Είναι γνωστό ότι τα καπνά της Ξάνθης (Kireççiler – Κιρέτσιλερ) και τα καπνά της Γενισέας (Yenice – Γενιτζέ) ήταν πολύ φημισμένα τον 18ο και κυρίως τον 19ο αιώνα.
Σύμφωνα με τις γραπτές πηγές στα Οθωμανικά αρχεία του 15ου και 16ου αιώνα και συγκεκριμένα στο Οθωμανικό κτηματολόγιο δεν γίνεται αναφορά εξειδικευμένα σε καλλιέργειες καπνού, γίνεται όμως για άλλες καλλιέργειες. Ούτε ακόμη και στο πέρασμα του Εβλιγιά Τσελεμπή από την Ξάνθη και την Γενισέα (Έσκιτζε και Γένιτζε) υπάρχει αναφορά σε φημισμένες καλλιέργειες καπνού με ιδιαίτερη μνεία.
Σ’ ένα σπάνιο έγγραφο του 1830 από τα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας καταγράφεται μια αναφορά στα φημισμένα καπνά της Γενισέας. Στο μόλις δέκα μηνών νεοσύστατο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος με πρωτεύουσα το Ναύπλιο και με πρώτο κυβερνήτη του τον Ιωάννη Καποδίστρια φαίνεται ότι γίνονται σπουδαία πράγματα, παρά τις τεράστιες καταστροφές που υπέστη η περιοχή, από τους πολύχρονους πολέμους.
Στο έγγραφο του 1830 μεταξύ των άλλων διαφόρων αιτημάτων προς την Ελληνική Πολιτεία, υπάρχει και μια “έγκλειστη αναφορά”, ή υπ’ αριθμόν 1008 με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου του 1830, του αιτούντα ονόματι Κωνσταντίνος Χ. Κηρύκου ο οποίος ζητά εθνική γη για να σπείρει καπνά και να τα αναδείξει όπως αυτά τα φημισμένα του Γιοντζέ (πιστεύουμε ακράδαντα ότι είναι παράφραση του Γενιτζέ) της Ξάνθης. Η πολιτεία παραπέμπει το αίτημα στη Γερουσία ως υπεύθυνη να αποφασίσει εάν θα του παραχωρηθεί τελικά ή όχι εθνική γη για την καλλιέργεια καπνών.
Δεν προκύπτει από πουθενά εάν ο Κωνσταντίνος Χ. Κηρύκου είναι Ξανθιώτης. Συμπερασματικά πιστεύουμε πως δεν ήταν Ξανθιώτης, αλλά ένας άνθρωπος που γνώριζε πολύ καλά την ποιότητα των καπνών της Ξάνθης και της Γενισέας και φυσικά την αξία της ποιότητας και της εμπορικής φήμης που είχαν αποκτήσει ήδη από πριν, σε όλο τον κόσμο. Από την άλλη, πολλοί Θρακιώτες – Βιθυνοί αιτήθηκαν να εγκατασταθούν στην ελεύθερη τότε Ελλάδα για ένα καλύτερο μέλλον μετά από σχετική έγγραφη αναφορά, η οποία γίνεται αποδεκτή.
Τελικά η Γερουσία αποφασίζει να του παραχωρηθεί εθνική γη για να καλλιεργήσει καπνά σε περιοχές των επαρχιών του Ναυπλίου, του Κάτω Ναχαγιέ και Άργους.
Τι ώθησε άραγε τον Κωνσταντίνο Χ. Κηρύκου να πάει στο Ναύπλιο; Πολλές υποθέσεις μπορεί να γίνουν. Όπως και να έχει τα έγγραφα αυτά αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για την τοπική μας ιστορία (μιας και είναι από τα παλαιότερα γραπτά που μιλούν για την ξακουστή φήμη των καπνών της Ξάνθης), καθώς επίσης και για την λειτουργία γενικότερα του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους.
Από το Αρχείο της Ελληνικής Παλιγγενεσίας. Τόμος 21 σελ. 82 και 177, τόμος 23 σελ. 29 και 152.
Επιμέλεια ιστορικής έρευνας σε συνεργασία των:
Αλεξάνδρα Χούχου Παπαδοπούλου
Φιλόλογος
Μπατζακίδης Φ. Γεώργιος
Υποψήφιος Διδάκτωρ της Οθωμανικής Ιστορίας
