Στα μονοπάτια της φιλοσοφίας και της τεχνικής της σύγχρονης αρχιτεκτονικής

Ελένη Διαφωνίδουelenidfn@yahoo.comΤο πρόγραμμα Παρουσιάσεων Προσωπικοτήτων ‘Άξιοι Έλληνες’ των ιδιωτικών σχολείων ΑΞΙΟΝ εγκαινίασε την Παρασκευή ο διεθνούς φήμης αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης, ο οποίος ήρθε σε επαφή με τους μαθητές και την κοινωνία της Ξάνθης σε δύο διαφορετικές εκδηλώσεις συζητώντας μαζί τους για τη φιλοσοφία, τις τεχνικές και τις προοπτικές της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Ο κ. Σταύρος Λίτσας, συνιδιοκτήτης του σχολείου, εξήγησε ότι το πρόγραμμα ‘Άξιοι Έλληνες’ αποτελεί ένα τρόπο να γνωρίσουν οι μαθητές και η κοινωνία της Ξάνθης σημαντικούς Έλληνες της επιστήμης, της τέχνης, του πολιτισμού, της διανόησης και της επιχειρηματικότητας που έχουν διαπρέψει στην Ελλάδα και το εξωτερικό. «Θέλουμε να αναδείξουμε την αξία του δημιουργού, να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με ανθρώπους που μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα. Η «παιδεία» είναι ένας όρος ευρύτερος και γι’ αυτό χρέος μας είναι να μην αφήσουμε τα παιδιά μας μετέωρα σαν το καράβι που βγαίνει και δεν ξέρει που να πάει, αλλά να βάλουμε φάρους μπροστά τους», ανέφερε ο κ. Λίτσας τονίζοντας ότι «για μας το θέμα δεν είναι να φιλοξενήσουμε μόνο ανθρώπους με μακρά πορεία και πλούσιο έργο σε μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά να φέρουμε τους μαθητές κοντά σε νέους δραστήριους ανθρώπους που τα κατάφεραν ώστε να εμπνευστούν και να αναζητήσουν κίνητρα για τον εαυτό τους». Αισιόδοξος για το νέο εγχείρημα ο κ. Λίτσας μίλησε για μια ενδιαφέρουσα και παραγωγική συνάντηση των μαθητών με τον πρώτο προσκεκλημένο, τον κ. Τομπάζη, διευκρινίζοντας ότι η εκδήλωση για τα παιδιά είναι ξεχωριστή από αυτή για το κοινό της Ξάνθης, αφού οι μαθητές έχουν «άλλη διάθεση, άλλες διαστάσεις, άλλα ερωτήματα και άλλο χιούμορ». Ακόμη, ο κ. Λίτσας ενημέρωσε ότι από μέρους των σχολείων ΑΞΙΟΝ θα γίνει μια προσπάθεια να φιλοξενούνται δύο περίπου προσωπικότητες κάθε χρόνο.Α. Τομπάζης: «το φως είναι η πεμπτουσία της αρχιτεκτονικής»Στην εκδήλωση του κοινού το βράδυ της Παρασκευής οι παρευρισκόμενοι συμπολίτες, αρχιτέκτονες, μηχανικοί και φοιτητές ως επί το πλείστον, διαπίστωσαν από τις πρώτες κιόλας στιγμές τι εννοούσε ο κ. Μπρούμης, διευθυντής των σχολείων, ο οποίος παρουσιάζοντας τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη μίλησε για έναν άνθρωπο «γεννημένο δάσκαλο». Απλός, περιεκτικός, με αστείρευτη διάθεση δημιουργικότητας, ευαισθησία προς το περιβάλλον και σεβασμό προς τις δυνατότητες που χαρίζει η φύση ανέπτυξε τις σκέψεις του μέσα από «ένα γράμμα σ’ ένα νέο αρχιτέκτονα», μία συλλογιστική που κατέγραψε και σε βιβλίο για τις αρχές, τη φιλοσοφία, τις τεχνικές και τα… μυστικά της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, που άλλοτε αγνοούνται και άλλοτε παραμερίζονται. «Είναι η κατάθεση της προσωπικής μου εμπειρίας στα πάνω από 40 χρόνια ενασχόλησης με την αρχιτεκτονική, και δεν αφορά μόνο στους καινούργιους στο χώρο, ούτε μόνο στους αρχιτέκτονες καθαυτό», εξήγησε ο κ. Τομπάζης. Μέσα από μία άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση με τη βοήθεια οπτικοακουστικού υλικού, παραδείγματα, αποφθέγματα και έργα διακεκριμένων προσωπικοτήτων ο ομιλητής ανέπτυξε τη φιλοσοφία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, χαρακτηρίζοντάς την μια «περιπέτεια με άγνωστη εξέλιξη, αλλά με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα». Ανάμεσα στα άλλα, μίλησε και για την ισορροπημένη συνύπαρξη τέχνης και τεχνικής στην αρχιτεκτονική, την σχέση απόλυτης συνεργασία που πρέπει να διέπει τις σχέσεις μηχανικών και αρχιτεκτόνων, αλλά και τη σωστή προσέγγιση του αντικειμένου της εν λόγω επιστήμης: «το κτίριο είναι ζωντανός οργανισμός, το μόνο που δεν έχει είναι φωνή για να τη σηκώσει στο δημιουργό του και να του επισημάνει πόσο αλόγιστος ήταν στην κατασκευή». Διευκρίνισε ακόμη, την αρχιτεκτονική από τις άλλες Καλές Τέχνες διαφοροποιεί η αίσθηση της ευθύνης: «ο αρχιτέκτονας δεν δημιουργεί μόνο για τον εαυτό του, αλλά για όλη τη ζωή των ανθρώπων, των πόλεων, του περιβάλλοντος». Μέσα από την παρουσίαση ορισμένων έργων του γραφείου του ανέδειξε την ομορφιά της απλότητας, αλλά και την ομορφιά που δε στηρίζεται μόνο στην εξωτερική αισθητική αλλά και στην κατασκευή που είναι φιλική προς το περιβάλλον και το κλίμα, που σέβεται τις κρυφές διαστάσεις του χρόνου, του αέρα, του φωτός και παράλληλα αξιοποιώντας τες εξοικονομεί ενέργεια και αναδεικνύει τη φυσική ομορφιά. «Το φως», είπε ο κ. Τομπάζης, «είναι η πεμπτουσία της αρχιτεκτονικής» και γι’ αυτό στις κατασκευές του ο σχεδιασμός και τα υλικά μπλέκονται με τέτοιο τρόπο που να ευνοούν τη λεγόμενη «βιοκλιματική αρχιτεκτονική», η οποία είναι μία μέθοδος της σύγχρονης αρχιτεκτονικής που βασίζεται σε αρχές όπως, ευαισθησία στο περιβάλλον και το κλίμα, περιορισμός των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, ανάδειξη του φυσικού φωτός και συλλογή της ηλιακής ενέργειας εν γένει.Η έλλειψη συνεργασίας αρχιτέκτονα- εργοδότη είναι η ‘πληγή’ της αρχιτεκτονικής στη χώρα μαςΜιλώντας στο «Ε» ο κ. Τομπάζης λίγο πριν ξεκινήσει την ομιλία του και καθηλώσει τους παρευρισκόμενους με το λόγο και τα έργα του, επεσήμανε ότι η σύγχρονη αρχιτεκτονική στην Ελλάδα ‘νοσεί’ από την έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης αλλά και την άγνοια της σωστής συνεργασίας μεταξύ αρχιτέκτονα και εργοδότη, αφού, όπως εξήγησε ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας: «ο εργοδότης συμβάλλει πολύ ουσιαστικά σ’ ένα κτίριο και γι’ αυτό πρέπει να αναπτύσσεται γόνιμος και δημιουργικός διάλογος χωρίς εγωισμούς και αλαζονεία». Στη συνέχεια, σχολιάζοντας κολακευτικά την πρωτοβουλία των σχολείων ΑΞΙΟΝ, επαίνεσε το δημιουργό των κτιρίων του σχολείου, αρχιτέκτονα κ. Δημήτρη Αντωνίου, λέγοντας «ο συνάδελφος έχει κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά, περιδιάβηκα στους χώρους και θεωρώ ότι πρόκειται για ένα λειτουργικό και ευχάριστο χώρο».