«Πάσα» σε Μανιάτη να απαντήσει για τη γεωθερμία

Από τον αρμόδιο υφυπουργό ΥΠΕΚΑ ζήτησε ο Σ. Ξυνίδης να απαντήσει στις αιτιάσεις του Α. Κοντού

Επεξηγήσεις από την διεύθυνση ενεργειακών ορυκτών. Βαρύτητα στην αδυναμία παρέμβασης υπουργών σε διεθνή διαγωνισμό και στην εξαίρεση των βεβαιωμένων γεωθερμικών πεδίων από τη σύμβαση    

Τον αρμόδιο υφυπουργό ΥΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη «έβαλε» να απαντήσει στις αιτιάσεις του βουλευτή ΝΔ Ξάνθης Α. Κοντού για το διαγωνισμό έρευνας και εκμετάλλευσης του γεωθερμικού πεδίου Νέστου ο αν. υπουργός Ανάπτυξης Σωκράτης Ξυνίδης, προκειμένου να άρει τις αμφιβολίες του και να τον αποθαρρύνει να καταθέσει μηνυτήρια αναφορά, όπως ο ίδιος ο βουλευτής δήλωσε δημόσια ότι προτίθεται να κάνει.
Ο Γιάννης Μανιάτης και η αρμόδια διεύθυνση ενεργειακών ορυκτών της γενικής διεύθυνσης φυσικού πλούτου του ΥΠΕΚΑ, με προϊστάμενο τον Δ. Κολέρη, απαντούν μία προς μία τις αιτιάσεις του Α. Κοντού, δίνοντας βαρύτητα στο γεγονός ότι πρόκειται για διεθνή διαγωνισμό που δεν επιτρέπει την παρέμβαση κυβερνητικών προσώπων και στην εξαίρεση των ήδη εντοπισμένων γεωθερμικών πεδίων από το ΙΓΜΕ από την σύμβαση που υπογράφεται προσεχώς. Ακόμη, δίνονται διευκρινιστικά στοιχεία για την κατακύρωση στην εταιρία ΙΤΑ ΑΕ- ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ», παρά το γεγονός ότι είχε καταθέσει σημαντικά υψηλότερη προσφορά.
Ο υφυπουργός, μαζί με την απάντηση της υπηρεσίας που συντάχθηκε με αφορμή την επιστολή Ξυνίδη στις 9 Μαρτίου σημειώνει ότι: α) τα κείμενα των διαγωνισμών δόθηκαν εκ των προτέρων στη δημοσιότητα για οποιοδήποτε σχόλιο ή παρατήρηση, β) πολιτικά αδιανόητο και απολύτως παράνομο να παρέμβει υπουργός στη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού και γ) ότι αναγνωρίζει το δικαίωμα οποιουδήποτε βουλευτή να καταθέτει ερωτήσεις και διευκρινίσεις, στο πλαίσιο της άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά ο ίδιος δηλώνει την πλήρη εμπιστοσύνη του στο σύνολο των υπηρεσιακών στελεχών που διεκπεραίωσαν την υπόθεση  
Η απάντηση της υπηρεσίας για τις συμβάσεις εκμίσθωσης δικαιωμάτων έρευνας γεωθερμικού δυναμικού
Αναφορικά με το θέμα της εκμίσθωσης του δικαιώματος έρευνας γεωθερμικού δυναμικού στις περιοχές α) Δέλτα Ποταμού Έβρου, Π.Ε. Έβρου β) Δέλτα Ποταμού Νέστου Π.Ε. Ξάνθης και Καβάλας, γ) νήσου Σαμοθράκης, Π.Ε. Έβρου και δ) περιοχής Κεντρικής και Νότιας Χίου Π.Ε. Χίου, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:
Η εκμίσθωση των προαναφερθέντων δικαιωμάτων έρευνας γεωθερμικού δυναμικού προκηρύχθηκε με 4 διεθνείς πλειοδοτικούς διαγωνισμούς στους δύο από τους οποίους (Χίος, Σαμοθράκη) συμμετείχαν 4 εταιρίες και στους άλλους δύο (Νέστος, Έβρος) 5.
Τα κριτήρια για την αξιολόγηση των προσφορών ήταν καθορισμένα ρητά από την ισχύουσα κανονιστική απόφαση που υπογράφει ο τότε (Αύγουστος 2009) αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Ιωάννης Μπούγας, με αριθμ. Δ9Δ,Β/Φ166/οικ18513/ΓΔΦΠ 3512/24.8.2009 (ΦΕΚ 1819/Β/2-9-2009) «Όροι και διαδικασία εκμίσθωσης του δικαιώματος του Δημοσίου για έρευνα και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού και της εν γένει διαχείρισης των γεωθερμικών πεδίων της Χώρας». Κατά συνέπεια τα κριτήρια ήταν τα ίδια και στις 4 περιπτώσεις και ήταν τα ακόλουθα:  

    Η αξιολόγηση των προσφορών έγινε από πενταμελή επιτροπή αξιολόγησης, στη σύνθεση της οποίας συμμετείχαν οι πλέον εξειδικευμένοι στο αντικείμενο επιστήμονες- υπάλληλοι του ΥΠΕΚΑ και του ΙΓΜΕ. Σημειώνεται εν προκειμένω ότι η κανονιστική απόφαση Δ9Δ,Β/Φ166/οικ18513/ΓΔΦΠ 3512/24.8.2009 (ΦΕΚ 1819/Β/2-9-2009), στο άρθρο 4 αυτής προβλέπει ότι η επιτροπή αξιολόγησης αποτελείται από 3 έως 5 υπαλλήλους και στη συγκεκριμένη περίπτωση επιλέχθηκε η πενταμελής σύνθεσή της, με στόχο να διασφαλιστεί στο μέγιστο βαθμό η αντικειμενικότητα της αξιολόγησης.
Η εν λόγω επιτροπή αξιολόγησε τις προσφορές που κατατέθηκαν και στους 4 διεθνείς διαγωνισμούς με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που ορίζει η προαναφερθείσα κανονιστική απόφαση και ομόφωνα εισηγήθηκε την κατακύρωση και των 4 διαγωνισμών στην Κοινοπραξία «ΙΤΑ ΑΕ- ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ».
Κατά των πρακτικών της επιτροπής ασκήθηκαν ενστάσεις οι οποίες απορρίφθηκαν επίσης ομόφωνα από την τριμελή επιτροπή ενστάσεων.
Στη συνέχεια ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής κατακύρωσε το αποτέλεσμα των διαγωνισμών σύμφωνα με τις εισηγήσεις της επιτροπής αξιολόγησης και επίκειται η υπογραφή των σχετικών συμβάσεων μίσθωσης, τα σχέδια των οποίων υποβλήθηκαν στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων.
Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι η ίδια παραπάνω διαδικασία αξιολόγησης ακολουθήθηκε και στον επόμενο διεθνή διαγωνισμό για την εκμίσθωση άλλων 4 δικαιωμάτων έρευνας  γεωθερμικού δυναμικού στις περιοχές α) Λεκάνης Σπερχειού, Π.Ε. Φθιώτιδας, β) Ακροποτάμου, Π.Ε. Σερρών και Καβάλας, γ) Σουσακίου, Π.Ε. Δυτικής Αττικής και Κορινθίας και δ) Ικαρίας Π.Ε. Ικαρίας. Ήδη οι διαδικασίες αξιολόγησης με την ίδια παραπάνω μεθοδολογία έχουν ολοκληρωθεί από την επιτροπή αξιολόγησης και επίκειται η κατακύρωση του αποτελέσματος επίσης σε έναν ανάδοχο (ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ).
Ειδικότερα σε σχέση με τις αιτιάσεις του βουλευτή κ. Αλέξανδρου Κοντού αναφέρονται τα εξής:
Πράγματι υπάρχουν μεγάλες διαφορές ως προς το συνολικό ύψος των δαπανών για ερευνητικές εργασίες που προσέφεραν οι συμμετέχοντες. Όμως, σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης, τα οποία καθορίζονται ρητά στην προαναφερθείσα κανονιστική απόφαση, δεν προβλέπεται η δυνατότητα αποκλεισμού συμμετέχοντος του οποίου η προσφορά αποκλίνει σημαντικά από το μέσο όρο των υπόλοιπων προσφορών ή συμμετέχοντος ο οποίος έχει αναδειχθεί πλειοδότης σε άλλο ή σε άλλους παρόμοιους διαγωνισμούς. Άλλωστε, το Δημόσιο έχει κάθε όφελος να ερευνάται εξαντλητικά η όποια περιοχή ως προς το γεωθερμικό δυναμικό της.
Είναι απολύτως ανακριβές ότι η εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας περιλαμβάνει και τα βεβαιωμένα γεωθερμικά πεδία που περικλείονται στην περιοχή Νέστου, αφού, όπως ρητά αναφέρεται στην πρώτη σελίδα του σχεδίου σύμβασης «Η έρευνα θα επικεντρωθεί για εντοπισμό γεωθερμικού πεδίου εκτός των εντοπισμένων ήδη Γεωθερμικών Πεδίων, ήτοι στις περιοχές των βεβαιωμένων πεδίων Νέας Κεσσάνης και Πιθανών Πεδίων Ερατεινού και Ν. Ερασμίου σε βάθη μεγαλύτερα των 800 m.». Ως εκ τούτου, δεν τίθεται θέμα να θιγούν τα όποια δικαιώματα έχουν εκχωρηθεί επί των πεδίων αυτών, τα οποία αποτελούν το σύνολο των ήδη βεβαιωμένων γεωθερμικών πεδίων στην περιοχή του Νέστου, και να τεθούν σε κίνδυνο επενδύσεις αγροτών ή άλλων που σχετίζονται με τα πεδία αυτά.
Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 37 του ν. 3734/2009 (ΦΕΚ 8/Α/28-1-2009) προβλέπεται ότι: «….. Εφόσον μετά τη λήξη της ερευνητικής περιόδου που καθορίζεται στη σύμβαση, πιστοποιηθεί βεβαιωμένο γεωθερμικό πεδίο και υποβληθεί μέσα σε 3 μήνες από το μισθωτή οικονομοτεχνική μελέτη διαχείρισης του πεδίου, παρέχεται σε αυτόν και το δικαίωμα διαχείρισης εκτός αν η μελέτη κριθεί από τον εκμισθωτή, με αιτιολογημένη απόφαση, ως ανακριβής, ανεπαρκής ή και μη συμφέρουσα. Στην περίπτωση αυτή επέρχεται αυτοδικαίως λύση της μίσθωσης και ακολουθείται διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού……». Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο 1 εδάφιο 3 του άρθρου 4 του ν. 3175/2003 προβλέπεται ότι: «Η διάρκεια μίσθωσης του δικαιώματος διαχείρισης ορίζεται μέχρι 25 έτη με δικαίωμα μονομερούς παράτασης από το μισθωτή για πέντε επιπλέον έτη», με τον ίδιο δε παραπάνω νόμο της 28^ης Ιανουαρίου 2009 το δικαίωμα της μονομερούς παράτασης της αρχικής 25ετίας αυξήθηκε από 5 σε 10 έτη. Ως εκ τούτου είναι σαφές ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (και όχι ως απόρροια της σύμβασης) ο έχων το δικαίωμα έρευνας είναι πολύ πιθανό στη συνέχεια να αποκτήσει και το δικαίωμα διαχείρισης για 25 έτη με δικαίωμα μονομερούς παρατάσεως για άλλα 10 έτη, γεγονός εύλογο αφού αυτός δαπάνησε για την έρευνα του χώρου.
Σχετικά με τον όρο 9 του άρθρου 4 της σύμβασης ο οποίος έχει ως εξής: «Στην περίπτωση κατά την οποία, οποτεδήποτε εντός της ερευνητικής περιόδου, η μισθώτρια ολοκληρώσει την έρευνα σε τμήμα του εκμισθούμενου χώρου δικαιούται να υποβάλει τα σχετικά στοιχεία για την πιστοποίηση βεβαιωμένου γεωθερμικού πεδίου και, ακολούθως, εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία πιστοποίησης γεωθερμικού πεδίου, να της παρασχεθεί το δικαίωμα διαχείρισής του, ακόμη και προς της λήξεως της ερευνητικής περιόδου. Στην περίπτωση αυτή στη σύμβαση μίσθωσης του δικαιώματος διαχείρισης του εν λόγω γεωθερμικού πεδίου με τη μισθώτρια, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 της ΥΑ Δ9Δ,Β/Φ166/οικ18513/ΓΔΦΠ3512/24.08.2009 (ΦΕΚ 1819/Β), θα πρέπει να περιλαμβάνεται υποχρεωτικά, επί ποινή ακυρότητας, όρος περί απώλειας και του δικαιώματος διαχείρισης του βεβαιωθέντος γεωθερμικού πεδίου σε περίπτωση εκπτώσεως της μισθώτριας από το δικαίωμα έρευνας του υπολοίπου (πέραν του εν λόγω γεωθερμικού πεδίου) εκμισθούμενου χώρου», είναι σαφές ότι την απαίτηση του Δημοσίου ότι θα υλοποιηθούν πλήρως όλες οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει ο μισθωτής με την προσφορά του.  

Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr