Στις 28 Οκτωβρίου 1940 η Ιταλία κήρυξε πόλεμο εναντίον της Ελλάδος.
Ο δεκαεπτάχρονος αδελφός μου Μαργαρίτης Ι.Μαργαριτόπουλος κατέγραψε στο ημερολόγιό του, γεμάτος εθνικό παλμό τα συναισθήματά του και τις εντυπώσεις του, πληροφορούμενος την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου.
28η Οκτωβρίου 1940 – Το ημερολόγια της ιστορικής ημέρας
Ξύπνησα σήμερα το πρωί ακούγοντας τα πολεμικά μας εμβατήρια, τα δημοτικά μας τραγούδια και μια σκέψις σαν αστραπή πέρασε από το νου μου. «Τα λαγούτα και τα βιολιά και ο ενθουσιασμός, πόλεμον προμηνύουν!
Και σε λίγο ακούω τον σπήκερ του σταθμού.
«Η Ιταλία επέδωσε την την πρωινήν τελεσίγραφον ζητούσα βάσεις και απειλούσα εντός διώρου να εισέλθη εντός του ελληνικού εδάφους». Που είναι οι διαβεβαιώσεις σου κ.Μουσολίνι; Που είναι οι υποσχέσεις; Που;
Και απαντά η Ελλάς «Ο τρόπος με τον οποίο επεδώθη το τελεσίγραφον υποχρεώνει την Ελλάδα να λάβει τα όπλα και να αγωνισθεί μέχρις εσχάτων δια την τιμήν, ακεραιότητα και ανεξαρτησίαν του Πατρώου εδάφους».
Και λέγει το πρώτον ανακοινωθέν «Στις 5 η ώρα επετέθησαν οι Ιταλοί και απεκρούσθηκαν προς Κορυτσάν οι δικοί μας. Η Πάτρα έχει τους πρώτους νεκρούς από βομβαρδισμούς των ιταλικών αεροπλάνων. 4 νεκροί, 21 τραυματίαι.
Αι Βρετανικαί δυνάμεις παρά το πλευρόν μας.
Το πρωί δημοσιεύθηκε το διάταγμα περί γενικής επιστρατεύσεως. Τα τραίνα, τα αυτοκίνητα αναχωρούν με τους εφέδρους, με τραγούδια και χαρά. Είναι αφάνταστος ο ενθουσιασμός όλων. Με το γέλιο στα χείλη χωρίς να μπορούν να κρύψουν την χαράν τους αποχαιρετούν δικούς και φίλους και λέγουν: Για την τιμή, την ελευθερίαν πάνε να πολεμήσουν, ο κόσμος χύθηκε στους δρόμους, στα καφενεία, στήνεται στα ράδια περιμένοντας νέα. Τα ράδια καλούν τον κόσμο.
Εμβατήρια, δημοτικά, πάλι εμβατήρια, πάλι δημοτικά. Και αντηχεί ο Ύμνος προς την Ελευθερίαν.
Και παίζουν οι μουσικές και παίζουν τα κλαρίνα και ο κόσμος γεμάτος ενθουσιασμό φωνάζει:
Στην Ρώμη, στην Ρώμη! Η Ιερά Σύνοδος ευλογεί τα ελληνικά όπλα. Το υπουργείον Δημόσιας Ασφάλειας λαμβάνει μέτρα δια την προστασίαν των αμάχων.
Φέτο μάνα μ’ φέτο θα γίνη πόλεμος
Φέτο θα γιν’ ο πόλεμος θ’ ανάψη το ντουφέκι.
Το δίκαιο είναι με μας. Ναι θα νικήσουμε.
Αναμένεται να καθωρίση την στάσιν της η Τουρκία. Σίγουρα θα είναι παρά το πλευρόν μας.
Περιμένουν την Βουλγαρία. Στο πρώτο κίνημά της θα βρεθούν στη Σόφια.
Η εμπιστοσύνη πια του λαού προς τον Εθν.Κυβερνήτη και αρχηγό των ενόπλων δυνάμεών μας είναι ακλόνητος.
Βιογραφικό
Ο Μαργαρίτης Ι.Μαργαριτόπουλος γεννήθηκε στη Λάϊστα Ζαγορίου της Ηπείρου στις 6 Ιουνίου 1923 και πέθανε στην Ξάνθη στις 17 Νοεμβρίου 1943 χτυπημένος από την φυματίωση.
Στην Ξάνθη ήρθε το 1924. Φοίτησε στο ιδιωτικό δημοτικό σχολείο του Μελισσίδη και απεφοίτησε από το εξατάξιο Γυμνάσιο το 1940.
Ο φίλος του Στέφανος Ιωαννίδης έγραψε συγκλονισμένος από τον θάνατό του εικοσάχρονου Μαργαρίτη τους στίχους που είναι χαραγμένοι στον μαρμάρινο σταυρό του στο κοιμητήριο Ξάνθης.
«Σκύψε ξένε με οδύνη
χύσε δάκρυα πικρά.
Κλαψ’ την νεότητα που σβύνει
χωρίς να νοιώσει χαρά.
Κλαψ’ την μόρφωση, τη γνώση
φιλομάθεια, σπουδή.
Κλαψ’ τον Τάκη μοίρα.
Τόση που’ χε το έρημο παιδί».
Επιμέλεια: Χαρ.Μαργαριτοπούλου
