Στα πλαίσια των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών
του Θανάση Μουσόπουλου
Διαβάζοντας τα νέα ποιήματα του Γιώργου Κωτούλα, θυμήθηκα το θείο Πλάτωνα.
Ο Πλάτων συνέθετε πολύ συναρπαστικούς μύθους. Είναι γνωστό ότι πριν γνωρίσει το Σωκράτη, ήταν ποιητής δραματικός, μετά ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία. Η δημιουργικότητα όμως ήταν διαρκής στο έργο του. Ήταν καλλιτέχνης φιλόσοφος, θα λέγαμε.
Ένας περίφημος πλατωνικός μύθος είναι η Αλληγορία του Σπηλαίου, από την ‘Πολιτεία’, που αναφέρεται στην παιδεία. Με δυο λόγια ο μύθος, χρησιμοποιώ τη μετάφραση του Ιωάννη Γρυπάρη.
Φαντάσου σαν μέσα σ’ ένα σπήλαιο κάτω από τη γη, που να έχει την είσοδό του ανοιγμένη προς το φως σ’ όλο το μάκρος της ανθρώπους που από παιδιά να βρίσκονται εκεί μέσα αλυσοδεμένοι από τα πόδια και τον τράχηλο, σε τρόπο που να μένουν πάντα στην ίδια θέση και μόνο εμπρός των να βλέπουν, χωρίς να μπορούν να στρέψουν γύρω την κεφαλή τους εξ αιτίας τα δεσμά τους και από πίσω σε αρκετή απόσταση και υψηλότερά τους να υπάρχει αναμμένη φωτιά, που το φως της να έρχεται ως αυτούς και ανάμεσα στη φωτιά και τους δεσμώτες ένας δρόμος προς τα επάνω και πλάι στο δρόμο φαντάσου ακόμα παράλληλά του χτισμένο ένα μακρύ τοιχαράκι(…) Φαντάσου τώρα ανθρώπους να περνούν κατά μήκος αυτού του τοίχου φορτωμένοι κάθε λογής αντικείμενα».
Οι δεσμώτες, λέγει στη συνέχεια ο Πλάτων, βλέπουν στον απέναντι τοίχο της σπηλιάς τις σκιές των αντικειμένων, πιστεύοντας ότι αυτή είναι η πραγματικότητα. Αν κάποιος απελευθερωθεί από τα δεσμά και ανεβεί από το σκοτάδι της σπηλιάς στο φως, στην αρχή πονάνε τα μάτια του, αλλά σταδιακά συνηθίζουν και ατενίζουν το φως και τον ήλιο / την ιδέα του αγαθού. Αν κατεβεί κάτω στη σπηλιά για να ελευθερώσει τους δεσμώτες και να τους εξηγήσει τι είναι οι σκιές και να τους πει ότι άλλη είναι η πραγματικότητα, εκείνοι τον κοροϊδεύουν και φτάνουν ως την εξόντωσή του.
Και καταλήγει ο Πλάτων : Δουλειά μας λοιπόν είναι, εμείς οι ιδρυτές της πολιτείας να αναγκάσουμε τις ξεχωριστές εκείνες φύσεις να ιδούν το αγαθό και να επιχειρήσουν εκείνο το ανέβασμα, και αφού εκεί απάνω το δουν αρκετά, να κατέβουν πίσω, κοντά σε κείνους τους δεσμώτες, να φροντίζουν για τους άλλους και να τους φυλάγουν.
Τα ποιήματα και οι στίχοι του Γιώργου Κωτούλα από τη νέα συλλογή «Η Κραυγή» ανάδυση από το βάθος του σπηλαίου στον ήλιο και τανάπαλιν επιστροφή από την κορυφή στο βάθος :
-Ταξίδι προς τον πυρήνα η κραυγή των σπηλαίων
-Σε ανοιχτά κελιά είμαι φυλακισμένος
-Πέτρα πέτρα χτίζεται ο τοίχος. Τοίχος φαρδύς και ψηλός.
-Άκουσες τον ήλιο, μα δεν τον έψαξες
-Τώρα όλοι βλέπουν τον εγωισμό και την υπεροψία, φωτογραφίζοντας την τέλεια φυλακή, ως ένα ανώνυμο εικαστικό έργο τυφλοπόντικα
-Είμαι εγώ και στον καθρέπτη τους εσύ
-Εφιάλτης ονείρου ή πραγματικότητας;
-Εκπομπή στους δέκτες του απείρου
-Οι κραυγές και οι ψίθυροι μαστίγιο στον αέρα. Φως, φως, οξυγόνο. Ελπίδα μας φως
-Έχασες λες το φως και το ψάχνεις
-Βοηθείστε να ημερέψει το αγρίμι
-Βοηθείστε με να σταματήσω το πάγωμά μου, που φέρνει αδιαφορία.
Το Γιώργο Κωτούλα τον γνώρισα τα τελευταία χρόνια, γνώρισα και χάρηκα την ποιητική του δουλειά και πορεία, συνεργαζόμαστε στενά στο Δίκτυο Λόγου και Πράξης. Χαίρομαι που συμ-βαδίζουμε, στηρίζομαι στη δυνατή ευαισθησία του.
Ξάνθη, 23 Ιανουαρίου 2012
