Η ψυχολόγος κ. Ζωή Κασαπίδου μίλησε για την εξάρτηση από το διαδίκτυο στο ΙΘΤΠ

Ελένη Διαφωνίδουelenidfn@yahoo.comΣε μια εποχή κρίσης στη κοινωνία, την οικονομία, την οικογένεια, τις ανθρώπινες σχέσεις, όπου η πραγματικότητα είναι δύσκολη εκ των πραγμάτων, οι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς σε μία αναζήτηση διεξόδου με κάθε μορφή που μπορεί να υποσχεθεί ανακούφιση, ηρεμία, όνειρο, διαφυγή. Ένα τέτοιο ταξίδι αποτελεί για παιδιά και έφηβους το διαδίκτυο και ο μαγικός του κόσμος, του οποίου η σωστή χρήση είναι εποικοδομητική και ωφέλιμη, ενώ η υπέρμετρη χρήση δημιουργεί περιστατικά εξάρτησης των οποίων η διάγνωση και η θεραπεία απαιτούν ειδικό και εξατομικευμένο χειρισμό. Γι’ αυτό το θέμα προσκλήθηκε από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Πρόληψης κατά των Ναρκωτικών νομού Ξάνθης για να μιλήσει η ψυχολόγος κ. Ζωή Κασαπίδου, η οποία εργάζεται στο Κέντρο Πρόληψης της Αλεξανδρούπολης και συνεργάζεται με μονάδα της Αθήνας που ασχολείται με τις σύγχρονες μορφές εξάρτησης. Η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης της Ξάνθης κ. Παγώνα Διούδη εξήγησε ότι δόθηκε προτεραιότητα στο συγκεκριμένο θέμα παρουσίασης και συζήτησης, καθώς μέσα από τα σεμινάρια εκπαιδευτικών, τις ομάδες γονέων και τις ομάδες εφήβων κατά την τελευταία σχολική χρονιά προέκυψαν διάφορα ερωτήματα που αφορούσαν στις σύγχρονες μορφές εξάρτησης, όπως στο διαδίκτυο και η χρήση των κινητών τηλεφώνων. «Μπορεί στην Ξάνθη να μην έχουμε κάτι καταγεγραμμένο με τη μορφή της διάγνωσης της εξάρτησης από το διαδίκτυο, παρόλα αυτά πολλοί γονείς έχουν εκφράσει προβληματισμούς και προς την κατεύθυνση της ποσότητας του χρόνου που αφιερώνουν τα παιδιά τους αλλά και μήπως μπλέξουν σε τόπους διαδικτυακούς που εγκυμονούν κινδύνους, γι’ αυτό το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε είναι ότι δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε το μέσο αλλά να εστιάζουμε στη σωστή του χρήση».Η εισηγήτρια έκανε μία παρουσίαση γύρω από το ζήτημα της εξάρτησης από το διαδίκτυο, τα συμπτώματα, την προσέγγιση, τη διάγνωση και τη θεραπεία, επισημαίνοντας ότι αποτελεί ένα πρόσφατο κοινωνικό φαινόμενο που ανησυχεί γονείς, δασκάλους, καθηγητές, παιδιά και εφήβους, αλλά δεν έχει μελετηθεί ούτε έχει καταγραφεί εκτενώς στην Ελλάδα, οπότε και οι ειδικοί βρίσκονται σε μία διαδικασία παρακολούθησης και σύγκρισης με άλλες μορφές εξάρτησης ώστε να καταλήξουν σε κάποια συμπεράσματα και προτάσεις για πρόληψη και θεραπεία του φαινομένου.Σαγηνευτικός δρόμος φυγής για τους εφήβους το διαδίκτυοΗ κ. Κασαπίδου αρχικά ενέταξε στον όρο ‘διαδίκτυο’ τόσο το ίντερνετ όσο και τα διαδραστικά παιχνίδια ή βιντεοπαιχνίδια, όπως είναι περισσότερα γνωστά, κάνοντας την πρωταρχική παρατήρηση ότι το διαδίκτυο αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, απαραίτητο στην επιστήμη, επαγγελματική δραστηριότητα, μελέτη αλλά χρειάζεται χρήση ώριμη και συνετή ώστε να είναι προς όφελος κι όχι προς την κατεύθυνση της απομόνωσης, της εγκατάλειψης της ανθρώπινης κατάστασης και της πραγματικής ζωής. Σημείωσε ότι τα συμπτώματα της εξάρτησης κανείς μπορεί να τα αντιληφθεί στην εποχή της εφηβείας επειδή τότε τα παιδιά αρχίζουν να επιθυμούν ιδιωτικό χώρο και να αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι τις δυσκολίες της εφηβείας. Τόνισε ωστόσο ότι: «θέλει πολύ μεγάλη προσοχή γιατί ο έφηβος ούτως ή άλλως απομονώνεται, μπορεί να ακούει άπειρες ώρες μουσική ή να βλέπει ταινίες ή να μιλάει στο τηλέφωνο». Η εξάρτηση εντοπίζεται «όταν δεν μπορεί να διακόψει ακόμη και στο χρόνο που ο ίδιος έχει θέσει ως όριο, εγκαταλείπει την προσωπική του υγιεινή ή βασικές ανάγκες τροφής ή ύπνου, ή τους φίλους, ή εκδηλώνει μειωμένο ενδιαφέρον για ότι συμβαίνει γύρω του, στο σχολείο, στη γειτονιά, πράγμα που αποτελεί ένδειξη σύγχυσης ανάμεσα σε πραγματική και εικονική ζωή». Αυτή είναι η χρονική στιγμή που χρειάζεται προσοχή και παρέμβαση.Η θεραπεία προσδιορίζεται εξατομικευμένα, ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας της κάθε οικογένειαςΗ ομιλήτρια ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει μαγική συνταγή θεραπείας που να εφαρμόζεται σε όλα τα περιστατικά. Κάθε άλλο η θεραπεία προσδιορίζεται από τον τρόπο λειτουργίας της κάθε οικογένειας και τις σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί σε αυτή. Γι’ αυτό το λόγο συνέστησε πρώτα τα υπόλοιπ μέλη της οικογένειας να έρθουν σε επαφή με ειδικό και στη συνέχεια μαζί με το παιδί να βρεθούν εκείνες οι δικλείδες ασφαλείας που ενδεχομένως οι ενδοικογενειακές σχέσεις να επιδρούν ώστε να αναπτύσσονται αυτές οι τάσεις.Τα αγόρια πιο επιρρεπή στην εξάρτηση Ακόμη, η κ. Κασαπίδου εξήγησε γιατί το φαινόμενο παρατηρείται περισσότερο στα αγόρια που μπαίνουν στην εφηβεία, σημειώνοντας ότι: «αυτά τα παιχνίδια είναι περιπέτειας κυρίως όπου τα παιδιά επιθυμούν να αναλάβουν ρόλους διαφορετικούς από αυτούς που ζούνε στην καθημερινότητά τους, η οποία μπορεί να είναι βαρετή, μονότονη αλλά έρχεται σε αντίθεση με την επιθυμία των αγοριών σε αυτή την ηλικία να είναι σημαντικοί, να γοητεύουν να αρέσουν». «Και ξέρουμε», πρόσθεσε η ειδικός, «ότι στην εφηβεία τα πράγματα δεν είναι εύκολα για τα αγόρια, ειδικά σήμερα που τα κορίτσια αυτής της ηλικίας παρουσιάζονται με άλλο αέρα και δύναμη, οπότε μπορεί να αισθάνονται αποκλεισμένα, να δυσκολεύονται στις σχέσεις τους με τα κορίτσια, να αισθάνονται αποκλεισμένα και αυτό να έρχεται σε αντίθεση με τους εικονικούς χαρακτήρες που τους κάνουν να νιώθουν σημαντικοί, όμορφοι, γοητευτικοί, ερωτικοί και οτιδήποτε άλλο».Το διαδίκτυο δεν είναι ποδήλατο!Ερχόμενη στην κατάσταση που αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα, η κ. Κασαπίδου επεσήμανε ότι οι γονείς δεν είναι συνειδητοποιημένοι «αγοράζουν έναν υπολογιστή, όπως αγοράζουν ένα ποδήλατο και πολλές φορές δεν ξέρουν ‘ποιος μπαίνει μέσα στο σπίτι τους’». Η καθοδήγηση και η παρακολούθηση είναι απαραίτητη στην αρχή της χρήσης του διαδικτύου ώστε να αναπτυχθούν φίλτρα, να τεθούν όροι και παράλληλα να δημιουργηθεί κι ένα κατάλληλο ενημερωτικό πλαίσιο ώστε γονείς και έφηβοι να μάθουν πού να ζητήσουν βοήθεια, πώς να προστατευτούν και πότε και πού να προβούν σε καταγγελία.