Πρόταση συνδυασμού φύσης και τουρισμού

Στα πλαίσια της ημερίδας με θέμα «Ταυτότητα και σχέδιο αξιοποίησης των ιαματικών πηγών Θερμών Νομού Ξάνθης» που διοργανώθηκε από τη Νομαρχία Ξάνθης, στο ξενοδοχείο του Καζίνο Ξάνθης, στις 28 Νοεμβρίου 2008, παρουσιάστηκε εκτός των άλλων, μία πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση τουριστικής αξιοποίησης των ιαματικών πηγών της περιοχής των Θερμών από ομάδα μελετητών αποτελούμενη από τους Π. Κονταρίδη, Σ. Βλάχου και Ζ. Χατζηαντωνίου. Το αποτέλεσμα αυτής της μελέτης που η πραγματοποίησή της θα δώσει μία νέα πνοή σε μία επί δεκαετίες απομονωμένη περιοχή, αξιοποιώντας τουριστικά ένα γεωγραφικό χώρο όπου η λέξη «τουρισμός» ήταν και παραμένει σχεδόν άγνωστη.
Στην εν λόγω μελέτη αναφέρεται κατ’ αρχήν ότι στην περιοχή των Θερμών, όπως προέκυψε και από τα συμπεράσματα της σχετικής υδρογεωλογικής μελέτης, υπάρχουν σαράντα μία πηγαίες αναβλύσεις. Από αυτές οι είκοσι εννέα είναι θερμές, με θερμοκρασίες νερού που κυμαίνονται από είκοσι έως πενήντα τρεις βαθμούς Κελσίου και από αυτές οι είκοσι πέντε βρίσκονται στην περιοχή των Λουτρών των Θερμών.
Επίσης διατυπώνεται η κοινά παραδεκτή θέση ότι ο θερμαλισμός τα τελευταία χρόνια καταξιώνεται όλο και περισσότερο σαν θεραπευτική μέθοδος για την αποκατάσταση και πρόληψη ασθενειών. Ο θεραπευτικός τομέας που στηρίζεται και αξιοποιεί τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των μεταλλικών και ιαματικών νερών, με στόχο τη φροντίδα της υγείας του ανθρώπου θεωρείται ιαματική υδροθεραπεία. Τα υδροθεραπευτήρια είναι οι χώροι στους οποίους με την κατάλληλη υποδομή και εξοπλισμό, γίνεται η χρήση των ιαματικών νερών για λόγους υγείας, φυσικής αποκατάστασης, αναζωογόνησης και σωματικής ευεξίας. Τα συμπεράσματα προηγουμένων μελετών για την ταυτοποίηση των
πηγών στην περιοχή των Θερμών καταλήγουν ότι τα νερά της περιοχής έχουν
ιαματικό χαρακτήρα και περιέχουν στοιχεία με αρκετές θεραπευτικές ιδιότητες.
Σήμερα υπάρχει ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον παγκοσμίως, γύρω από τα ιαματικά λουτρά και τη φιλοσοφία της υγιεινής και ευεξίας του σώματος.
Οι σημερινές συνθήκες αξιοποίησης των ιαματικών πηγών στις Θέρμες Ξάνθης δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο σχεδιασμό ή οργάνωση. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις (λουτροθεραπευτήριο, διαμονή) έχουν πραγματοποιηθεί αποσπασματικά, χωρίς συνολικό προγραμματισμό. Οι ξενώνες, παρά τις ελλείψεις που αντιμετωπίζουν, παρέχουν ένα μέτριο τρόπο διαμονής, υπολείπονται όμως πολύ των σύγχρονων ανταγωνιστικών υποδομών που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και Θράκης.
Κάνοντας μία σύντομη επισκόπηση του χώρου, η μελέτη αναφέρει ότι η Κοινότητα των Θερμών αποτελείται από οκτώ οικισμούς οι οποίοι είναι το Διάσπαρτο, οι Άνω, Μέσες και Κάτω Θέρμες, ο Κίδαρις, η Μέδουσα, η Κοτάνη και ο οικισμός των ιαματικών λουτρών, των οποίων ο πληθυσμός ανέρχεται σε 1200 κατοίκους, κύριες πηγές εσόδων των οποίων είναι οι ασχολίες με την γεωργία (συγκεκριμένα με την παραδοσιακή καλλιέργεια καπνού) και με την κτηνοτροφία. Στον οικισμό ιαματικών λουτρών, στην περιοχή που αναπτύσσεται η μελέτη, δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι. Τα σπίτια που υπάρχουν στον οικισμό των Θερμών αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, είναι τα απλά αγροτικά σπίτια, ορθογώνια και διώροφα. Ο κάθε όροφος είναι οργανωμένος με την σύνθεση της παραδοσιακής κατοικίας και αποτελείται από το χαγιάτι και τα δωμάτια. Το σαχνισί (ξύλινη κατασκευή κλειστού εξώστη) το συναντάμε στον οικισμό των Θερμών. Τα οικοδομικά υλικά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για το κτίσιμο των σπιτιών είναι το ξύλο και η πέτρα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω χαρακτηριστικά της περιοχής των
Θερμών και τις ιαματικές ιδιότητες των πηγών γίνεται από την μελέτη μία συνοπτική περιγραφή του νέου κτηρίου που προτείνεται να κατασκευαστεί. Η φιλοσοφία της επέμβασης στον χώρο έχει τα εξής χαρακτηριστικά :
• Προτείνει έναν αναβαθμισμένο χώρο για λουτροθεραπείες στην περιοχή
• Ο χώρος των λουτροθεραπειών θα υποστηρίζεται από όλα τα αναγκαία
δίκτυα υποδομής και θα έχει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες (θεραπευτικές,
λειτουργίες εξυπηρέτησης).
• Προτείνει μια κατάλληλη ξενοδοχειακή μονάδα, έτσι ώστε εκτός από λουτροθεραπεία να παρέχει μια άνετη και αξιοπρεπή διαμονή.
• Ο προτεινόμενος χώρος μελετήθηκε με μεγάλη ευαισθησία και προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη την ένταξη του κτηρίου στον ιδιαίτερο χώρο των Θερμών.
Το νέο κτήριο των λουτροθεραπειών προτείνεται να υλοποιηθεί στη νότια πλευρά της πλατείας, στον οικισμό των ιαματικών Λουτρών των Θερμών, κάτω από το υπάρχων κοινοτικό κατάστημα. Ο χώρος έχει βέβαια έντονη κλίση η οποία ελήφθη υπόψη στη μελέτη. Στον χώρο των λουτροθεραπειών στο ισόγειο (ημιυπόγειο χώρο λόγω ύπαρξης εγκάρσιας κλίσης) και οι δύο άλλοι όροφοι τοποθετήθηκαν στο επίπεδο της πλατείας και πάνω. Με αυτή την διαμόρφωση το κτήριο του υδροθεραπευτηρίου, έχει την κεντρική του είσοδο στην πλατεία του Οικισμού των Ιαματικών Λουτρών. Το τμήμα του κτηρίου που τοποθετείται στην πλαγιά κάτω από την πλατεία, έχει τις πλάγιες πλευρές του στην εγκάρσια κλίση του εδάφους, την βορινή πλευρά τελείως καλυπτόμενη από το έδαφος και αποκαλύπτει μόνο την μπροστινή νότια πλευρά του. Αυτή η τοποθέτηση είναι η ιδανικότερη, σύμφωνα με την μελέτη, για την ένταξη του κτηρίου στο περιβάλλον και στα έντονα πρανή που υπάρχουν. Παρά τις μεγάλες κατασκευαστικές δυσκολίες που δημιουργεί η πρόταση αυτή, δίνει την ιδανικότερη λύση, σύμφωνα με τους μελετητές, στην ένταξη του κτηρίου στο περιβάλλον του. Σε άλλη περίπτωση, οι πολλές χρήσεις που πρέπει να έχει το υδροθεραπευτήριο θα γιγάντωναν το κτήριο, κάτι που θα ήταν ξένο για τον οικισμό των Θερμών.
Η πρόταση της μελέτης διαχωρίζει επίσης το κτήριο σε τρία διακριτά τμήματα:
• το κεντρικό ( που είναι η είσοδος του λουτροθεραπευτηρίου)
• δύο επιμέρους ( ξενώνας – καφέ ), τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους
με διαδρόμους.
Με αυτή τη λύση επιτυγχάνεται η διάσπαση του όγκου του κτηρίου και αποφεύγεται ο γιγαντισμός, κάτι που θα ήταν ξένο προς τα μικρά ορθογώνια σπίτια της περιοχής. Η πρόταση δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην δημιουργία ενός νέου κτηρίου και στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών. Το κτήριο θα έχει:
• σαν κέντρο, τον χώρο του λουτροθεραπευτηρίου και παράλληλα θα συμπληρώνεται με τους
• Χώρους διαμονής και γενικότερης ξενοδοχειακής υποδομής.
• Χώρο καφέ
• Υπαίθριους χώρους ανάπαυσης
Για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα και οργάνωση των χώρων του,
το κτήριο σχεδιάστηκε με τρόπο ώστε οι ιδιωτικοί χώροι (δωμάτια) και οι κοινόχρηστοι χώροι (διάδ&