Άργησαν στο ΠΑΣΟΚ να καταλάβουν πως έφτασε η ώρα των ανατροπών στα εσωτερικά του κόμματος και πως η χρυσή εποχή πέρασε ανεπιστρεπτί, χωρίς να αφήσει τα παραμικρά ίχνη της παρελθοντικής ευημερίας και πλούτου. Η χώρα ταλανίζεται εδώ και καιρό από βαθιά κρίση και οι λαμβάνοντες τις αποφάσεις στρέφονται προς άλλες λύσεις, μήπως και τύχει να εξέλθουν χωρίς πολλές απώλειες από το αδιέξοδο. Στα πλαίσια αυτά, και τηρουμένων των αναλογιών, Λοβέρδος και Βενιζέλος ένωσαν τις φωνές τους για να βγάλουν το λαβωμένο ΠΑΣΟΚ από την παρατεταμένη κρίση, που εδώ και καιρό το έβαλαν σε περιπέτειες και δη εκλογικές.
Τα δεδομένα πλέον έχουν αλλάξει κατά πολύ και το κόμμα έχει απολέσει, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ακόμη και την δεύτερη θέση. Η μεγάλη αυτή κατρακύλα έφερε σε πολύ δύσκολη θέση τους δελφίνους, που απαρηγόρητοι τρέχουν και δεν φτάνουν να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Έτσι, οι δηλώσεις περί ανάκαμψης δεν εκφράζονται πια, απλά επιχειρείται μια μεγάλη προσπάθεια ανακατανομής των δυνάμεων και εντοπισμού των δυνατοτήτων για εσωκομματικές συνέργειες. Περί τούτου πρόκειται, περί προσπάθειας δημιουργίας κλίματος ομοφωνίας και εξάλειψης των χτυπημάτων κάτω από την μέση.
Στο ΠΑΣΟΚ όλοι πλέον μιλούν ανοιχτά για ανάγκη ανασυγκρότησης και αναδιάταξης των δυνάμεων. Λοβέρδος και Βενιζέλος ενώνουν λοιπόν τις δυνάμεις τους για να συσπειρώσουν το κόμμα, και οι πάντες στο εσωτερικό του περιμένουν να δουν τα αποτελέσματα αυτής της κίνησης. Όμως υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση αναφορικά με την κίνηση αυτή. Και πολύς καιρός που ξοδεύτηκε στις διαφωνίες και τα «αντάρτικα», λίγο πριν την ψήφιση των προϋπολογισμών και των όρων του μνημονίου. Οι ψηφοφόροι από την μεριά τους, σε μεγάλο ποσοστό, μάλλον επέλεξαν να μετακομίσουν προς το παρόν προς την ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη, ένα κόμμα που δείχνει να αποσπά με σχετική άνεση ένα υψηλό εκλογικό ποσοστό, που όχι μόνο το φέρουν εντός της Βουλής, αλλά το κάνουν να πρωταγωνιστεί.
Το ΠΑΣΟΚ πλέον που έχει πρόβλημα αρχηγού, υστερεί και στην επιχειρηματολογία. Τα κενά είναι πολλά και οι ελλείψεις σημαντικές. Οι εποχές με τους πράσινους αλλά και τους γαλάζιους χάρτες πέρασαν ανεπιστρεπτί. Και το λέω αυτό για να μην βιάζονται να χαρούν οι της ΝΔ, μιας και η καμπάνα χτυπάει και γι΄ αυτούς, παρά την πρωτοπορία στις δημοσκοπήσεις. Δεν χρειάζεται παρά να κάνει ο καθένας μας το δικό του γκάλοπ στον στενό του περίγυρο, όπου θα διαπιστώσει με ευκολία πως οι περισσότεροι καταδικάζουν και τα δύο μεγάλα κόμματα. Η αποδοκιμασία αυτή είναι σταθερή και δεν αλλάζει, παρά τις προσπάθειες των κομμάτων αυτών να ανακτήσουν τις χαμένες ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ, όμως γιατί για αυτό γράφεται το παρόν άρθρο, δεν φαίνεται να συσπειρώνει την λαϊκή του βάση, παρά τις κινήσεις Λοβέρδου-Βενιζέλου. Έχοντας απολέσει ως κυβέρνηση την αξιοπιστία του και κυρίως έχοντας ταυτισθεί με το μνημόνιο, όσο και αν προσπαθεί η τωρινή κυβέρνηση να παρουσιάσει περίπου ως κάτι αναπόφευκτο, χάνει μέρα με την ημέρα ολοένα και περισσότερους ψηφοφόρους, γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να πείσει για το καινούργιο της προσπάθειας.
Οι ηγετικές λοιπόν κινήσεις των δύο δεν αναμένεται να αποφέρουν σημαντικές αλλαγές στο εσωτερικό του κόμματος. Και κυρίως δεν πρόκειται να αποτρέψουν και άλλους από το να εμφανιστούν περίπου ως οι σωτήρες της παράταξης. Γιατί την αρχηγία ουδείς εμίσησε, πολλώ δε μάλλον οι επί μακρόν επίδοξοι μνηστήρες. Το ΠΑΣΟΚ μάλλον χρειάζεται μια ριζική αναδιάταξη των δυνάμεών του ως κόμμα και πρωτίστως τον απογαλακτισμό του από την μνημονιακή πολιτική. Σε αντίθετη περίπτωση, και υπό το παρατεταμένο καθεστώς της λιτότητας και της στέρησης, μάλλον δεν έχει ελπίδες να ανασυγκροτηθεί ουσιαστικά. Και δεν ωφελούν οι όποιες δημόσιες εμφανίσεις των στελεχών του που αδημονούν για το μοίρασμα της πίτας. Τι εννοώ;
Πολύ απλά όλους αυτούς που με παράστημά τους αξιώνουν αλλαγή εδώ και τώρα, παραβλέποντας πως η βάση είναι αυτή που έχει το πρόβλημα, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων δύο τουλάχιστον χρόνων. Η βάση που απομακρύνθηκε από τα υψηλά εξουσιαστικά κλιμάκια του κόμματος και πολλάκις αποσκίρτησε λόγω των προκλητικών αποφάσεων της ηγεσίας ή της παρατεταμένης διαφωνίας μεταξύ των βουλευτών του κόμματος. Η βάση που δεν επιθυμεί αυτό το σημερινό ΠΑΣΟΚ και δεν ξέρω αν έχει υπερκεράσει τα επιτρεπτά όρια αντοχής και υπομονής. Γιατί οι εκάστοτε πομπώδεις δηλώσεις περί μιας νέας αρχής, επιβάλλουν μια εκ βαθέων ανασυγκρότηση και όχι απλά υποσχέσεις για ένα καλύτερο αύριο. Με λίγα λόγια, εγκατάλειψη της μέχρι τώρα επιμονής στο αλάθητο του μνημονίου, την αυτοκριτική αλλά και την αναθεώρηση θέσεων και απόψεων που έπληξαν την αξιοπιστία του κόμματος.
Πολλές φορές στο παρελθόν, κατώτερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ μίλησαν για ανεπιτυχή πολιτική του κου Παπανδρέου ως πρωθυπουργού – δεν εισακούστηκαν όμως. Και συνήθως, θα πρέπει να φτάσουν τα πράγματα σε οριακό σημείο ή και να υπερβούν την απαγορευμένη ζώνη, προκειμένου κάποιοι να συμμορφωθούν με τα νέα δεδομένα. Γιατί μην μου πείτε ότι η κίνηση Λοβέρδου-Βενιζέλου δεν συνδέεται με την θλιβερή κατάταξη του κόμματος στις τελευταίες δημοσκοπήσεις… Ούτε ότι οι αρχηγικές δηλώσεις των δελφίνων με την ανεπάρκεια της εσωκομματικής συνεννόησης. Κοινώς, ότι γίνεται, στοχεύει όχι στο να διασωθεί η πολύχρονη ιστορία του κόμματος, παρά να εξισορροπηθούν οι εσωκομματικές εξουσιαστικές δομές του.
Φίλιππος Ζάχαρης
(phil.zaharis@gmail.com)
