Στον ενιαίο χώρο της Θράκης η παρουσία του ανθρώπου χάνεται χιλιάδες χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού. Στα ιστορικά χρόνια η ζωή και ο πολιτισμός, όπως αποτυπώνονται στον Όμηρο και στους κλασικούς ποιητές και πεζογράφους, είναι αναπτυγμένα σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο. Ο εκχριστιανισμός των κατοίκων και η ανάδειξη της Κωνσταντινούπολης το 330 μ.Χ. σε πρωτεύουσα της …

Τον Γιάννη Πανούση και το πολύπλευρο έργο του τον γνωρίζω εδώ και δεκαετίες, από τότε που ήταν καθηγητής στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ, στην Κομοτηνή. Είχε την ευγενική πρωτοβουλία να μου στείλει την πρόσφατη ποιητική συλλογή του «Αθέατος Χρονοποιός». Έχει εκδώσει και άλλες ποιητικές συλλογές με ψευδώνυμο, αυτή όμως εμφανίζεται με το όνομά του. Θα προσεγγίσουμε τη συλλογή, αφού πρώτα …

«Πολλά γεννούν το δέος·/ το μέγα δέος ο άνθρωπος γεννά» «πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει» Ένα από τα γνωστότερα αποσπάσματα αρχαίας τραγωδίας – διαχρονικής αξίας – είναι το πρώτο στάσιμο της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή. Στην πρόσφατη συνάντησή μας (25 Φεβρουαρίου 2025) στο Λύκειον Ελληνίδων Ξάνθης, κλείσαμε το μάθημα με τα παρακάτω σχόλια και τη μετάφραση του Κ.Χ. Μύρη …

Συναρπαστική είναι η μυθολογία που ξεκινά ή αναφέρεται στη Θράκη. Τα πουλιά της Βιστονίδας έγιναν συναρπαστικοί μύθοι με ήρωες και ηρωίδες. Τα ποτάμια έγιναν άγρια και ατίθασα άλογα. Ο πόλεμος και η δημιουργία ξεκινούσαν από τον αχανή χώρο της Θράκης, εξαπλώνοντας στη νότια Ελλάδα τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου. Όλα τούτα αποτυπώνονται στα εικονογραφικά θέματα αγγείων και σε …

Τρεις μήνες περίπου μεγαλύτερος στην ηλικία είναι ο Μίκης Θεοδωράκης (Χίος, 29 Ιουλίου 1925) από τον Μάνο Χατζιδάκι  (Ξάνθη, 23 Οκτωβρίου 1925). Αδιαφορώ – δεν έχει εξάλλου σημασία – ποιος είναι «μεγαλύτερος» στην ουσία της δημιουργίας τους! Το 2025 γιορτάζουμε τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου και του Μάνου, που αποτελούν τους  δύο στυλοβάτες της σύγχρονης Μουσικής μας. …

Τον Παύλο Μάτεσι τον παρακολουθούσα κυρίως ως  θεατρικό συγγραφέα (Βιοχημεία, Η βουή, Η τελετή, Περιποιητής φυτών, Το φάντασμα του κυρίου Ραμόν Ναβάρο κ.ά.). Αυτό το διάστημα όμως, τον απόλαυσα και ως πεζογράφο, στο έργο «Ο παλαιός των Ημερών». Για το μυθιστόρημα αυτό διάβαζα: «Με τον Παλαιό των Ημερών, μυθιστόρημα εξίσου εκθαμβωτικό με τη Μητέρα του Σκύλου, επιβεβαιώνεται ότι ο Μάτεσις …

Πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας το νέο βιβλίο του Δημήτρη Αβούρη «Έπος Καραγκιοζιάδα – Εθνική Φαρσοκωμωδία» (σελ. 183, Γραφικές Τέχνες Δαλακάκη), με εικονογράφηση του Μιχάλη Καταραχιά και επιμέλεια της Χρύσας Καραπαπάζογλου. Από κάθε άποψη, μορφής και περιεχομένου, πρόκειται για ένα θαυμάσιο «συλλεκτικό» έργο. Ο Δημήτρης Αβούρης έχει ταυτιστεί με το χώρο του παραμυθιού και του θεάτρου σκιών. Το νέο …

Ένας Θρακιώτης – εκλεκτός και δημιουργικός λόγιος, εκπαιδευτικός – πνευματικός άνθρωπος, μας έχει απασχολήσει και άλλοτε. Αφορμή αυτού του κειμένου αποτέλεσε ένα «Ανθολόγιο Ποιημάτων» που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην Κομοτηνή. Για να σας παρουσιάσω τη σκέψη του Αλέξανδρου Καζαντζή (γενν. το 1945 στην Κίρκη Αλεξανδρούπολης), θα παραθέσω αποσπάσματα πρώτα από ένα προ τριακονταετίας έργο του με τίτλο: «Ο ρόλος του εκπαιδευτικού …

Πλούσιο και πολυβραβευμένο το έργο της Βάσως Τριανταφυλλίδου – Κηπουρού. Γεννήθηκε το 1948 στο Πραγγί Διδυμοτείχου και έζησε εκεί μόνο 10 χρόνια. Το 1958, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στην Ξάνθη, στον Π. Ζυγό. Σπούδασε στη Χαροκόπειο Ανωτάτη Σχολή Οικονομίας (σημερινό Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) και επέστρεψε στην Ξάνθη, όπου εργάστηκε αρχικά ως νηπιαγωγός και αργότερα ως καθηγήτρια σε γυμνάσια της Δράμας, της …

(Ένα παλιότερο κείμενό μου για τον Φίλιππο Αμοιρίδη – Με την πάροδο του χρόνου προσθέτω περισσότερη θλίψη και οργή για την πόλη μας) Το Δεκέμβριο εδώ και δεκατέσσερα χρόνια θυμάμαι το φίλο μου Φίλιππα Αμοιρίδη. Όταν μάλιστα πλησιάζουν εκλογές, τον θυμάμαι ακόμη περισσότερο. Πολλοί θέλουν να τον ξεχνούν, να τον αγνοούν, να τον προσπερνούν. Αυτός όμως εκεί – τους περιμένει …

Συνέπεσε η περίοδος κατά την οποία απολάμβανα το έργο «Ο δρόμος του σπαραγμού» της Στέλλας Καλλέ, το οποίο παρουσιάζουμε σήμερα, με την ανάγνωση διαφόρων στοιχείων για το βιβλίο «Λογοτεχνική Γεωγραφία» της Μαίρης Μαργαρίτη. Στην πορεία, διαπίστωσα πως, ενώ η Λογοτεχνική Γεωγραφία έχει αναπτυχθεί σε σημαντικό βαθμό στο εξωτερικό και έχει προσφέρει πολλές εργασίες ερευνητικών ομάδων σχετικά με ευρωπαϊκά και άλλα …

Δεν είμαι βέβαιος, γιατί, από τη στιγμή που έμαθα το θάνατο του Μίμη Σουλιώτη, το Νοέμβρη του 2012, έγραψα το όνομά του στον κατάλογο με τα μελλοντικά κείμενά μου. Τον ήξερα από το Πανεπιστήμιο, είμαστε συνομήλικοι, σε διαφορετικά τμήματα, όμως ήταν από τα άτομα που συναντούσαμε στις παρέες και στα στέκια. Δεν είχαμε ιδιαίτερες σχέσεις. Για μένα μέτρησε πολύ που …

Είχε την ευγένεια ο συμπολίτης μας Βασίλειος Καραπαπάζογλου να μου χαρίσει ένα εξαιρετικό και καλαίσθητο βιβλίο του, που εκδόθηκε το 2017 με την επιμέλεια του Πέτρου Γεωργαντζή και τυπώθηκε στις Γραφικές τέχνες Γ. Δαλακάκη με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Βασίλη Ανδρεάδη. Αναφέρω όλα αυτά τα στοιχεία, για να τεκμηριώσω ότι τα τελευταία χρόνια στην Ξάνθη τυπώνονται και εκδίδονται εξαιρετικά από …

Τα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας είναι γεμάτα αγώνες και θυσίες Όπως σημειώνω σε παλιότερο κείμενό μου (Εφημερίδα «Εμπρός», 19.11.2003) : «Για τις μεγάλες ώρες ο καθένας έχει τη δική του κατάθεση, όπως μπορεί. Το Πολυτεχνείο και τα γεγονότα του 1973 δεν είναι μόνο η 17η Νοέμβρη, είναι ένα κορυφαίο σύνολο γεγονότων που τριάντα χρόνια τώρα περιβάλλει τη Νεοελληνική πραγματικότητα, από …

Καλό ταξίδι Μιχάλη Γκανά! Ένα κείμενό μου του 2015 αφιερώνω: Ο Μιχάλης Γκανάς και η ποίηση του αύριο Το κείμενό μου αυτό το αφιερώνω στην αγαπημένη μου φίλη και συνοδοιπόρο (Χρυ)Σούλα Πρωτόπαπα, που έχει ρίζες στην Ήπειρο και μου χάρισε το βιβλίο του Μιχάλη Γκανά Ποιήματα 1978 – 2012 (εκδ. Μελάνι, 2013, σελ. 270). Με τη Σούλα ταξιδέψαμε στον πολιτισμό, …

Κρατώ στα χέρια μου το καλαίσθητο βιβλίο ποίησης της αγαπητής και εκλεκτής μαθήτριας και φίλης Έφης Ζάννη, Ο Μύθος σώζει τη Ζωή, σελ. 142, εκδ. Περισπωμένη, 2024. Είχα τη χαρά και την τιμή να διαβάσω το βιβλίο πριν τυπωθεί. Τώρα η χαρά μου είναι πολλαπλάσια, γιατί η ποίηση περιέχεται σε έναν τόμο ευαισθησίας. Εύγε στον εκδότη και επιμελητή του τόμου. …

Αφιέρωμα στα 50 χρόνια από τον θάνατο του Κώστα Βάρναλη (1884-1974) Το 2024 τιμούμε τα 50 χρόνια από τον θάνατο του οικουμενικού Θρακιώτη Κώστα Βάρναλη (1884-1974) και, συγχρόνως, τα 140 χρόνια από τη γέννησή του. Είχε μια δημιουργική και συνάμα δύσκολη πορεία. Όταν απολύθηκε από καθηγητής για πολιτικούς λόγους από το δημόσιο, αναγκάστηκε, για να ζήσει, να συνεργάζεται με εγκυκλοπαίδειες, …

Χάρηκα ιδιαίτερα και συγκινήθηκα όταν ο εκδότης Μιχάλης Σπανίδης μού χάρισε το βιβλίο «Μιλάω με τα χέρια», που επιμελήθηκαν οι Μολλά Ογλού Γκιοκχάν και Δήμητρα Ψύρρα του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Κωφών και Βαρηκόων Ξάνθης. Είναι ένα κομψό εικονογραφημένο έντυπο, την εικονογράφηση του οποίου επιμελήθηκαν ο Ιωάννης Παυλίδης και το μαθητικό δυναμικό του σχολείου. Τυπώθηκε στις Γραφικές Τέχνες Δαλακάκη, με την …

Ένα χρήσιμο βοήθημα για κάποιον που μελετά τη λογοτεχνία και τη θεωρία της είναι το βιβλίο του Γιώργου Βελουδή «Γραμματολογία», που κυκλοφόρησε το 2004 σε τρίτη βελτιωμένη έκδοση από τις εκδόσεις Πατάκη. Πολλά ενδιαφέροντα και χρήσιμα συναντούμε στο πολυσέλιδο αλλά καθόλου κουραστικό αυτό εγχειρίδιο. Μαθαίνουμε ότι οι αρχαίοι, λέγοντας «ποίηση», εννοούσαν γενικά τη λογοτεχνία, ενώ ο Goethe (1819) αναφέρει ότι …

Αφιέρωμα στα 50 χρόνια από τον θάνατό του Κώστα Βάρναλη (1884 – 1974) Γράφει ο Θανάσης Μουσόπουλος Όταν το 1926 απολύθηκε από το δημόσιο για πολιτικούς λόγους, συνεργάστηκε για λόγους βιοπορισμού με εφημερίδες, γράφοντας καθημερινά χρονογραφήματα – που μοιάζουν με επιφυλλίδες και μικρά άρθρα. Συνολικά 3.500 κείμενα! Ένας θησαυρός θέσεων και απόψεων του Κώστα Βάρναλη, για θέματα ποικίλα, επικαιρότητας αλλά …