Η πολυσυζητημένη και αγαπημένη όλων των ξανθιωτών Παλιά Πόλη δε σταματάει στην Πλατεία Μητροπόλεως και το Καβάκι αλλά συνεχίζεται και παραπάνω όπου τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι δυσκολεύουν τη ζωή τους που την ακολουθεί η ευχή να μη χρειαστεί άμεση επέμβαση για έκτακτο περιστατικό.
Όταν αντικρίζει κάποιος την Ξάνθη είτε για πρώτη φορά είτε για πολλοστή, ερχόμενος απ’ το νότο, βλέπει μια απλωμένη μεγαλούπολη που απλώνεται προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα πολύχρωμη και χαρούμενη με τις νέες οικοδομές της και τους μεγάλους, πολύβουους δρόμους γεμάτους οχήματα και ανθρώπους βιαστικούς.
Στο βορειοανατολικό της άκρο όμως, μια μεγάλη καφέ κουκίδα σηματοδοτεί το σημείο απ΄ όπου όλα ξεκίνησαν. Είναι η περίφημη, πολυσυζητημένη, αγαπημένη γωνιά της Ξάνθης που έχουμε συνηθίσει να λέμε ‘Παλιά Πόλη’.
Το αγνότερο κομμάτι της Ξάνθης
Είναι πολλοί εκείνοι που επισκέπτονται τον παλιό οικισμό και ζηλεύουν τους κατοίκους που έχουν τη δυνατότητα να ξυπνούν κάθε πρωί σε ένα περιβάλλον που ενώ θυμίζει άλλες εποχές είναι σε απόσταση αναπνοής από όλα όσα μπορεί να προσφέρει μια σύγχρονη πόλη. Ανάμεσά τους και πολλοί ξανθιώτες που θέλησαν να το ζήσουν αυτό το όνειρο και επένδυσαν στην περιοχή αγοράζοντας και ανασκευάζοντας ένα απ’ τα παλιά σπίτια που μετέτρεψαν σε κύρια κατοικία.
Η βόλτα του επισκέπτη στα σοκάκια του οικισμού, αποτελεί μια απ’ τις ομορφότερες δραστηριότητες κάθε εποχή του χρόνου αφού οι μνήμες και οι εικόνες απ’ τις παλιές φωτογραφίες και τα μυθιστορήματα ξυπνούν και ηρεμούν και το πιο ανήσυχο πνεύμα. Τα στολισμένα παράθυρα μέσα στην πέτρα με τις ολάνθιστες γλάστρες και το φως που διαχέεται απ’ τα ψηλοτάβανα δωμάτια, δίνουν και την αίσθηση ότι οι κάτοικοι των σπιτιών απολαμβάνουν τη ζωή τους σ’ αυτή τη γωνιά μακριά απ’ τα προβλήματα των πολυκατοικιών της πολύβουης πόλης.
Είναι το πιο αγνό και ήρεμο κομμάτι της Ξάνθης κατά κοινή ομολογία που όμως λόγω της απαραίτητης προβολής του για περαιτέρω ανάπτυξη, τείνει να γίνει το πιο θορυβώδες και μάλιστα τις ώρες της νύχτας που οι περισσότεροι ξεκουράζονται.
Η άλλη Παλιά Πόλη
Όλα αυτά συμβαίνουν στα ‘χαμηλά’ του οικισμού, στα πολυσύχναστα σημεία. Τι γίνεται όμως παραπάνω; Όλοι αυτοί οι στενοί πλακόστρωτοι δρόμοι, συνεχίζονται και πάνω απ’ τις πλατείες Μητροπόλεως και Ματσίνη. Η οδός Ευριπίδου που περνάει μπροστά απ’ το Καβάκι, ανηφορίζει και φτάνει μέχρι την κορυφή του λόφου έχοντας δεξιά κι αριστερά σπίτια που κατοικούνται. Η πρωινή βόλτα στην περιοχή θυμίζει κάτι από φθινόπωρο σε αιγαιοπελαγίτικο νησί, μετά την αναχώρηση των τουριστών που διεισδύουν παντού. Ησυχία, απλωμένα ρούχα στον ήλιο, πού και πού κάποιος κάτοικος που ζορίζεται στην ανηφόρα και κάποιο αυτοκίνητο παρκαρισμένο στο επόμενο άνοιγμα του δρόμου. Η θέα που απολαμβάνει ο επισκέπτης είναι εκπληκτική και τα μπαλκόνια μοιάζουν με παράθυρα στον κόσμο.
Πόσο ονειρική είναι η ζωή των κατοίκων της περιοχής όμως; Η κυρία που συναντήσαμε να σκουπίζει την αυλή της μας περιγράφει με χρώματα που χαλούν τη διάθεση και την καθημερινότητα των κατοίκων : «ωραία είναι αλλά δύσκολα εδώ πάνω. Τα σκουπίδια τα μαζεύουν μια φορά την εβδομάδα με αποτέλεσμα να γεμίζουν οι κάδοι και να κάνουν γλέντι τα γατιά και τα σκυλιά. Πεταμένα σκουπίδια έξω, μέσα στο δρόμο, δίπλα στα παράθυρά μας. Έχει ένα οικόπεδο παρατημένο εδώ πιο κάτω και μερικοί πετάνε ό,τι άχρηστο βρουν εκεί μέσα με αποτέλεσμα να βρωμάει μόλις βρέξει».
Τα δυο εγκαταλελειμμένα σπίτια σε ένα απ’ τα πιο όμορφα σημεία της περιοχής, έχουν καταντήσει δημόσιος κίνδυνος αφού ανά πάσα στιγμή υπάρχει ο φόβος της κατάρρευσης.
Όταν βρέχει, όπως μας λέει η κυρία, τα νερά κατεβαίνουν με ορμή φέρνοντας διάφορα αντικείμενα μαζί τους.
Στενοί οι δρόμοι για τα οχήματα έκτακτης ανάγκης
Τα στενά σοκάκια μπορεί να διατίθενται για τις καλύτερες βόλτες των πεζών αλλά η χωρητικότητά τους εξαντλείται σε ένα αυτοκίνητο τη φορά. Αν συναντηθούν δυο, ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας, έγκειται στην ευγένεια των οδηγών η αποφυγή καυγά και η ‘αποσυμφόρηση’ της οδού. Το θέμα όμως είναι ότι για να φτάσει κανείς εκεί, πρέπει να περάσει από άλλα επικίνδυνα σημεία που μπορεί να είναι τελείως κλειστά από λάθος παρκαρισμένα οχήματα όπως στην περίπτωση του περιπολικού που αδυνατούσε να φτάσει σε σπίτι που έγινε διάρρηξη.
Η σκέψη που όλους βασανίζει είναι η περίπτωση της έκτακτης ανάγκης που απαιτεί τη μετάβαση οχήματος, ασθενοφόρου ή πυροσβεστικής. Με μια ματιά μπορεί να καταλάβει ο καθένας ότι είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει άμεση επέμβαση αν όχι γενικά, πρόσβαση.
Στα σημεία που επισκεφθήκαμε δεν διαπιστώσαμε να υπάρχουν κρουνοί για βοήθεια της πυροσβεστική σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Παλιά πόλη που κατοικείται όμως από σύγχρονους ανθρώπους
Το γεγονός ότι πολλοί ξανθιώτες από επιλογή κατοικούν στην παλιά Πόλη, σε όλη την Παλιά Πόλη, αυτομάτως μεταφέρει και τον σύγχρονο τρόπο ζωής αλλά και τα σύγχρονα προβλήματα στην περιοχή. Τα προβλήματα στενότητας χώρου κι έλλειψης θέσεων παρκαρίσματος είναι απ’τα αναμενόμενα που υπολόγισαν ότι θα αντιμετωπίσουν όσοι μετακόμισαν στον οικισμό. Υπάρχουν όμως και ζητήματα που η σύγχρονη κοινωνία έχει λύσει και μπορούν να διευκολύνουν την καθημερινότητα των κατοίκων, κρατώντας τους εκεί. Η μετάθεση των προβλημάτων από χρονιά σε χρονιά, όχι μόνο δε θα φέρει λύσεις αλλά ίσως να φέρει και την ερήμωση της Παλιάς Πόλης.
Συντονισμένες προσπάθειες και ανταλλαγή απόψεων με όλους τους κατοίκους του παλιού οικισμού της Ξάνθης είναι ο μόνος τρόπος για να χαιρόμαστε όλοι, κατοικούντες κι επισκέπτες αυτή τη μοναδική γωνιά της Ξάνθης και να μη φτάσουμε να μιλάμε σε παρελθοντικό χρόνο για την πιο γλυκιά και γεμάτη εικόνες και χρώματα υπέροχη γωνιά του πολύβουου και κουραστικού αστικού κέντρου που έχει μετατραπεί δυστυχώς η πόλη χάριν της εξέλιξης και της προόδου.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ