Ήταν το 1999 που τρέξαμε στις κινηματογραφικές αίθουσες να δούμε το Matrix! Την ταινία επιστημονικής φαντασίας τότε, με θέμα τα ‘παιδιά του σωλήνα’, δηλαδή τα παιδιά που συλλαμβάνονται και μεγαλώνουν στο εργαστήριο στα πρώτα στάδια της ζωής τους, αντί στο σώμα μιας γυναίκας.
Η ‘προφητική’ αυτή ταινία, όπως άλλωστε συμβαίνει με τις περισσότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας (ας θυμηθούμε τον ‘Κιτ’ όσοι φοράμε έξυπνα ρολόγια), αποσκοπούσε στο να εισάγει στη γνώση, τη φαντασία και τη συνείδηση του κόσμου, την έννοια της εξωσωματικής γονιμοποίησης, μιας διαδικασίας λεπτής, σοβαρής, αβέβαιης, χρονοβόρας, επίπονης, ακριβής και τόσο μα τόσο ελπιδοφόρας! Η μοναδική λύση πριν την υιοθεσία, για πολλά ζευγάρια στις μέρες μας, που είναι υπογόνιμα, δηλαδή δυσκολεύονται ή δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά χωρίς ιατρική βοήθεια.
Η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, περιλαμβάνει τη φάση διέγερσης των ωοθηκών με ειδικά φάρμακα, τη φάση της γονιμοποίησης του ωαρίου από το σπερματοζωάριο στο εργαστήριο (το σωλήνα, όπου θα προκύψει το έμβρυο) και τη φάση της εμβρυομεταφοράς, δηλαδή της τοποθέτησης του εμβρύου στη μήτρα.
Η διέγερση των ωοθηκών, διαρκεί κάποιες μέρες, κατά τις οποίες η γυναίκα κάνει ενέσεις καθημερινά, προκειμένου να ωριμάσουν πολλά αυγουλάκια στις ωοθήκες της. Μπορεί να ωριμάσουν 30 αυγά ή και κανένα, ενώ σε φυσιολογικό κύκλο ωριμάζουν ένα, το πολύ δύο. Τα συμπτώματα ποικίλλουν. Ο γυναικολόγος παρακολουθεί την ωρίμανση με υπέρηχο και αιματολογικές εξετάσεις και την κατάλληλη στιγμή αφαιρεί με βελόνα μέσα από τον κόλπο το περιεχόμενο των αυγών, ενώ η γυναίκα έχει λάβει μέθη (ένα είδος αναισθησίας), και το παραδίδει στην εμβρυολόγο για την εξωσωματική γονιμοποίηση. Αν υπάρχει αντένδειξη λήψης φαρμάκων, παραλείπεται η φάση διέγερσης και αφαιρείται μόνο το ωάριο που παράγει φυσιολογικά η γυναίκα σε ένα γόνιμο κύκλο.
Από τα αυγουλάκια που θα προκύψουν, δε θα είναι όλα κατάλληλα, εφόσον δε θα έχουν ωριμάσει αρκετά ή δε θα περιέχουν σποράκι (ωάριο). Από όσα μείνουν, δε θα γονιμοποιηθούν όλα από τα σπερματοζωάρια και από όσα γονιμοποιηθούν, δε θα εξελιχθούν όλα σε έμβρυα. Αρκεί να προκύψει έστω και ένα, το οποίο θα μεταφερθεί στη μήτρα της γυναίκας από το γυναικολόγο (εμβρυομεταφορά) μετά από λίγες μέρες και ενώ η γυναίκα συνεχίζει να παίρνει φάρμακα, που θα προετοιμάσουν κατάλληλα τη μήτρα, να δεχθεί το έμβρυο του ‘σωλήνα’, οπότε ολοκληρώνεται ένας κύκλος εξωσωματικής γονιμοποίησης. Συνήθως, σε κάθε εμβρυομεταφορά μεταφέρονται δύο ή και τρία έμβρυα, αν υπάρχουν, για αυτό έχουμε συχνά δίδυμες ή τρίδυμες κυήσεις μετά από εξωσωματικές.
Τα έμβρυα που ‘περισσεύουν’ μπαίνουν στο ψυγείο και μπορούν να μεταφερθούν σε επόμενο κύκλο, χωρίς να ξαναγίνει διέγερση ωοθηκών, αλλά μόνο εμβρυομεταφορά, με την αντίστοιχη φυσικά φαρμακευτική προετοιμασία και τα συμπτώματα. Αν το ζευγάρι ή η γυναίκα δεν επιθυμούν άλλο παιδί, αποφασίζουν τι θα απογίνουν τα έμβρυα: είτε να καταστραφούν (να θανατωθούν δηλαδή), είτε να γίνουν δωρεά στο πανεπιστήμιο για έρευνα, είτε να δωρηθούν σε ανθρώπους που δεν έχουν δικά τους ωάρια ή σπερματοζωάρια, άρα έμβρυα, αλλά επιθυμούν να κυοφορήσουν ένα μωρό αντί να υιοθετήσουν. Φυσικά, σε αυτή την περίπτωση, τα παιδιά μιας οικογένειας θα έχουν βιολογικά αδέλφια, το ίδιο δηλαδή γενετικό υλικό γονέων, ενώ θα μεγαλώνουν σε άλλη οικογένεια, χωρίς ποτέ ίσως να γνωρίσουν τους βιολογικούς συγγενείς τους.
Ιατρός Σταυρούλα Ε. Παπαδοπούλου
Ειδικός Παθολόγος
Ειδικός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος και Μεταβολικών νόσων
Βελισσαρίου 4 – 6, 5ος όροφος, Ξάνθη, 67100, Ελλάδα
Τηλ/Φαξ: 2541.400.119/ Κιν: 6934.56.22.24
