Με βήμα ταχύ προχωρά η κυβέρνηση στον Καποδίστρια ΙΙ θέτοντας ως χρονικό όριο για την ολοκλήρωσή του ένα έτος (μέχρι Οκτώβριο του 2010), έχοντας ως βάση για την χωροταξική ανακατανομή των δήμων τη μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής αυτοδιοίκησης. Το σχέδιο συνενώσεων δήμων στο πλαίσιο του προγράμματος «Καποδίστριας ΙΙ όπως το επεξεργάστηκε η επιστημονική ομάδα του ΙΤΑ της ΚΕΔΚΕ και αναθεωρήθηκε έπειτα από σχετική διαβούλευση με την Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων στην οποία προΐσταται πλέον ο συνταγματολόγος κ. Δ. Τσάτσος, προβλέπει 392 δήμους από τους 1034 που είναι σήμερα και 12 περιφέρειες +2 μητροπολιτικές διοικήσεις στα αστικά συγκροτήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Εναλλακτικά σενάρια συνενώσεων για την Ξάνθη
Στο σχέδιο του ΙΤΑ, εκτός από τη βασική πρόταση, προβλέπονται εναλλακτικά σενάρια συνενώσεων δήμων σε 12 νομούς – και συγκεκριμένα του νομούς Ξάνθης, Σερρών, Καστοριάς, Ιωαννίνων, Λαρίσης, Μαγνησίας, Βοιωτίας, Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας, Λακωνίας Κορινθίας και Αρκαδίας – χωρίς ωστόσο ν’ αλλάζει το σύνολο των δήμων που θα έχει η χώρα. Να σημειώσουμε ότι η μελέτη του ΙΤΑ έχει προβλέπει για τον νομό Ξάνθης 4 δήμους. Επίσης η κυβέρνηση έχει θέσει ως ανώτατο όριο του 480 δήμους και κατώτατο τους 380 ενώ ο ακριβής αριθμός των περιφερειών δεν έχει αποφασιστεί ακόμη . Αυτό που είναι βέβαιο είναι οι περιφέρεια θα είναι μια ισχυρή διοικητική μονάδα με αιρετό περιφερειάρχη και περιφερειακό συμβούλιο.
Τα εμπόδια
Τρία εμπόδια έχει να υπερβεί η κυβέρνηση προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι αλλαγές στον διοικητικό χάρτη της χώρας. Πρώτον: Να καταλήξει στον αριθμό των δήμων. Για το λόγο αυτό κατά την πρώτη συνεδρίασή της η επιστημονική Επιτροπή αποδέχτηκε ως βάση για τη χωροταξική ανακατανομή των δήμων τη μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Επίσης αποφασίστηκε η Επιτροπή να επικεντρώσει το έργο της στην «ενδοδημοτική αποκέντρωση» που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια της μεταρρύθμισης. Και αυτό γιατί διαπιστώνεται ότι μετά τον "Καποδίστρια 2, οι δήμαρχοι καθίστανται πολιτικά πανίσχυροι αλλά θεσμικά θα πρέπει να περιοριστεί ο ρόλος τους με την αντίστοιχη ενίσχυση των διαμερισματικών συμβουλίων που θα απαρτίζουν τους νέους δήμους». Από τις αποφάσεις που θα ληφθούν θα εξαρτηθεί και το εκλογικό σύστημα που θα ισχύσει στις προσεχείς εκλογές μετά και την κατάργηση του 42%.
Ο δεύτερος σκόπελος που θα πρέπει να υπερβεί ο υπουργός Εσωτερικών έχει σχέση τόσο με τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών όσο και με τα οικονομικά των δήμων. Η εκτίμηση που επικρατεί είναι ότι ορισμένες – έστω και μεμονωμένες – αντιδράσεις θα υπάρξουν, αλλά δεν κρίνονται ικανές να ανατρέψουν τη μεταρρύθμιση με δεδομένο ότι η κοινωνία έχει αποδεχτεί πλέον την αναγκαιότητα της.
Το τρίτο εμπόδιο έχει σχέση με τον αριθμό των νέων περιφερειακών αυτοδιοικήσεων. Τούτο γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποδέχεται τη μετακίνηση ή το «σπάσιμο» των 13 ΠΕΠ που έχουν συσταθεί για το Δ’ Κοινοτικό Πλαίσιο. Το επικρατέστερο σενάριο είναι να διατηρηθούν οι υφιστάμενες περιφέρειες, με εξαίρεση την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι οποίες θα μετατραπούν σε Μητροπολιτικές Διοικήσεις.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
