Χιλιάδες ζώα σφάζονται καθημερινά προς κατανάλωση αλλά και για χρήση σε πειράματα. Σε ημερήσια βάση, υπό ακατάλληλες πολλές φορές συνθήκες στα σφαγεία ανά τον κόσμο, αμέτρητα ζώα σφάζονται χωρίς μέτρο άλλα βασικά χωρίς κανόνες. Γιατί υπάρχουν κανόνες, κάτω από τους οποίους λαμβάνει χώρα η σφαγή των ζώων. Και οι κανόνες αυτοί πρέπει να εφαρμόζονται. Την ίδια στιγμή, πολλά άλλα ζώα υποβάλλονται σε πειράματα με στόχο, όπως λένε επιστήμονες, την καταπολέμηση και πρόληψη ασθενειών αλλά και την αντίδρασή τους σε νέα φάρμακα πάντα σε πειραματικό στάδιο. Σφαγή ζώων λοιπόν και πειράματα. Το γεγονός έχει ξεσηκώσει επανειλημμένως θύελλα διαμαρτυριών από πολλές ζωοφιλικές οργανώσεις που υποστηρίζουν πως η εξολόθρευση των ζώων γίνεται ακατάσχετα και χωρίς κανένα μέτρο. Ας δούμε όμως κάποια στοιχεία όπως και το τι μέτρα έχουν παρθεί τελευταία στην Ευρώπη σχτικά με την σφαγή των ζώων
Στοιχεία
Περίπου 360 εκατομμύρια χοίροι, βοοειδή και πρόβατα σφάζονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτά προστίθενται 4 δισεκατομμύρια πουλερικά και 25 εκατομμύρια ζώα που εκτρέφονται για τη γούνα τους και στα εκκολαπτήρια 330 εκατομμύρια αρσενικοί νεοσσοί. Επίσης, τα τελευταία χρόνια, η γρίπη των πτηνών και ο αφθώδης πυρετός, οδήγησαν σε υποχρεωτική σφαγή εκατομμύρια άλλα ζώων. Μπορούμε να δούμε ενδεικτικά, για παράδειγμα, τους αριθμούς σφαγής σε μια κατηγορία μόνο ζώων: τις φώκιες. Κάθε χρόνο, λοιπόν, τουλάχιστον 900.000 φώκιες σκοτώνονται για εμπορικούς σκοπούς (πχ. για την παραγωγή γαντιών). Μεγαλύτεροι κυνηγοί της είναι ο Καναδάς, η Γροιλανδία και η Ναμίμπια. Από την άλλη πλευρά, τα πειράματα σε ζώα καλά κρατούν: Σε ετήσια βάση, περίπου 12 εκατομμύρια ζώα χρησιμοποιούνται σε επιστημονικά πειράματα που γίνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά σύμφωνα με άλλα στοιχεία, τουλάχιστον 150 εκ. ζώα βασανίζονται κάθε χρόνοσε παγκόσμια βάση. Μεταξύ των ζώων που χρησιμοποιούνται για πειράματα στην ΕΕ συγκαταλέγονται και 10.000 πρωτεύοντα θηλαστικά λόγω της ψυχολογικής και σωματικής ομοιότητάς τους, με τον άνθρωπο. Πολλοί, ειδικά επιστήμονες, πιστεύουν ότι τα πειράματα σε πρωτεύοντα θηλαστικά είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση ασθενειών, όπως είναι ο καρκίνος, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ασθένεια Πάρκινσον, η νόσος του Αλτσχάιμερ, το AIDS, η ελονοσία, η φυματίωση και η ηπατίτιδα.
Βελτίωση των συνθηκών κατά την θανάτωση
Τη βελτίωση των συνθηκών σχετικά με τη μεταχείριση των ζώων κατά τη σφαγή ή θανάτωση, προβλέπει πρόταση κανονισμού που υιοθέτησε πριν από λίγο καιρό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από εισήγηση της αρμόδιας Επιτρόπου για θέματα υγείας, Ανδρούλας Βασιλείου.
Σύμφωνα με την πρόταση, το προσωπικό που μεταχειρίζεται ζώα στα σφαγεία θα πρέπει να διαθέτει πιστοποιητικό ικανοτήτων όσον αφορά τα καθήκοντά του που έχουν σχέση με την καλή μεταχείριση των ζώων. Το πιστοποιητικό αυτό θα ισχύει για 5 έτη το ανώτερο και θα υποβάλλεται σε ανεξάρτητη εξέταση από διαπιστευμένους φορείς.
Το θέμα με τις δοκιμές στο ευρωκοινοβούλιο
Αναφορικά με τα πειράματα, τώρα, σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ευρωβουλευτές δεν επιθυμούν την ολική απαγόρευση των πειραμάτων σε ζώα , έτσι ώστε να συνεχιστούν έρευνες που θα μπορούσαν να συντελέσουν στην καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών. Εκφράζουν άλλωστε ανησυχία για το γεγονός ότι υπερβολικοί περιορισμοί στην Ευρώπη θα μπορούσαν να δώσουν το προβάδισμα σε Αμερικανούς και Ασιάτες, που έχουν λιγότερο αυστηρούς κανόνες για την προστασία των ζώων.
Δεν λείπουν όμως και όσοι εκφράζουν μεγάλες ανησυχίες για τις δοκιμές αυτές στα ζώα, υποστηρίζοντας ότι τα πρωτεύοντα θηλαστικά είναι όντα με αισθήματα και ιδιαίτερα ανεπτυγμένη νευροφυσιολογία, αλλά και γενετικώς όμοια με τον άνθρωπο. Σύμφωνα με σχετική έκθεση, αναφορικά με τα πειράματα, γίνεται σαφές ότι θα πρέπει να εξαλειφθούν ή να μειωθούν στο ελάχιστο ο ενδεχόμενος πόνος, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη που προκαλούν στα ζώα τα πειράματα. Θα ήταν επίσης σκόπιμο να απαγορευθεί η χρήση «μεγάλων πιθήκων» , όπως είναι οι χιμπατζήδες και οι γορίλες, που απειλούνται με εξαφάνιση.
Ζώα στα πρόθυρα σφαγής
Σύμφωνα με έκθεση ευρωβουλευτή που συζητήθηκε πρόσφατα στο ευρωκοινοβούλιο, θα πρέπει να αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό η περιττή ταλαιπωρία των ζώων πριν από τη θανάτωσή τους, με τη χρήση μεθόδων που εξασφαλίζουν σχεδόν ακαριαίο θάνατο ή αναισθητοποίηση -εκτός από την περίπτωση ορισμένων θρησκευτικών πρακτικών.
Για την αναισθητοποίηση των ζώων χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι όπως η ηλεκτροπληξία, η έκθεση σε αέρια και τα κτυπήματα, π.χ. με αεροβόλα. Καμία όμως μέθοδος δεν είναι εκατό τοις εκατό αποτελεσματική και μερικά ζώα ανακτούν τις αισθήσεις τους λίγα λεπτά πριν από τη θανάτωσή τους.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής επιτροπής δεν απαγορεύει καμία σημερινή μέθοδο, αλλά περιορίζει τη χρήση ορισμένων τεχνικών. Επίσης αναγνωρίζει τις επιφυλάξεις των επιστημόνων σχετικά με δύο απάνθρωπες μεθόδους, τη θανάτωση με αέρια διοξειδίου του άνθρακα και τη χρήση του «ηλεκτρικού μπάνιου», αν και επισημαίνει την έλλειψη εναλλακτικών μεθόδων στην αγορά.
Τι προβλέπει η πρόταση της ΕΕ
Για το θέμα της σφαγής των ζώων, αξίζει να δούμε, τέλος, τι προβλέπει πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ειδικά για τις συνθήκες στα σφαγεία και για όσους εργάζονται εκεί:
– Κάθε σφαγείο πρέπει να διαθέτει έναν υπάλληλο υπεύθυνο για την καλή μεταχείριση των ζώων
– το προσωπικό πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο και να υποβάλλεται τακτικά σε εξέταση για την πιστοποίηση των ικανοτήτων του σε ό,τι αφορά την καλή μεταχείριση των ζώων
– οι κατασκευαστές θα πρέπει να δίνουν οδηγίες για την αποτελεσματική χρήση του εξοπλισμού αναισθητοποίησης
– τα σφαγεία πρέπει να σχεδιάζονται με βασική μέριμνα την καλή μεταχείριση των ζώων
– θα δημιουργηθούν εθνικά κέντρα αναφοράς που θα βοηθούν τους υπαλλήλους που είναι αρμόδιοι για την επιθεώρηση των σφαγείων.
Φίλιππος Ζάχαρης (phil.zaharis@gmail.com)
