«Το Πολυτεχνείο ζει!»

Ήταν 17 Νοέμβρη του 1973, όταν η ιστορία υποκλίθηκε μπρος στα νέα παιδιά που φλογισμένα από τη θέρμη της νιότης τους, και την ανάγκη τους για «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» αντέταξαν τα στήθη τους απέναντι στα χουντικά τανκς, παραδίδοντας στις μεθερχόμενες γενιές μαθήματα ελευθερίας και αγωνιστικότητας. Αψήφησαν το θάνατο γράφοντας με το αίμα τους μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της νεώτερης ιστορίας μας. Ήταν αυτή η μέρα που έγινε σύμβολο και σημείο αναφοράς. Κάθε Νοέμβρη, ο νους και η καρδιά μας είναι εκεί, στο Πολυτεχνείο, στην εξέγερση των φοιτητών, της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού κατά της χουντικής τυραννίας. Το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία εκδήλωση της επτάχρονης αντιχουντικής πάλης και μία από τις κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού και της νεολαίας. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξεκίνησε έχοντας ως αιτήματα την διενέργεια φοιτητικών εκλογών, την αναβολή της στράτευσης των φοιτητών, τη βελτίωση της παιδείας, αιτήματα καθαρά φοιτητικά, κατέληξε όμως να έχει αιτήματα καθαρά πολιτικά ("Κάτω η χούντα", "Κάτω ο φασισμός") και να εκφράζει την απαίτηση ολόκληρου του ελληνικού λαού για αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου κατέστησαν σαφή με τη στάση τους την αναγκαιότητα ανατροπής του τυραννικού καθεστώτος. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν ένα ζωντανό κάλεσμα για την ελευθερία, την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την ανθρωπιά.
35 χρόνια πριν…
Στις 21 Απριλίου του 1967 αξιωματικοί του στρατού με αρχηγό το συνταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα για εφτά χρόνια. Στη διάρκεια αυτής της εφταετίας ο αγώνας των Ελλήνων κατά της δικτατορίας ήταν συνεχής και η κορύφωσή του έφτασε το 1973 με τα γεγονότα του Νοέμβρη στο Πολυτεχνείο που αποτέλεσαν την αρχή του τέλους για τη χούντα.
Από την αρχή του 1973 εκφράστηκε με ανεβασμένες μορφές πάλης η λαϊκή αγανάκτηση ενάντια στην αμερικανοκίνητη χούντα όπως η κατάληψη της Νομικής, το Φλεβάρη του 1973, η διαδήλωση στις 4 Νοέμβρη 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, όπου έγιναν και συλλήψεις αλλά και η διαδήλωση 3.000 φοιτητών για συμπαράσταση στους συλληφθέντες στις 8 Νοέμβρη.
Στις 14 Νοέμβρη του 1973 εκατοντάδες φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώνονται στο προαύλιο του Ιδρύματος. Αρχίζουν συνελεύσεις για να αποφασίσουν πως θα αντιμετωπίσουν τις προσπάθειες υποταγής του κινήματος από τη χούντα. Παράλληλα συγκεντρώσεις γίνονται και στη Νομική όπου οι φοιτητές πληροφορούνται ότι γίνονται επεισόδια στο Πολυτεχνείο και αποφασίζουν να κατευθυνθούν εκεί οπού συγκροτείται μια επιτροπή κατάληψης. Κλείνουν οι πόρτες και στις 8.30 το βράδυ γίνεται η πρώτη συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής, ενώ ακούγονται και τα πρώτα συνθήματα "Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία", "20% για την παιδεία" και "Κάτω η χούντα". Την Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973, η κατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας που αρχίζει να συρρέει στο Πολυτεχνείο. Ως το βράδυ η κατάληψη έχει πυκνώσει ενώ ο λαός στους γύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους, φωνάζει αντιαμερικανικά και αντιχουντικά συνθήματα.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973 μπαίνουν σε λειτουργία οι πομποί του ραδιοφωνικού σταθμού που μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα σε όλη την Αθήνα που παρακολουθεί τα γεγονότα. Το απόγευμα μεγάλη διαδήλωση κατευθύνεται στο Πολυτεχνείο και η Αστυνομία χτυπάει. Εμφανίζονται τεθωρακισμένα της Αστυνομίας και πέφτουν οι πρώτοι πυροβολισμοί. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, (Σάββατο 17 Νοέμβρη) τα πρώτα τανκς εμφανίζονται. Στη 1 μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο και στις 1.30 ξεκινούν με αναμμένους τους προβολείς. Δίνεται διορία 20 λεπτών για να βγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. Η Συντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο του κόσμου. Ώρα 2.50, ξημερώματα του Σαββάτου 17 Νοέμβρη. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του, δίνει την εντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει την πορεία του φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ». Μαζί του μπαίνουν ασφαλίτες και άντρες των ΛΟΚ. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν φαντάροι που βοηθούν τους φοιτητές να φύγουν, αλλά στις εξόδους τους περιμένουν ασφαλίτες που τους συλλαμβάνουν και τους κυνηγούν, οι κάτοικοι των γύρω πολυκατοικιών τους προσφέρουν άσυλο. Στις 3.20 δεν υπάρχει πλέον κανένας στο Πολυτεχνείο και ο χώρος έχει εκκενωθεί πλήρως.
35 χρόνια μετά…
Σήμερα, 35 χρόνια μετά, τα μηνύματα του Πολυτεχνείου παραμένουν ακόμα ζωντανά και αναλλοίωτα; «Το Πολυτεχνείο ζει! Τα ιδανικά της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας, της ειρήνης, της αγάπης για τη ζωή και τον άνθρωπο, παραμένουν ζωντανά και θα παραμένουν επίκαιρα και αναλλοίωτα, όσα χρόνια και αν περάσουν από εκείνη την εξέγερση. Οι αγώνες του Πολυτεχνείου θα μείνουν παρακαταθήκη για όλους τους νέους και θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πως αν αγωνιστούμε όλοι μαζί ενωμένοι μπορούμε να φέρουμε την ανατροπή. Σε κάθε προσπάθειά αποδυνάμωσης της Δημοκρατίας, σε κάθε προσπάθεια υποβάθμισης της δημόσιας παιδείας οφείλουμε όλοι να εναντιωθούμε και να αντισταθούμε. Όλοι μαζί στον αγώνα για μία δίκαιη κοινωνία, για ένα καλύτερο κόσμο. Με την οικονομική κρίση να πλήττει την Ελλάδα, με ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων να ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και με την υποβάθμιση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας το σύνθημα "Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία" είναι ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ. Βασικό αίτημα των Ελλήνων σήμερα είναι η αξιοπρεπής διαβίωση και η αντιμετώπιση των σοβαρών οικονομικών τους προβλημάτων. Οι νέοι από τη μεριά τους απαιτούν δημόσια και δωρεάν παιδεία, η οποία απειλείται τώρα πιο πολύ από ποτέ με την αναγνώριση των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών». Την παραπάνω δήλωση υπογράφει η Νεολαία του ΠΑΣΟΚ Ξάνθης, μαζί με τις υπόλοιπες νεολαίες στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για την επέτειο του Πολυτεχνείου
Μαριάννα Ξανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr