες του ΚΚΕ και της ΔΗΜΑΡ δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι μεν γιατί έχουν επενδύσει χρόνια στον απομονωτισμό και στις ενδοαριστερές συγκρούσεις, οι δε διότι θέλουν να παίξουν ρόλο στην ανασυγκρότηση του παραδοσιακού πολιτικού κατεστημένου. Αλλά στον κόσμο τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Οι άνθρωποι συσπειρώνονται στην κοινή υπόθεση ανεξάρτητα από κομματική ένταξη και προέλευση, και φωνάζουν για τα ίδια πράγματα. Αργά η γρήγορα η πραγματικότητα αυτή θα υπερβεί τις εκβιασμένες και ιδιοτελείς περιχαρακώσεις.
– Ποιο θα είναι το μήνυμα σας προς τον ελληνικό λαό λίγο πριν τις εκλογές; Υπάρχει κάποιο σύνθημα στο οποίο θα στηριχθεί η προεκλογική σας εκστρατεία;
Κατ αρχήν πρέπει ο κόσμος, ολόκληρη η κοινωνία να επιβάλλει τις εκλογές αυτές. Γιατί όσο τα Μνημόνια αποτυγχάνουν και όσο τα κόμματα της κυβέρνησης Παπαδήμου καταρρέουν, τόσο η ιδέα αναβολής των εκλογών φαίνεται ελκυστική σε διάφορους. Η άμεση προσφυγή στις κάλπες είναι πλέον στοιχειώδες ζήτημα δημοκρατικής νομιμότητας. Από εκεί και πέρα ο λαός πρέπει με αποφασιστικότητα και με αισιοδοξία να καταδικάσει την πολιτική των Μνημονίων και να πιστέψει στην δυνατότητα και τον ρεαλισμό ενός εναλλακτικού προγράμματος. Οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν τη ζωή τους και το μέλλον με τις δικές τους δυνάμεις. Αν δεν το κάνουν οι ίδιοι, κανείς δεν θα το κάνει για λογαριασμό τους.
(phil.zaharis@gmail.com)
