Ο Τρύγος του χθες και του σήμερα

Μαριάννα Ξανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr
 
 
 
 
Δάχτυλα και γόνατα,
στήθια και σαγόνια
μες στο μούστοματωμένα,
κόκκινες φωτιές κιιδρώτας,
στις κατηφοριές
το χρυσό κακάρισματης κότας.
 
Κι όπως γαλανίζει τοβραδάκι,
το μαβί, το βιολετί,
να κι η Παναγιά στηδημοσιά,
πλάι στα κάρα, στακουδούνια, στα σταμνιά
και στα κλαδωτάμαντίλια,
νά τη η Παναγιά
να κρατάει στηνασημένια της ποδιά
πέντε οκάδες κόκκινασταφύλια.
 
Μέσα από λίγους στίχους του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσουαναδύονται οι εικόνες του Τρύγου μιας περασμένης εποχής τότε που οΣεπτέμβρης οΤρυγητής ήταν ένα ατέλειωτο πανηγύρι…Τότε που ξεκινούσαν πρωί πρωί οιτρυγητάδες με τα κλαδευτήρια, τα κοφήνια …τότε που τα κορίτσια χόρευανσταπατητήρια πατώντας τις ρώγες των σταφυλιών που παρέδιδαν τον χυμό τους…τονμούστο. Τότε που οι νοικοκυραίοι ως νέοι Διόνυσοι που γνωρίζουν απόγενιά σεγενιά την τέχνη του κρασιού “κρασοτραβούσαν” ένα μέρος του μούστου-το εύστοχα επονομαζόμενο “πατατράβα”- για να φτιάξουν το κοκκινέλικαι τη ρετσίνα και μετά το μπρούσκο ή μαύρο και το τσίπουρο από ταυπολείμματατων σταφυλιών -τα “τσίπ’ρα” όπως τα έλεγαν. Τότε που κάθε σπίτι έκρυβε στο σκοτεινό κατώιτου ένα μικρό οινοποιείο με τα κρασοβάρελα στη σειρά  
 
Ο Τρύγος παλιά στηνΚεσσάνη
Ο αμπελουργός κ. Γιώργος Τσολακίδης είναι κάτοικος της Κεσσάνηςκαι ασχολείται 50 χρόνια με την αμπελουργία συνεχίζοντας τηνοικογενειακήπαράδοση της οικογένειας του. Είναι ένας από τους καλλιεργητές των 50στρεμμάτων του  αμπελώνατης Κεσσάνης πουέχει αναβιώσει την τελευταία δεκαετία. Δεν πουλάει το κρασί αλλά τοκαλλιεργείγια οικογενειακή χρήση και …κεράσματα όπως παλιά.
Το κρασί του από την ντόπια ποικιλία, παμίτης και τα γαλλικάμερλώ , ξεζώ καμπερνιέ.
Ο κ. Τσολακίδης μας μεταφέρει και μας περιγράφει με το δικότου τρόπο τον τρύγο όταν ήταν παιδί: «Ο τρύγος παλιά έμοιαζε μεπανηγύρι γιατίόλοι οι κάτοικοι του χωριού ήταν στα αμπέλια. Στο χωριό μας είναι μιαπανέμορφητοποθεσία γιατί είναι δίπλα την λίμνη (Βιστονίδα). Πηγαίναμε με τα κάραδεμέναμε ζώα και με μεγάλα κοφίνια για να μαζέψουμε τα σταφύλια. Εμείςπαίζαμε στιςόχθες της λίμνης και οι μεγάλοι τρυγούσαν Κι όσο τρυγούσαντραγουδούσαν…Μαζεύαμε τα σταφύλια και μετά τα πηγαίναμε στο σπίτι καιταρίχναμε μέσα σ’ ένα μεγάλο βαρέλι που το έλεγαν «μπόμπα» και έμπαινανμέσα ταπαιδιά με γυμνά πόδια και τα κορίτσια να «πατάνε» τα μελωμένα  τσαμπιά για να βγει ομούστος. Οι γυναίκεςόταν γύριζαν στο σπίτι ετοίμαζαν τα μεζεδάκια με το ουζάκι και το κρασίτηςπερασμένης χρονιάς για τους τρυγητές. Αλληλοβοηθούσε η μια οικογένειατην άλληκαι σχεδόν όλοι στο χωριό είχαν ένα αμπελάκι για το κρασί και τατσίπουρο τηςχρονιάς. Εμείς προσπαθούμε να διατηρήσουμε την παράδοση. Το παλιόπατητήρι τοαντικατέστησε ένα μηχάνημα που βγάζει το μούστο και ο τρύγος κρατεί μιαδυομέρες αφού λίγα είναι στα στρέμματα που καλλιεργούμε. Το κρασί είναιευλογημένο…»
 
Τρύγος στον ΑμπελώναΚαρακώστα στα Άβδηρα
Και στα Άβδηρα επιχειρείται τα τελευταία 20 χρόνια ηΑναβίωση του Αμπελώνα των Αβδήρων ο οποίος είχε καταστραφεί στηδεκαετία του‘60. Έτσι καλλιεργούνται περίπου 300 στρέμματα . Εκτός από τηνοικογενειακήεπιχείρηση  «ΚτήμαΒουρβουκέλη» με τοπαραδοσιακό οινοποιείο, χρόνο με το χρόνο νέοι αμπελουργοί φυτεύουναμπελώνεςμε ποικιλίες τοπικής και ξένης προέλευσης αγρότες που έχουν ξεκινήσειτηνκαλλιέργεια του δικού τους αμπελώνα. Ένας από απ’ αυτούς είναι ο κ.Τάσος Καρακώσταςπου είναι ιδιοκτήτης καλλιεργητής τουαμπελώνα «Κτήμα Καρακώστα». Από το 2005 καλλιεργεί 35 στρέμματα αμπέλιαγραμμικής μορφής και παράγει βιολογικό κρασί χωρίς τη χρήση λιπασμάτωναλλάαποκλειστικά με ενδυνάμωση των ουσιών του εδάφους από φυσικές πρώτεςύλες(θειάφι). Ο Αμπελώνας Καρακώστα είναι πιστοποιημένος καιπαρακολουθείται ωςβιολογικής καλλιέργεια από την Acert.Στο κτήμα Καρακώστα καλλιεργούνται κυρίως ερυθρές ποικιλίες όπως οιξένες Cabernet,Sauvignon,Cabernet FrankMerlot,Syrah Παμίτι καιΜαυρούδι. Από τις λευκές υπάρχουν το Ασύρτικο και SauvignonBlank.   
Τo Σαββατοκύριακο είχαν τρύγο στοκτήμα Καρακώστα. Βέβαια δενέχει τα χαρακτηριστικά «πανηγυριού» όπως παλιά αλλά όπως λέει ο κ.Καρακώστας:«Πάντα ο τρύγος είναι μια ευχάριστη διαδικασία για κάποιον που αγαπά τοαμπέλι.Συμμετέχει όλη η οικογένεια και είναι μια συλλογική δουλειά. Παλιά ήτανδιαφορετικά τώρα είναι όλα πιο βιομηχανοποιημένα αφού τα παλιάπατητήρια ταέχουν αντικαταστήσει  ειδικάμηχανήματα .Εμείς προσπαθούμε να διατηρήσουμε την παράδοση. Το κρασί μας είναιβιολογικό.Βοηθά πολύ και ο τόπος μας.  Τοκλίμα τηςπεριοχής με τις χαμηλές βροχοπτώσεις, την έντονη ηλιοφάνεια και ταμελτέμιαδημιουργεί ένα τέλειο περιβάλλον για την παραγωγή ποιοτικού σταφυλιού».