elenidfn@yahoo.com
Χίλιες και μία παραλλαγές της βασιλόπιτας, της βασίλισσας τουπρωτοχρονιάτικου τραπεζιού, μπορούν να βρεθούν στους τσελεμεντέδες, τιςγκουρμέσυνταγές και στα τεφτέρια της γιαγιάς. Η Θράκη έχει τις δικές τηςπαραδοσιακέςσυνταγές για βασιλόπιτα, οι οποίες δίνουν ένα άρωμα τοπικής παράδοσηςτιςημέρες των εορτών. Από αυτές ξεχωρίζουν η αβδηρίτικη πρασόπιτα με κιμάκαικύμινο, μοναδική σε όλο τον ελληνισμό, η οποία παρασκευαζόταν στο σινί(μεγάλοταψί από μπακίρι) και αποτελούσε το κύριο πρωτοχρονιάτικο φαγητό, όπουκαιέκρυβαν οι μαγείρισσες το φλουρί. Ακόμη, πρωτότυπη είναι και ηθρακιώτικηκαρυδόπιτα με σουσάμι από το Έβρο, η οποία και αποτελούσε τη γλυκιάσυνοδείατου πρωτοχρονιάτικου γεύματος.Η καρυδόπιτα αυτή από τη Θρακιώτικηκουζίνα έχειμια πολύ πρωτότυπη γεύση λόγω του καβουρντισμένου σουσαμιού.
Στη Θράκη επίσης, πολλές είναι οι επιρροές από την πολίτικη κουζίνα.Οι πολίτισσες νοικοκυρές συνήθιζαν να φτιάχνουν βασιλόπιτα με προζύμι,στοοποίο πρόσθεταν διάφορα μυρωδικά, όπως γλυκάνισο και μαχλέπι.Συγκεκριμένα, οικάτοικοι της Ανατολικής Θράκης συνήθιζαν να τη φτιάχνουν με φύλλο, τοοποίογέμιζαν με πλιγούρι. Στο ζυμάρι τοποθετούσαν το φλουρί, το οποίο μετάτην κοπήρίχνανε σε κρασί απ’ όπου έπιναν όλοι και αντάλλασσαν ευχές.
Το «Ε» παρουσιάζει σήμερα δύο θρακιώτικες συνταγές για βασιλόπιτα,με σκοπό να δώσει ιδέες στις νοικοκυρές, ώστε να στολίσουν με ντόπιεςγεύσειςτο γιορτινό τραπέζι.
Βασιλόπιτα με κιμά και κύμινο
-Υλικά για τη ζύμη:
1 ποτήρι νερό, λίγο λάδι, λίγο ξίδι (για να γίνει πιο τραγανή) καιαλεύρι όσο σηκώσει για να γίνει η ζύμη όσο γίνεται πιο μαλακή καιεύπλαστη γιατο άνοιγμα του φύλλου.
-Υλικά για τη γέμιση:
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο,½ κιλό πράσα ψιλοκομμένα, 500 γρ. κιμάμοσχαρίσιο, 1 κουταλάκι κύμινο τριμμένο, αλάτι και φρεσκοτριμμένοπιπέρι.
-Παρασκευή:
Ανοίγουμε δώδεκα φύλλα με αλεύρι και λαδώνουμε το καθένα ξεχωριστά.Αχνίζουμε τα πράσα με λίγο νερό. Τσιγαρίζουμε τον κιμά με το ελαιόλαδοκαι στησυνέχεια ρίχνουμε εκεί τα πράσα, το αλάτι, το πιπέρι και το κύμινο. Στησυνέχεια τοποθετούμε στο ταψί πρώτα 4 φύλλα, μετά μισή γέμιση, μετάάλλα 4φύλλα, από πάνω την υπόλοιπη γέμιση και επάνω τα 4 φύλλα που έχουνπερισσέψει,ώστε να γίνουν δύο στρώσεις με γέμιση. Πριν βάλουμε την πίτα στο φούρνοτηναλείφουμε με λάδι και ψήνουμε για 1 περίπου ώρα στους 200οC και τηνπαρακολουθούμεμέχρι να ροδίσει.
Όσο είναι μισοψημένη βάζουμε από κάτω το φλουρί και γυρνάμε τοστρόγγυλο ταψί για να χαθεί.
Βασιλόπιτα με καρύδια και σουσάμι
-Υλικά:
φύλλο κρούστας: 500γρ.
βούτυρο γάλακτος: 200γρ. λιωμένο
καρυδόψιχα: 3 φλιτζάνια του τσαγιού κοπανισμένη
σουσάμι: 2 κουταλιές της σούπας καβουρντισμένο
ζάχαρη: 3 κουταλιές της σούπας
κανέλα και γαρίφαλα: 1 ½ κουταλιά της σούπας κοπανισμένα
-Για το σιρόπι μελιού και το γαρνίρισμα:
μέλι: 2 φλιτζάνια του τσαγιού
ζάχαρη: 2 φλιτζάνια του τσαγιού
νερό: 2 φλιτζάνια του τσαγιού
άχαρη άχνη και κανέλα για το πασπάλισμα
-Παρασκευή
1. Σ’ ένα μπολ αναμειγνύετε τα καρύδια με τη ζάχαρη, το σουσάμι καιτα κανελογαρίφαλα. Βουτυρώνετε μία μεγάλη φόρμα με σχήμα αστεριού ή έναστρογγυλό ταψί. Στρώνετε στη φόρμα 4-5 φύλλα αλείφοντας κάθε φύλλο μεβούτυροκαι κατόπιν απλώνετε λίγο από το μείγμα με το σουσάμι (τοποθετείτε καιτονόμισμα ανάμεσα).
2. Συνεχίζετε βάζοντας φύλλο και γέμιση και τελειώνετε στρώνονταςστην επιφάνεια 4 φύλλα χωρίς γέμιση, μόνο βουτυρωμένα. Χαράζετε τηνπίτα καιψήνετε στους 180ο C, 30’. Κατόπιν χαμηλώνετε τη θερμοκρασία στους 150οC καισυνεχίζετε το ψήσιμο 30’ ακόμη.
3. Βράζετε τα υλικά για το σιρόπι 5’-6’ και περιχύνετε τη βασιλόπιταμόλις τη βγάλετε από το φούρνο. Την αφήνετε να κρυώσει και ότανπρόκεται να τησερβίρετε τη ξεφορμάρετε και την πασπαλίζετε με ζάχαρη άχνη και κανέλα.
Βασιλόπιτα με σουσάμι χωρίς καρύδια (παραλλαγή)
-Υλικά:
½ κιλό φύλλο κρούστας
½ κιλό σουσάμι
½ φλιτζάνι σησαμέλαιο ή άλλο φυτικό λάδι ή βούτυρο
1 κουτ. σούπας κανέλα
½ κουτ. γλικού γαρίφαλο τριμμένο
½ κουτ. σούπας φρυγανιά τριμμένη και λίγο σουσάμι ακαβούρδιστο γιατο στόλισμα
– Για το σιρόπι
2 φλιτζάνια ζάχαρη
2 φλιτζάνια νερό
1 φλιτζάνι μέλι
2 κουτ. σούπας μπράντι ή κονιάκ
– Παρασκευή
Σοτάρουμε το σουσάμι σε αντικολλητικό τηγάνι σε μέτρια φωτιάανακατεύοντας συνεχώς μέχρι να ροδίσει. Το αφήνουμε να κρυώσει. Τοανακατεύουμεμε τα μυρωδικά και τη φρυγανιά. Βουτυρώνουμε ένα ταψί με διάμετρο 30εκ. καιαπλώνουμε δύο φύλλα. Τα βουτυρώνουμε και τα πασπαλίζουμε με λίγο από τομείγματου σουσαμιού. Βάζουμε από πάνω άλλο ένα φύλλο, γέμιση και συνεχίζουμεμέχρι νατελειώσουν τα φύλλα. Πάνω-πάνω, απλώνουμε τρία μαζεμένα. Σε κατσαρολάκιβάζουμεστη φωτιά το λάδι ή το βούτυρο που περίσσεψε και το αφήνουμε να κάψει.Περιχύνουμε την πίτα και την πασπαλίζουμε με σουσάμι ακαβούρδιστο.Ψήνουμε σεπροθερμασμένο φούρνο στους 170°C για 15 λεπτά και συνεχίζουμε στους130°C γιαμισή ώρα, μέχρι να ροδίσει. Βράζουμε το σιρόπι για 10 περίπου λεπτά.Σιροπιάζουμε την πίτα όπως είναι ζεστή με το ζεστό σιρόπι.
