Αφιερωμένη σε έναν από τους μεγαλύτερους Έλληνες της ποίησης και της λογοτεχνίας, τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Κρητικό, όπως τον χαρακτήρισε και ο διευθυντής του Ι.Θ.Τ.Π. κ. Σοφιανός Ούτατζης, ήταν η βραδιά της περασμένης Δευτέρας 17 Μαρτίου 2009, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.
Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν η Κρητική Αδελφότητα Ξάνθης, ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Ξάνθης καθώς και το ίδιο το Ίδρυμα.
Την εκδήλωση άνοιξε με μια σύντομη εισαγωγική του ομιλία, κ. Ούτατζης, τον οποίο διαδέχθηκε στο βήμα ο κ. Κατσαράκης, πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητας Ξάνθης. Ο τελευταίος ήταν και ο μόνος από όσους μίλησαν στην χθεσινή εκδήλωση, που είχε την τύχη να συναντηθεί προσωπικά με τον μεγάλο αυτό Έλληνα, κατά την διάρκεια των μαθητικών του χρόνων ακόμη. Την προσωπική του αυτή εμπειρία μοιράστηκε χθες με το πολυπληθές ακροατήριο της εκδήλωσης.
Την σύντομη αλλά ουσιαστική παρουσία του κ. Κατσαράκη, διαδέχθηκαν τρεις εξαίρετοι άνθρωποι του πνεύματος, οι κύριοι Μιχάλης Μαλαμίδης, Θανάσης Μουσόπουλος και Γιώργος Φραντζολάς, οι οποίοι παρουσίασαν και ανέλυσαν τρεις διαφορετικές οπτικές, τρεις διαφορετικούς τρόπους, με τους οποίους μπορεί κανείς να προσεγγίσει το έργο του Νίκου Καζαντζάκη.
Πρώτα το ακροατήριο ήρθε σε επαφή με μία βαθιά, πλήρη και εμπεριστατωμένη λογοτεχνική ανάλυση, από τον κ. Μαλαμίδη. Σημείο αναφοράς του το έργο «Καπετάν Μιχάλης». Ένα έργο ελληνοκεντρικό και ηρωικό, από το οποίο ο ομιλητής ξεχώρισε τα τρία ουσιώδη στοιχεία, τα οποία κυριαρχούν σε αυτό: την προσωπικότητα του ήρωα, όπως αυτή προβάλλει τόσο μέσα από την περιγραφή του όσο και μέσα από την δράση του, τον πλούτο του λαογραφικού υλικού με το οποίο έρχεται σε επαφή ο αναγνώστης του έργου, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι ιστορικές αναφορές, με την χρήση πολλών, μικρών θεματικών πυρήνων, από την πλευρά του συγγραφέα.
Με την γνωριμία των παρευρισκομένων με την φιλοσοφική θέαση και ανάλυση του έργου του συγγραφέα και ποιητή – συμβόλου της Κρήτης, ασχολήθηκε στη συνέχεια ο κ. Μουσόπουλος. Αφού υπογράμμισε την παγκόσμια αναγνώριση και προβολή, την οποία απολαμβάνει το έργο του παγκοσμίως, στάθηκε στα πολιτικά, ιδεολογικά, ηθικά και φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής του, τα οποία τον επηρέασαν. Τόνισε, ο κ. Μουσόπουλος, την εποχή την οποία βίωσε ο Ν. Καζαντζάκης (τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα) χαρακτηρίζοντάς τον ως «φιλόσοφο του μεταίχμιου», θεωρώντας ότι «δεν είναι φιλόσοφος με την στενή έννοια, αλλά ότι το έργο του επιβάλλεται σε φιλοσοφικό επίπεδο», στηρίζοντας την άποψή του πάνω σε αποσπάσματα από τα έργα του. Όρισε μάλιστα και τους τρεις άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται, από φιλοσοφικής απόψεως, το έργο του: την Ελευθερία, την καταφρόνια προς τον Θάνατο και την κυοφορία μιας νέας Νομοθεσίας.
Με την ανάδειξη, τέλος, του αισθητικού στοιχείου, στο έργο του Ν. Καζαντζάκη, καταπιάστηκε ο κ. Γιώργος Φρατζολάς. Αναφέρθηκε στην αθεϊστική πλευρά του, τονίζοντας την, αιρετική για πολλούς, θεώρηση του θείου, από αυτόν. «Η πίστη του Καζαντάκη είναι ένα μωσαϊκό από απιστίες», διευκρίνισε. Μίλησε επίσης για την θέση της αισθητικής στο έργο του «η οποία δεν είναι αυτοσκοπός. Στόχος του δεν είναι η ίδια η Τέχνη, αλλά αυτός πέρα και πάνω από την Τέχνη», όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Γιώργος Συληγαρδάκης
syligardakisg@yahoo.gr
