Ασκάνιος: ένας άγνωστος Αβδηρίτης φιλόσοφος;

Επιμέλεια: ΕλένηΔιαφωνίδου
elenidfn@yahoo.com
 
 
Ο Ασκάνιος ήταν ένας άγνωστος Αβδηρίτης φιλόσοφος μαθητήςτου Πύρρωνα. Ο Διογένης ο Λαέρτιος στο έργο του «Βίοι Φιλοσόφων»μαρτυρά τησχέση του Ανάξαρχου του Αβδηρίτη με τον Πύρρωνα. Περισσότεροενδιαφέρον, όμως,παρουσιάζει η αναφορά σε έναν άγνωστο από άλλες πηγές φιλόσοφο, τονΑσκάνιο τονΑβδηρίτη, ο οποίος, σύμφωνα με τον Διογένη, είναι αυτός που παραδίδειστοιχείαγια τη ζωή και τη φιλοσοφία του Πύρρωνα.
Το όνομα του Πύρρωνα συνδέεται με τον Ανάξαρχο, τον οποίοσυνόδεψε σε όλα τα ταξίδια του μέχρι την Ινδία. Εκεί ήρθε σε επαφή μετουςΓυμνοσοφιστές και τους Μάγους, από τους οποίους επηρεάστηκε η φιλοσοφίατου.Σύμφωνα με τον Ασκάνιο, ο Πύρρων εισήγαγε στη φιλοσοφία την έννοια τηςακαταληψίας και της εποχής, δηλαδή του αγνωστικισμού, κατά τη σύγχρονηορολογία. Υποστήριζε ότι τίποτα δεν έχει αληθινή ύπαρξη και ότι οιάνθρωποικάνουν όλες τις πράξεις τους σύμφωνα με την υποκειμενική τους αντίληψηκαι τηνσυνήθεια. Σαν υπέρμαχος της «εποχής» δεν αναγνώριζε την εγκυρότητα τωναισθήσεων και θεωρούσε ότι έπρεπε οι άνθρωποι να είναι επιφυλακτικοίκαι να μηναποφαίνονται για τίποτα.
Στο επίμαχο απόσπασμα που κάνει αναφορά στο όνομα τουάγνωστου Αβδηρίτη φιλοσόφου, ο Διογένης ο Λαέρτιος («Βίοι Φιλοσόφων»,βιβλίοΙΧ,§61) μιλώντας για τον Πύρρωνα (365-275 π.Χ.) γράφει:
«Πύρρων Ηλείος Πλειστάρχου μεν ην υιός, καθά και Διοκλήςιστορεί- ως φησί δ’ Απολλόδωρος εν Χρονικοίς, πρότερον ην ζωγράφος, καιήκουσεΒρύσωνος τoυ Στίλπωνος, ως Aλέξανδρος εν Διαδοχαίς, είτ’ Αναξάρχου,ξυνακολουθών πανταχού, ως και τοις Γυμνοσοφισταίς εv Ινδία συμμίξαι καιτοιςΜάγοις, όθεν γενναιότατα δοκεί φιλοσοφήσαι, τo της ακαταλnψίας καιεποχής είδοςεισαγωγών, ως Ασκάνιος ο Αβδηρίτης φησίν».
(Ο Πύρρων ο Ηλείος ήταν γιος του Πλειστάρχου, όπως αναφέρεικι ο Διοκλής. Όπως λέγει στα «Χρονικά» ο Απολλόδωρος, προηγουμένως ήτανζωγράφος, και άκουσε το Βρύσωνα του Στίλπωνα, όπως γράφει ο Αλέξανδροςστις«Διαδοχές», έπειτα άκουσε τον Ανάξαρχο, ακολουθώντας τον παντού, όπωςεπίσηςήρθε σε επικοινωνία με τους Γυμνοσοφιστές στην Ινδία και με τουςΜάγους, απ’όπου φαίνεται πως ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία ιδιαίτερα, εισάγοντας τηνέννοιατης ακαταληψίας και της εποχής, όπως λέγει ο Ασκάνιος ο Αβδηρίτης).
Στο παραπάνω απόσπασμα, εκτός από τη σχέση του Ανάξαρχου τουΑβδηρίτη με τον Πύρρωνα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στον Ασκάνιο τονΑβδηρίτη, οοποίος είναι άγνωστος από άλλες πηγές. Μερικοί φιλόλογοι προτείνουν τηδιόρθωσητου χωρίου σε: Εκαταίος ο Αβδηρίτης, που ήταν και μαθητής του Πύρρωνα.Σεαντίθετη περίπτωση έχουμε έναν άγνωστο Αβδηρίτη φιλόσοφο.
 
*Αποσπάσματα χρησιμοποιήθηκαν από το βιβλίο του φιλόλογου-συγγραφέα Θανάση Μουσόπουλου «Άβδηρα, γη του κάλλους και του στοχασμού»