Όταν ο πολυπολιτισμός και η διγλωσσία γίνονται καθημερινή κατάσταση

Το Σάββατο 12 Ιανουαρίου στο Κέντρο Στήριξης του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων στο Νομό Ξάνθης με αφορμή τη συμπλήρωση 10 ετών από το ξεκίνημα του προγράμματος (Π.Ε.Μ.) παρουσιάστηκαν οι δράσεις αλλά και τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων των υπεύθυνων της υλοποίησης του.
Λίγα λόγια για το πρόγραμμα
Το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων ίδρυσε από το 2003 δύο Κέντρα Στήριξης του προγράμματος (Κ.Ε.Σ.Π.Ε.Μ.) στην Κομοτηνή και την Ξάνθη. Από το φθινόπωρο του 2006 έξι νέα περιφερειακά ΚΕΣΠΕΜ λειτουργούν στους οικισμούς Ίασμος, Οργάνη, Σάπες στο Ν. Ροδόπης, Γλαύκη, Εχίνος, Σμίνθη στο Ν. Ξάνθης. Επίσης λειτουργούν δύο κινητές μονάδες που πηγαίνουν στα απομονωμένα χωριά και των τριών νομών της Θράκης.
Σήμερα, στα μαθήματα και πολιτιστικές δραστηριότητες των ΚΕΣΠΕΜ συμμετέχουν 1.461 άτομα (1.033 παιδιά ), 591 μαθητές και μαθήτριες διδάσκονται την ελληνική γλώσσα, 284 μαθητές συμμετέχουν στις δράσεις των κινητών κέντρων, ενώ τα Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων απαρτίζονται από 158 νέους.
Μαθήματα ελληνικής γλώσσας διδάσκονται 7 μέρες της εβδομάδας, 11 μήνες το χρόνο, ενώ λειτουργούν και τμήματα ελληνικών για τους γονείς των μειονοτικών μαθητών και μαθήματα τουρκικών για εκπαιδευτικούς.
Ο χώρος
Ο χώρος αποπνέει οργάνωση, δραστηριοποίηση, μεράκι, ενώ η καλή και συνειδητοποιημένη δουλειά φαίνεται σε όλους τους χώρους του Κέντρου. Αίθουσα με υπολογιστές για την εκμάθηση ελληνικών σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου αλλά και σε ενήλικες, που με δική τους πρωτοβουλία γονείς των παιδιών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ζήτησαν τη βοήθεια του κέντρου, ώστε να μάθουν και αυτοί την ελληνική γλώσσα. Χώρος συνεδριάσεων όπου πραγματοποιούνται οι δράσεις που δεν απαιτούν τη χρήση Η/Υ και πολύχρωμα δημιουργικά εργαστήρια, όπου τα παιδιά αφήνουν τη φαντασία τους ελεύθερη, κοινωνικοποιούνται και συνεργάζονται. Παράλληλα, στο χώρο υπάρχει δανειστική βιβλιοθήκη με όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά υλικά του ΠΕΜ, αλλά και λογοτεχνικά βιβλία και παραμύθια για παιδιά και εφήβους.
Παρουσίαση του έργου
«Οι δυσκολίες ήταν ανυπέρβλητες, ξεκινήσαμε χωρίς τίποτα. Αντιμετωπίσαμε επιφυλακτικότητα και καχυποψία. Προσπαθούσαμε να προσεγγίσουμε τα παιδιά και αυτά ούτε ν’ ακούσουν. Οι γονείς το ίδιο, ακόμα και για χωριστά τμήματα αγοριών και κοριτσιών έκαναν λόγο. Σήμερα, όπου πάμε η υποδοχή είναι όχι απλά θερμή αλλά εγκάρδια. Τώρα πια μας παρακαλάνε να μη φύγουμε», με αυτά τα λόγια ξεκίνησε την ομιλία της η κ. Άννα Φραγκουδάκη υπεύθυνη του Π.Ε.Μ. Και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο , μιας και το καλοκαίρι του 2008 λήγει το πρόγραμμα, πρόβαλε το αίτημα να ενταχθεί και στο επόμενο Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. του υπουργείου Παιδείας.
Ακολούθησε η παρουσίαση των δράσεων του ΚΕΣΠΕΜ Ξάνθης από τον υπεύθυνο κ. Ανδρέα Νοταρά, ο οποίος μίλησε για τον τρόπο που λειτουργούν τα κέντρα τόσο τα κεντρικά όσο και τα περιφερειακά, την αποδοχή που εισπράττουν τώρα πια, τον τρόπο που μεταδίδονται οι γνώσεις αλλά και οι κανόνες της ελληνικής γλώσσας τόσο με υπολογιστές, όσο και με την παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας. «Βασικό είναι ότι τα παιδιά εδώ δεν το βλέπουν σαν σχολείο, έχουν πιο πολύ αυτοπεποίθηση, δεν φοβούνται μήπως κάνουν λάθος, δεν κρατούν απόσταση από τον εκπαιδευτικό και διαμορφώνουν μαζί του μία σχέση εμπιστοσύνης που δεν έχει να κάνει με τις σχέσεις του σχολείου, που άλλωστε και όλη η λειτουργία του είναι διαφορετική», δεν παρέλειψε να σημειώσει ο κ. Νοταράς. Όμως αυτό που τόνισε με ιδιαίτερη έμφαση ήταν η συνεισφορά του διοικητικού προσωπικού και των «εμψυχωτών», (ενδιαφέρων όρος) όπως ονομάζονται αυτοί που ασχολούνται με το εκπαιδευτικό αλλά και το δημιουργικό κομμάτι , αυτοί που ασχολούνται με την συμβουλευτική και ψυχοπαιδαγωγική πρόνοια, που ουσιαστικά αποτέλεσε και το μεγαλύτερο κομμάτι της επιτυχίας: «οι άνθρωποι που δουλεύουν εδώ προέρχονται από πολλές ειδικότητες, εκπαιδευτικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, και κατάφεραν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των παιδιών, να κεντρίσουν το ενδιαφέρον τους και να τα κάνουν να αισθανθούν άνετα.
Στη συνέχεια η Ντίνα Κομιανού μίλησε για τα κινητά ΚΕΣΠΕΝ που πηγαίνουν σε απομακρυσμένα χωριά και στους τρεις νομούς της Θράκης. Τα βαν μεταφέρουν φορητούς υπολογιστές, επιτραπέζια μορφωτικά παιχνίδια, υλικά για εικαστικά. «Στόχος μας είναι να μάθουν τα παιδιά ελληνικά αλλά επικοινωνιακά δίνουμε έμφαση τόσο στο γνωστικό όσο και στο επίπεδο εμπιστοσύνης. Καλλιεργούμε το σεβασμό και την αποδοχή της διαφορετικότητας. Η θετική αντιμετώπιση που έχουμε από τα παιδιά μας δίνει ακόμη πιο πολύ όρεξη να συνεχίζουμε δημιουργικά».
Δράσεις
Ο Ορχάν Μπωζ, εμψυχωτής μίλησε για τα Δημιουργικά Εργαστήρια Νέων (Δ.Ε.Ν.), όπου μέσα από καλλιτεχνικές, περιβαλλοντικές και εκπαιδευτικές δράσεις ενθαρρύνουν τη συμμετοχή, τη δραστηριοποίηση και την κοινωνικοποίηση των παιδιών από πολύ μικρή ηλικία. «Βοηθάμε τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα, να αναπτύξουν δεξιότητες, ενώ παράλληλα ο ρόλος μας είναι και συμβουλευτικός, αφού ιδιαίτερα με παιδιά 3ης γυμνασίου και 3ης λυκείου συζητάμε για το επαγγελματικό τους μέλλον και πολλοί από τους μαθητές μας είναι τώρα φοιτητές στο πανεπιστήμιο. Σήμερα, οι περισσότερες ομάδες μας είναι μικτές με παιδιά από τη μειονότητα αλλά και την «πλειονότητα», κάνουμε εξορμήσεις στο βουνό με πρωτοβουλία των παιδιών, κατασκηνώσαμε στο Νέστο και επίσης κάθε μήνα εκδίδουμε το έντυπο «Πολυφωνίες», όπου παρουσιάζουμε τις δράσεις μας». Η όρεξη και το μεράκι των εμψυχωτών ήταν δύσκολο να κρυφτούν, πολλοί ήταν αυτοί που λέγανε τις εμπειρίες τους για να κάνουν κατανοητό στους παρευρισκόμενους το επίπεδο και την καλλιέργεια των σχέσεων που έχει επιτευχθεί με τον καιρό. Χαρακτηριστικά ένας εμψυχωτής ανέφερε: «Δεν χρειαζόμαστε μεταφραστές τα παιδιά πια παίρνουν μόνα τους την πρωτοβουλία και παίζουν αυτό το ρόλο, η συνεργασία που αναπτύσσεται είναι εκπληκτική».
Υστέρα από αυτή την τόσο ζωντανή από όλους παρουσίαση, η βουλευτής επικρατείας του ΠΑΣΟΚ Θάλεια Δραγώνα, που είναι και υπεύθυνη του προγράμματος, καθώς και οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Τσετίν Μάντατζη και Παναγιώτης Σγουρίδης, αλλά και ο Νικόλαος Φωτιάδης από μέρους του Δήμου Ξάνθης, υποσχέθηκαν ότι θα επέμβουν προκειμένου να συνεχιστεί η χρηματοδότηση του προγράμματος.