Θανάσης Μουσόπουλος: «Το θέατρο δεν είναι μια «κουλτουριάρικη» εκδήλωση. Είναι ένα κοινωνικό δρώμενο και τα μαθήματα αυτά – που γίνονται στο Ίδρυμα …είναι μια πράξη αντίστασης στην πολιτιστική υποβάθμιση».
Μια πανοραμική ενατένιση του νεοελληνικού θεάτρου του 20ου αιώνα, μια ιχνηλάτηση της ιστορίας του, μια αναζήτηση των στοιχείων που το συγκροτούν, το προσδιορίζουν και συνιστούν την ταυτότητά του, μια αναγνώριση των ριζών του από την αρχαιότητα έως σήμερα, καθώς και της αλληλένδετης σχέσης του με ιστορικά γεγονότα και κοινωνικές μεταλλαγές που του προσδίδουν και την ειδοποιό διαφορά σε σχέση με το θέατρο άλλων χωρών επιχειρεί να αποκαλύψει, να καταγράψει και να μυήσει το δίωρο μάθημα νεοελληνικού θεάτρου, κάθε Κυριακή στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης.
Κάθε μάθημα ξεκινά με εισήγηση του κ. Θανάση Μουσόπουλου φιλόλογου – συγγραφέα, για την περίοδο που εξετάζεται, παρουσιάζονται οι χαρακτηριστικότεροι εκφραστές και έργα της περιόδου και με το θεατρικό αναλόγιο τα μέλη της θεατρικής ομάδας της ΦΕΞ «Οδός Ονείρων», αποδίδουν σκηνές των έργων της περιόδου, καθώς και ακροάσεις με τις φωνές μεγάλων ηθοποιών.
Την Κυριακή 17 Απριλίου και ώρα 7.30 είναι το προτελευταίο μάθημα με τίτλο «Πανόραμα του Νεοελληνικού θεάτρου του 20ου αιώνα» και θα αποδοθούν σκηνές από την «Τρισεύγενη» του Κ. Παλαμά, «Το φιντανάκι « του Παντελή Χόρν, «Το καλοκαίρι θα θερίσουμε», του Αλέξη Δαμιανού, «Η ιστορία του Αλή Ρέτζο» του Π. Μάρκαρη. Επίσης ακροάσεις, όπως της Κυρίας Κυβέλης, του Δ. Χόρν και τη Έλλης Λαμπέτη με υπόκρουση της μουσικής, του Μάνου Χατζιδάκι που γράφτηκε για τα έργα.
Πανοραμικά το Νεοελληνικό θέατρο του 20ου αιώνα
Τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της περιόδου φέρουν φανερά τα σημάδια μιας γενικής ανανεωτικής προσπάθειας, της επίδρασης του νατουραλισμού και του Ίψεν και της στροφής του θεατρικού λόγου στη δημοτική. Οι τάσεις αυτές διαφαίνονται στην «Τρισεύγενη» του Κ. Παλαμά, και στη συγγραφική δραστηριότητα του Γρηγορίου Ξενόπουλου με «Το μυστικό Κοντέσσας Βαλέραινας» αλλά και από το «Φιντανάκι» του Παντελή Χορν, καθώς αυτοί οι τρεις μεγάλοι θεατρογράφοι αποτελούν σημεία αναφοράς της περιόδου.
Η περίοδος του μεσοπολέμου εγκαινιάζεται με την ίδρυση του «Εθνικού θεάτρου» καθώς και της προσφοράς του Άγγελου Σικελιανού – του πιο αντιπροσωπευτικού δασκάλου και δημιουργού του είδους των νέων σκηνικών τραγωδιών. Μαζί με τη σύζυγό του Εύα Πάλμερ διοργανώνουν τις «Δελφικές γιορτές 1927 – 1930» σαν απαύγασμα της ελληνικής ιδέας και σκέψης της ανανέωσης στο νεοελληνικό χώρο, της δελφικής ιδέας μέσα από τις σελίδες του αρχαίου ποιητικού λόγου και του αρχαίου χορού.
Τη σκυτάλη παίρνει η σύγχρονη θεατρική δημιουργία που σφραγίζεται με την παρουσία του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ο μελετητής Θ. Φραγκόπουλος σημειώνει: «Όταν κάποτε θα γραφτεί η ιστορία τούτης της περιόδου του νεοελληνικού θεάτρου – μιας περιόδου πλούσιας σε κοχλάζουσα παραγωγή, αλλά και σε πολλή κιβδηλεία, πρέπει να το πούμε – το όνομα του Ιάκωβου Καμπανέλλη θα καταλάβει την πρώτη θέση».
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι από το 1949 – 1984 σ’ ένα corpus που έχει συγκροτηθεί καταγράφονται 1.100 έργα συγγραφέων, ενδεικτικό του πλουραλισμού σκέψης και θεατρικής παραγωγής.
Τις απόψεις του για το νεοελληνικό θέατρο, αλλά και του σκοπού που «εξυπηρετούν» τα μαθήματα που αφορούν το θέατρο, καταθέτει ο Θανάσης Μουσόπουλος: «Το νεοελληνικό θέατρο έχει ρίζες από την αρχαιότητα, από το βυζαντινό, το κρητικό, το θέατρο των Επτανήσων, του Αιγαίου πελάγους, των χρόνων της τουρκοκρατίας, καθώς και επιδράσεις από το Διαφωτισμό και το 19ο αι. Μιλώντας για το θέατρο του 20ου αι έχουμε πολλές ρίζες και στο ελληνικό και στο παγκόσμιο θέατρο. Μέσα από το «Πανόραμα νεοελληνικού θεάτρου» που έχουμε την προσεχή Κυριακή προσπαθούμε να ιχνηλατήσουμε την ιστορία του νεοελληνικού θέατρου. Μελετώντας και βλέποντας το πανόραμα του νεοελληνικού θεάτρου του 20ου αι. έχει καταλήξει σε τρία συμπεράσματα: α) Η θεατρική τέχνη στην Ελλάδα έχει πολλή μεγάλη απήχηση και πολλούς θεατρικούς συγγραφείς. Εκτός από την ποίηση έχουμε και νεοελληνικό θέατρο. Βεβαίως οι ξένοι μας γνωρίζουν πιο πολύ από τις τραγωδίες και η μόνη αναφορά τους είναι για τον Κουν και τις αναβιώσεις των έργων της αρχαίας τραγωδίας και του Αριστοφάνη. Το νεοελληνικό θέατρο έχει πολύ λίγη θέση στην παγκόσμια ιστορία του θεάτρου, όμως από μας εξαρτάται η προώθησή του.
β) Υπάρχει μια συστοιχία ανάμεσα σε ιστορικά γεγονότα και στο νεοελληνικό θέατρο. Αυτό αντανακλά και απηχεί τα γεγονότα, όπως κοινωνικές διεκδικήσεις και ιστορικά γεγονότα. Δεν είναι έργα όπως οι Γαλλικές κομεντί δεν είναι ξεκομμένα από την ελληνική πραγματικότητα.
γ) Το νεοελληνικό θέατρο, έχει πολύ βαθιές ρίζες και συνδέεται με το Διόνυσο και τον Ορφέα με το αρχαίο θέατρο. Ένα μεγάλο του κομμάτι είναι η αναβίωση του αρχαίου θεάτρου.
Το θέατρο δεν είναι μια «κουλτουριάρικη» εκδήλωση. Είναι ένα κοινωνικό δρώμενο και τα μαθήματα αυτά – που γίνονται στο Ίδρυμα …είναι μια πράξη αντίστασης στην πολιτιστική υποβάθμιση. Είναι μια συλλογική και κοινωνική αντίδραση σ’ αυτά που θέλουν να μας περάσουν. Οξύνουμε το νου μας την ευαισθησία για να μπορούμε να προβάλλουμε αυτό που μας αξίζει… και μας αξίζει το ωραίο …το δυνατό. Ο Ελληνισμός είναι ωραίος και σκληρός…και προσπαθούμε να τον διερευνήσουμε, να τον φωτίσουμε»!
