Εκεί φτάσαμε, το ΠΑΣΟΚ απλά να διεκδικεί την συμμετοχή του στην επόμενη κυβέρνηση και η ΝΔ, ενώ προηγείται στις δημοσκοπήσεις, να μην παίρνει την πολυπόθητη αυτοδυναμία και να παρουσιάζει όλως περιέργως, κατά την γνώμη μου, ένα ποσοστό της τάξης του 30%, ποσοστό αρκετά υψηλό αν κρίνει κανείς από τις διαθέσεις των πολιτών και για τα δύο κόμματα εξουσίας. Η νέα δημοσκόπηση της VPRC δίνει όμως και άλλα συγκλονιστικά στοιχεία που πρέπει να προσεχθούν όπως την είσοδο της Χρυσής Αυγής στην Βουλή, που η δύναμή της πλησιάζει τους Οικολόγους – Πράσινους! Η επικινδυνότητα του φαινομένου αυτού θα πρέπει να προβληματίσει γύρω από το που βρισκόμαστε με την άνοδο των ακροδεξιών και νεοφασιστικών ομάδων, που φλερτάρουν ακόμη και για μια θέση στο κοινοβούλιο.
Από την άλλη βέβαια, αυτό το ποσοστό δεν αποτελεί και έκπληξη, αφού οι καταστάσεις που ζούμε με την απομυθοποίηση του κοινοβουλευτισμού και την οικονομική κρίση, προσφέρει την δυνατότητα σε ακραίους κύκλους να κερδίζουν πόντους, υποσχόμενοι πάταξη της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, επικαλούμενοι την «ένδοξη» επταετία όπου τάχα ο νόμος ήταν νόμος. Παράλληλα με την άνοδο της ακροδεξιάς, παρατηρούμε όμως και θετικά φαινόμενα όπως την ραγδαία αύξηση του ποσοστού της ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη, που καταλαμβάνει την δεύτερη θέση. Είναι ολοφάνερο ότι η συνετή και νηφάλια στάση της ΔΗΜΑΡ αλλά και οι ρεαλιστικές προτάσεις για έξοδο από την κρίση, έκαναν πολλούς από τους ψηφοφόρους να την προτιμήσουν, θεωρώντας την ως την χρυσή τομή ανάμεσα στο ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το ΠΑΣΟΚ.
Πάντως, στην δημοσκόπηση, θα επαναλάβω ότι μου προκαλεί εντύπωση το μεγάλο σχετικά ποσοστό της ΝΔ που δεν δικαιολογείται από την ως τώρα ασκούμενη πολιτική του κόμματος. Σε γενικές γραμμές, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι έχουμε πλέον περάσει σε μια νέα εποχή, ότι το ΠΑΣΟΚ αποτελεί παρελθόν, έχοντας υποστεί την μεγαλύτερη μεταπολιτευτικά συρρίκνωση του ποσοστού του, ότι η αυτοδυναμία έχει πλέον πάει περίπατο, και ότι μόνο κυβερνήσεις συνεργασίας μπορούν να σχηματιστούν. Οι πολίτες προσπαθούν να βρουν λύση στα άλλα μικρότερα κόμματα και με την ψήφο τους βάζουν στην γωνιά τους συνήθεις υπόπτους του πολιτικού σκηνικού.
Την μεγαλύτερη πάντως συντριβή την υφίσταται το ΠΑΣΟΚ, που χρεώνεται στην συνείδηση των πολιτών την μνημονιακή του πολιτική, που την συνόδευσαν ένα σωρό σκληρά μέτρα. Οι πολίτες δεν συγχώρησαν τα ολέθρια λάθη του Γιώργου Παπανδρέου και σε καμία περίπτωση δεν πείσθηκαν ότι ο δανεισμός και η βοήθεια της ΕΚΤ και του ΔΝΤ ήταν η ενδεδειγμένη λύση. Η παρατεταμένη ύφεση κατέστησε υπεύθυνους τους περισσότερους πολιτικούς που απομυθοποιήθηκαν στα μάτια των πολιτών, αυτοί και η ασκούμενη πολιτική των περασμένων δεκαετιών που οδήγησε την χώρα στην κρίση. Από την δημοσκόπηση θα περίμενε όμως κανείς και μια ραγδαία πτώση της ΝΔ αφού τα προηγούμενα γκάλοπ δεν την έφερναν και με τέτοιου είδους διαφορά πρώτη. Τουναντίον, παρατηρούμε μόνο θεματική πτώση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ και αυτό από μόνο του είναι παράξενο. Και δεν μιλώ ειδικά για το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ αλλά, όπως προανέφερα, για το σχετικά υψηλό ποσοστό της ΝΔ.
Και σκέπτεται κανείς: Ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση; Θα υπάρξει συνεργασία ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ΝΔ και ΔΗΜΑΡ ή άλλων αριστερών κομμάτων; Δύσκολο το βλέπω. Οι δυνάμεις πάντως της Αριστεράς στο σύνολό τους ξεπερνούν το 35%. Θα ήταν όμως αυτό το ποσοστό μιας ενωμένης και ενιαίας Αριστεράς; Ασφαλώς και όχι. Πολλοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ που πιθανά τώρα βρίσκουν καταφύγιο στην ΔΗΜΑΡ ή τον ΣΥΡΙΖΑ διαφωνούν κάθετα με την πολιτική του ΚΚΕ. Όπως και πολλοί από το τελευταίο δεν θέλουν να συνυπάρξουν με τον Τσίπρα ή τον Κουβέλη. Έτσι το ποσοστό μιας υποθετικά ενωμένης Αριστεράς θα ήταν κατά πολύ μικρότερο. Μην ξεχνάμε και το κατά πόσο βρήκαν ανταπόκριση οι εκκλήσεις του Τσίπρα για μια ενιαία Αριστερά. Σχεδόν καμία.
Μια ενωμένη Αριστερά είναι πιθανό να προκαλούσε επίσης συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, που παρά το μικρό του ποσοστό δεν θα βρίσκεται ποτέ μακριά από το εκάστοτε κυβερνητικό σχήμα. Τελικά αντανακλούν την πραγματικότητα παρόμοιες δημοσκοπήσεις; Δεν είναι σίγουρο. Ο κόσμος είναι σαφώς πιο εξαγριωμένος από τα δύο βασικά κόμματα εξουσίας και δεν θα τους χαρίσει άλλες ευκαιρίες. Αν τα αποτελέσματα του τελευταίου γκάλοπ είναι αληθινά, μιλάμε για μια νέα πολυκομματική Βουλή. Ένα Κοινοβούλιο όμως που πιθανόν να έχει και πολλούς εθνοπατριώτες ή νοσταλγούς δικτατοριών.
Οι πολίτες λοιπόν θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί στις επιλογές τους. Γιατί καλά τα μαθήματα στο ΠΑΣΟΚ, καλή και η μη προσφορά αυτοδυναμίας στη ΝΔ. Όμως η πριμοδότηση της ακροδεξιάς το μόνο που θα κάνει, θα είναι να πάει την χώρα πολλά χρόνια πίσω. Και εκεί που είχαμε ξεχάσει πως κάποτε είχαμε δικτατορία, να έχουμε φωνές που θα μας την θυμίζουν. Τέτοιες φωνές που ήδη υπάρχουν στο εθνικιστικό ΛΑΟΣ παρά τις σχετικές αρνήσεις του αρχηγού του, και που μπορεί να πλαισιωθούν από νοσταλγούς του Χίτλερ. Χρειάζεται πολύ προσοχή.
Φίλιππος Ζάχαρης
(phil.zaharis@gmail.com)
