«Μαύρη μοίρα» για γαϊδούρια και μουλάρια

Μαριάννα Ξανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr
 
 
Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι υλοτόμοι πουδραστηριοποιούνται στην ορεινή περιοχή του νομού μας από την έλλειψητουβασικού «εργαλείου» τους για την μεταφορά των κορμών που είναι τομουλάρι.Πρόκειται για ένα ζώο υβρίδιο δηλαδή διασταύρωση αλόγου και όνου καιτείνει ναεξαφανιστεί καθώς υπό εξαφάνιση είναι και ο όνος και συνεπώς είναι πολύπεριορισμένη η αναπαραγωγή του. Παρά το γεγονός ότι και τα δύο αυτάσυγγενήείδη ζώων είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά, παραδοσιακά συνδεδεμένα με την ορεσίβια ζωή καιδραστηριότητα, έχουνσυμβάλλει καθοριστικά στην γεωργική και κτηνοτροφική ανάπτυξη τηςυπαίθρουκυρίως από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι και μετά τηνμεταπολίτευση καικυρίως οι όνοι έχουν αξιοποιηθεί και τουριστικά (στα νησιά) και παρά τογεγονόςότι στην Ευρώπη στην Ε.Ε. «ανθούν» φάρμες για την παραγωγή του όνου καιδίνονται κίνητρα για εκτροφεία για γαλακτοπαραγωγή (πανάκριβο το γάλατηςονοφοράδας και το τυρί όπως παρουσιάσαμε σε παλιότερο ρεπορτάζ)εντούτοις στηνΕλλάδα το αρμόδιο υπουργείο δεν έχει λάβει και καμιά μέριμνα και τααφήνει στην…μοίρα τους!
 
Μοίρα τους ηεξαφάνιση…
Έτσι δραματικά έχει μειωθεί ο αριθμός των όνων (14.000 σ’όλη την Ελλάδα – περίπου 2.000 όλα τα ιπποειδή στην Ξάνθη) και κατ’επέκτασητων μουλαριών σε μια εποχή μάλιστα που η παραδοσιακή κτηνοτροφία στηχώρα μαςφθίνει και είναι αναγκαία η στροφή σε εναλλακτικές μορφές κτηνοτροφικήςδραστηριότητας.Για παράδειγμα: Γαλακτοπαραγωγή: το γάλα της ονοφοράδας θεωρείταιεξαιρετικήςποιότητας, ειδικά αν προέρχεται από ντόπιες φυλές, είναι εύγευστο καιυγιεινό,αναγκαίο για δημιουργία προϊόντων ΠΟΠ (Προστατευόμενης ΟνομασίαςΠροέλευσης)και κατάλληλο για βιολογικά προϊόντα.  Ακόμα,αν πρόκειται γιαφυλή ή τύπο ζώου συνδεδεμένου με συγκεκριμένη περιοχή, μπορεί νααξιοποιηθείγια τη δημιουργία «Γαστρονομικού Τουρισμού» όπως συμβαίνει στην Ευρώπη.
 Επίσης οι όνοιμπορούν να συνδεθούν με προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (κάτιπουισχύει για όλα τα ντόπια ζώα), αγροτουριστικών και οικοτουριστικώνδραστηριοτήτων, όπως είναι τα αγροκτήματα με ζώα παραγωγής και ζώαεπίδειξης,τα φυσικά πάρκα, οι αγροτουριστικοί ξενώνες κλπ. Επίσης εφικτή είναι ησύνδεσήτους με προγράμματα πράσινης επιχειρηματικότητας όπως οι μεταφορέςανθρώπων καιπροϊόντων σε δύσβατες περιοχές, οι οποίες δεν πρέπει να καταστραφούναπό οδικάέργα. Θα πρέπει ακόμα να μην ξεχνάμε ότι τα γαϊδούρια, λόγω τηςμακρόχρονηςπαραμονής τους σε ένα τόπο, είναι πολύ ανθεκτικά σε σκληρή εργασία, σεδύσκολεςκαιρικές συνθήκες, σε έλλειψη τροφής και νερού και πολύ αποδοτικά σεεργασία.Τέλος επειδή επηρεάζουν θετικά την ψυχολογία του ανθρώπου, είναιχρήσιμα γιαεναλλακτικές θεραπείες πασχόντων ψυχολογικά ατόμων και ατόμων μεαναπηρία.”
 
Καμιά ελπίδα γιαεπιβίωση…
30 μόλις μουλάρια και τα περισσότερα γερασμένα υπάρχουν αυτήτη στιγμή στην ορεινή περιοχή του νομού μας και χρησιμοποιούνται γιατηνμεταφορά ξυλείας από τους υλοτόμους. Αυτή την πληροφορία μας έδωσε ο κ.ΚισσάλΛουτβή που είναι υλοτόμος από τα Κιμμέρια και παράλληλα έχει και μονάδαεκτροφής της προστατευόμενης ντόπιας φυλής αγελάδας της Βραχυκερατικής.Ο κ.Λουτβή ενδιαφέρεται να ενταχθεί σ’ ένα πρόγραμμα και να δημιουργήσειεκτροφείοόνων και αναπαραγωγής μουλαριών. Έχει απευθυνθεί πολλές φορές στηνΔιεύθυνσηΓεωργίας Ξάνθης, προκειμένου να πληροφορεί αν τρέχει κάποιοεπιδοτούμενοπρόγραμμα για τα υπό εξαφάνιση είδη όμως ματαίως…
Όπως πληροφορηθήκαμε από τον αρμόδιο της ΔιεύθυνσηςΓεωργίας Ξάνθης κ. Φραγκόπουλουπήρχε ένα 5ετές πρόγραμμα (2000 – 2006) που ήταν χρηματοδοτούμενο απότο Γ.ΚΠΣαφορούσε όμως συγκεκριμένα είδη όπως ίππος της Πίνδου, Βραχυκερατική ,θρακιώτικο πρόβατο, εγχώριος βούβαλος κ.λ.π. και όχι τους όνους.
 
Κομμένα όλα τα αγροτοπεριβαλλοντικάπρογράμματα του ΕΣΠΑ
Απευθυνθήκαμε στο ΚέντροΓενετικής Βελτίωσης Δράμας που είναι αρμόδιο για την κατανομήκαι τηνπιστοποίησης των φυλών σ’ όλη την Ανατολικής Μακεδονία και Θράκη. Οαρμόδιος κ. Σιδηρόπουλος Παναγιώτηςμαςπληροφόρησε ότι αυτό το πρόγραμμα έχει λήξει και ενώ αρχικά υπήρχεκονδύλι καιστο ΕΣΠΑ μέσα στο πλαίσιο των περικοπών σταμάτησαν όλα τααγροτοπεριβαλλοντικάπρογράμματα καθώς η αρμόδια υπουργός κα Μπατζελή δεν ενέκρινε τοπρόγραμμα καιδεν έγινε πρόσκληση ενδιαφέροντος. Κατά συνέπεια φρούδες οι ελπίδεςόσωνενδιαφέρονται για ανάλογες δραστηριότητες.  
Να σημειώσουμε πάντως ότι το υπουργείο έκανε μια κίνησηκαλής θέλησης και με έγγραφό του προς τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις(ημερ. 16/11/2009Αρ. Πρ.:  337457) μεθέμα: «Διερεύνησηύπαρξης ντόπιων αβελτίωτων φυλών γαϊδουριών» αναφέρει: «Δεδομένου ότιεκδηλώνεται καθημερινό ενδιαφέρον για ίδρυση μονάδων παραγωγής γάλακτοςγαϊδουριών, παρακαλούμε να μας πληροφορήσετε εάν στην περιοχήαρμοδιότητάς σαςυπάρχει ενδεχομένως κάποια ντόπια αβελτίωτη φυλή. Σημειώνεται ότι στηνοδηγία2008/62/ΕΚ της Επιτροπής ως «ντόπια αβελτίωτη φυλή ορίζεται το σύνολοπληθυσμώνή κλώνων ενός είδους οι οποίοι προσαρμόζονται φυσικά στιςπεριβαλλοντικέςσυνθήκες της περιφέρειας τους».
Ίσως στο απώτερο μέλλον να ληφθεί κάποια μέριμνα για τακαταφρονημένα γαϊδουράκια και τα μουλάρια …Αρκεί να μην είναι πολύ αργά!