Την πρώτη παρουσίαση βιβλίου φιλοξένησε στο ολοκαίνουριο πολιτιστικό του κέντρο ο Δήμος Αβδήρων, την Τρίτη 21 Ιουλίου 2009, στις 20:30’, με την συνεργασία του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.
Ήταν το βιβλίο του γνωστού ιστορικού και συγγραφέα κ. Πέτρου Γεωργατζή, με τίτλο «Άβδηρα, Αρχαία και Βυζαντινά», το οποίο αποτέλεσε τον πόλο έλξης για δεκάδες δημότες των Αβδήρων, οι οποίοι κατέκλυσαν με την σειρά τους την αίθουσα «Πρωταγόρας», στον πρώτο όροφο του πολιτιστικού κέντρου «Αντιλογίας Δόμος» του Δήμου.
Τον κεντρικό ομιλητή προλόγισε εκ μέρους του Ι.Θ.Τ.Π. το στέλεχος του Ιδρύματος, κ. Σπυρόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε εν συντομία στην «μεθοδολογία του έργου αλλά και στην σπουδαιότητα του λόγου» του κ. Γεωργατζή, «στοιχεία που βασίζονται στην αξιοθαύμαστη επιμονή του να ανατρέχει στις αυθεντικές αρχειακές πηγές, κάτι που κάνει το έργο του να διαθέτει μία ιδιαίτερη ιστορική προσέγγιση των έργων των οποίων πραγματεύεται», όπως χαρακτηριστικά τόνισε. Εξήρε δε ιδιαίτερα την προσέγγισή του στην εκκλησιαστική ιστορία χαρακτηρίζοντάς τον ως ένα «σεμνό ιστοριοδίφη της περιοχής μας».
Στην συνέχεια ανέβηκε στο βήμα, πραγματικά συγκινημένος, ο ιστορικός, συγγραφέας και τιμώμενο πρόσωπο της βραδιάς, κ. Γεωργατζής, ο οποίος μετά από μία σύντομη αλλά συγκινησιακά φορτισμένη αναδρομή στο παρελθόν, αναφέρθηκε στους δεσμούς τους οποίους διατηρεί με τα Άβδηρα, στο γυμνάσιο των οποίων υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός, όπου και του δόθηκαν τα πρώτα εναύσματα για την ενασχόλησή του με την ιστορική καταγραφή της περιοχής. Αποκάλυψε επίσης ότι το βιβλίο το οποίο παρουσιάστηκε χθες αποτελεί τον τελικό καρπό μίας κοπιώδους εργασίας η οποία ξεκίνησε σε πρωτόλεια μορφή, ήδη από το 1972.
Στη συνέχεια, ο κ. Γεωργατζής επιδόθηκε σε μία μακροσκελή όσο και συναρπαστική περιγραφική αναδρομή στην ιστορία της περιοχής των Αβδήρων, εμβαθύνοντας ακόμη και στις αιτίες των γεγονότων στα οποία αναφέρθηκε, στα πλαίσια βέβαια των χρονικών περιορισμών που έχει μία ομιλία σε μία τέτοια εκδήλωση. Ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτήρισε το βιβλίο του ως «ένα βασικό σκελετό της ιστορίας των Αβδήρων», μία βάση πάνω στην οποία μεταγενέστεροι θα μπορέσουν να «χτίσουν» την ιστορία του τόπου «προσθέτοντας αλλά και αναθεωρώντας συνεχώς τα επιμέρους στοιχεία της». Αναφερόμενος επίσης στην διαδικασία συγγραφής του βιβλίου, ο κ. Γεωργατζής στάθηκε τόσο στις δυσκολίες ανεύρεσης πηγών για την συγγραφή του, παρά την εκτεταμένη μελέτη αρχαιοελληνικών, ελληνιστικών αλλά και βυζαντινών πηγών, όπως επίσης στάθηκε και στην αμέριστη συμπαράσταση και βοήθεια από τους αρχαιολόγους της περιοχής, της οποίας έγινε αποδέκτης, είτε μέσω φωτογραφικού υλικού και εργασιών, είτε ακόμη και μέσω των ίδιων των ευρημάτων που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Δεν παρέλειψε βέβαια ο συγγραφέας και ιστορικός να αναφερθεί και σε όλα τα στάδια από τα οποία πέρασαν τα Άβδηρα κατά το πέρασμα των χρόνων, τόσο στους αρχαιοελληνικούς και βυζαντινούς χρόνους, όσο και στις μακροχρόνιες κατακτήσεις των από Ρωμαίους και Οθωμανούς (κυρίως) αλλά και στις πολλές καταστροφικές επιδρομές και λεηλασίες τις οποίες υπέστησαν. Αναφέρθηκε επίσης στις μετονομασίες των Αβδήρων με το πέρασμα των χρόνων σε «Πολύστυλο», κατά τους βυζαντινούς χρόνους και σε «Μπολούστρα», κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Εξήρε πάντως παράλληλα τους Αβδηρίτες για το ότι «κατόρθωσαν να κρατήσουν αμιγώς χριστιανικό τον πληθυσμό των Αβδήρων παρά τα συνολικά 530 περίπου χρόνια που διήρκεσε η οθωμανική παρουσία στην περιοχή, σε αντίθεση με πολλές άλλες περιοχές τόσο της Θράκης όσο και της Ξάνθης.
Δεν θα μπορούσε βέβαια ο κ. Γεωργατζής να μην μπει στον πειρασμό να κάνει και μία σύντομη αναφορά στους αβδηρίτες φιλοσόφους, Δημόκριτο και Πρωταγόρα, το όνομα του οποίου είχε και η αίθουσα που τον φιλοξένησε, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την παρότρυνση να το κάνει από την Δήμαρχο Αβδήρων, κα Εύα Τσακίρη.
Η τελευταία μάλιστα ήταν και εκείνη που έκλεισε την εκδήλωση με μία επίσης σύντομη ομιλία της για τον κ. Γεωργατζή και το έργο του, στο τέλος της οποίας του απένειμε και μία τιμητική πλακέτα, εκ μέρους του Δήμου Αβδήρων.
Γιώργος Συληγαρδάκης
