Εξιστόρηση των γεγονότων μέσα από άρθρα και σπάνιο φωτογραφικό υλικό σ’ ένα βιβλίο που εκδόθηκε από την Μητρόπολη και τον Δήμο Ξάνθης
Παρουσιάστηκε ενώπιον αρχών και πλήθος κόσμου – Ποιοι είναι οι συντελεστές του βιβλίου – 2 χρόνια προετοιμασίας
«Μπούκια, βράδυ Τρίτης 1 Οκτωβρίου προς Τετάρτη 2 Οκτωβρίου του σωτήριο έτους 1919, στο γραφείο εκστρατείας του στρατηγού Λεοναρδόπουλου, Διοικητή της ΙΧ μεραρχίας. Όλα είναι έτοιμα και το μόνο που λείπει είναι η διαταγή εκκίνησης του Ελληνικού Στρατού Ο Μέραρχος και το επιτελείο του αναμένουν την εντολή του Αρχιστρατήγου Λεωνίδα Παρασκευόπουλου που αργεί να φτάσει. Ώρα δύο το πρωί και επιτέλους ένας αγγελιοφόρος φέρνει τη διαταγή. Ήρθε η ώρα! Τώρα πια όλοι σε θέση ευθύνης και ιερού καθήκοντος. Η ιστορία αθέατη έχει πάρει τη θέση της και αρχίζει να γράφει με μεγαλογράμματη γραφή την απελευθέρωση της πολύπαθης και αιματοβαμμένης Θράκης». Ένα απόσπασμα από την Εξιστόρηση των γεγονότων της Απελευθερώσεως της Ελληνικής Θράκης που επιμελείται ο ιστορικός ερευνητής Μανώλης Χούμας και εμπεριέχεται μεταξύ άλλων άρθρων και ιστορικών αναφορών από διακεκριμένους ιστορικούς συγγραφείς της πόλης μας στο βιβλίο με τον τίτλο «Εκατονταετηρίδα της απελευθερώσεως της Ξάνθης», τιμώντας τα 100 χρόνια ελεύθερης Ξάνθης που συμπληρώνονται φέτος. Το βιβλίο του οποίου την επιμέλεια και τον σχεδιασμό είχε ο Επίτιμος Δρ. Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ. , συγγραφέας Δημήτρης Μαυρίδης παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης 28 Αυγούστου στο Δημοτικό Αμφιθέατρο, παρουσία του Μητροπολίτη Ξάνθης κ. Παντελεήμονος, Μητροπολίτες που παραβρέθηκαν στην πόλη μας για τον εορτασμό του Πολιούχου της Ξάνθης, του δημάρχου Χ. Δημαρχόπουλου, του νέου δημάρχου Μ. Τσέπελη, του Τοποτηρητή της Μουφτείας Ξάνθης Μπιλάλ Καρά Χαλήλ, εκπροσώπων του στρατού, της αστυνομίας, δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων και πλήθος κόσμου.
Οι συντελεστές του βιβλίου – 2 χρόνια προετοιμασίας
Για το βιβλίο μίλησαν εκ των συντελεστών της συγγραφής του ο κ. Ιωάννης Μπακιρτζής επίκουρος καθηγητής τμήματος ιστορίας και Εθνολογίας σχολής κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο κ. Εμμανουήλ Χούμας Ιστορικός, ο π. Σωφρόνιος Γκουτζίνης πρωτοσύγκελος της ιεράς μητροπόλεως Ξάνθης και Περιθεωρίου και ο κ. Μαυρίδης, ενώ προηγουμένως απηύθυναν σύντομους χαιρετισμούς ο μητροπολίτης κ. Παντελεήμων και ο δήμαρχος κ. Δημαρχόπουλος. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Τηλέμαχος Αρναούτογλου.
Ο Δήμαρχος Ξάνθης Χαράλαμπος Δημαρχόπουλος στον σύντομο χαιρετισμό του συνεχάρη μεταξύ άλλων, τους συγγραφείς και τους συντελεστές αυτής της έκδοσης στην οποία συνέδραμε ο δήμος Ξάνθης μετά από πρωτοβουλία της μητρόπολης και τόνισε πως πρόκειται για μια πολύ σημαντική και μοναδική δουλειά: «Είναι το ιστορικό βιβλίο των βιβλίων θα έλεγα, που έχουν γραφεί, το οποίο απαιτούσε πολύ χρόνο και πολύ δουλειά, γι αυτό άλλωστε η ιδέα για την έκδοσή του ξεκίνησε από το 2017 για να ολοκληρωθεί μόλις τον προηγούμενο μήνα. Ολόκληρο το 2019 είναι το έτος που η Ξάνθη μας γιορτάζει τα 100 χρόνια από την απελευθέρωσή της και αποτελεί ένα πολύ σημαντικό γεγονός για την περιοχή μας. Όλοι εμείς, οι Ξανθιώτες, τιμούμε τις εκδηλώσεις αποδίδοντας τιμή σε όσους αγωνίστηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι. Οφείλω να συγχαρώ τους συγγραφείς και τους συντελεστές αυτής της μοναδικής έκδοσης, αλλά και να ευχαριστήσω την Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου και ιδιαίτερα τον Μητροπολίτη μας».
280 σελίδες για την απελευθέρωση της Ξάνθης – Ένα ιστορικό βιβλίο
Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμεί μια φωτογραφία ενός ανώνυμου αγωνιστή της απελευθέρωσης και το οπισθόφυλλο μια σπάνια και ιστορική φωτογραφία λίγο μετά την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην Ξάνθη στις 4 Οκτωβρίου 2019 στην πλατεία Μητροπόλεως όπου οι μαθητές αναμένουν τους επισήμους για την έναρξη της πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας για την απελευθέρωση. Στις 280 σελίδες του μέσα από ένα σπάνιο φωτογραφικό υλικό που προέρχονται από τις συλλογές του καθηγητή, Θεολόγου συγγραφέα Πέτρου Γεωργαντζή, του αρχιμανδρίτη πρωτοσύγκελου π. Σοφρώνιου Γκουτζίνη του κ. Δημήτρη Μαυρίδη, του Τάσου Τεφρωνίδη και του Μανώλη Χούμα, ξεδιπλώνεται το σκηνικό των ιστορικών γεγονότων που πλαισιώνεται από τα άρθρα που συνέγραψαν ο π. Αναγνωστόπουλος καθηγητής ΔΠΘ , ο Πέτρος Γεωργαντζής, θεολόγος συγγραφέας, ο π. Σωφρόνιος Γκουτζίνης, ο Φωκίων Κοτζαγεώργης, καθηγητής Ιστορίας, ο Θανάσης Μουσόπουλος, ποιητής – συγγραφέας, ο Ιωάννης Μπακιρτζής, Επίκουρος καθηγητής Ιστορίας Εθνολογίας ΔΠΘ, ο Διονύσιος Τσεντικόπουλος , Δρ. Θεολογίας, Νικόλαος Φωτιάδης , Αντιστράτηγος εν αποστρατεία, και Μανώλης Χούμας Ιστορικός ερευνητής.
100 χρόνια της απελευθέρωσης της Αγγελοφύλακτης Ξάνθης του Δ. Μαυρίδη
Παραθέτουμε απόσπασμα ομιλίας του κ. Μαυρίδη κατά την παρουσίαση του βιβλίου που αναφέρεται στην γεωπολιτική σημασία της Θράκης καθώς και στην σημασία της απελευθέρωσής της για την μετέπειτα πορεία της Ελλάδας και εστιάζει στα «100 χρόνια της απελευθέρωσης της Αγγελοφύλακτης Ξάνθης». Την αποκαλεί έτσι λόγω των Μοναστηριών της στα οποία αναφέρεται επισταμένως παρέχοντας σημαντικές ιστορικές πληροφορίες
«Αυτός που έρχεται από τον Νότο, την Δύση ή την Ανατολή στην πόλη της Ξάνθης θα περάσει μέσα από ένα φυσικό περιβάλλον στο οποίο κυριαρχεί η ωραιότατη βλάστηση του κάμπου της Ξάνθης και θα εντυπωσιαστεί, όταν φθάσει στην πόλη, από τα τρία μοναστήρια που βρίσκονται σε τρία από τα βουνά που την περιβάλλουν. Τα μοναστήρια φαίνονται να αιωρούνται πάνω από την πόλη και να έχουν ένα προστατευτικό χαρακτήρα, φυλάγοντας την πόλη από το κακό που κρύβεται στα σκοτεινά γύρω δάση.
Σύμφωνα με παλιά προφορική λαϊκή παράδοση, η διάταξη των μοναστηριών συνεπάγεται την ύπαρξη ενός ακόμη μοναστηριού, ώστε τα τέσσερα μοναστήρια που είναι ορατά από το κέντρο της πόλης και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, να σχηματίζουν νοητό σταυρό. Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν την παράδοση και λιγότεροι ακόμη αυτοί που αισθάνονται την ευλογία της προστασίας πού προσφέρουν τα μοναστήρια. Η καθαγίαση και η ιεροποίηση του χώρου πραγματοποιούνται από την απώτερη αρχαιότητα με την συμβολική οργάνωση των κτηρίων και την διαχείριση του τοπίου με τρόπο που καθιστά τον οικισμό κοσμολογικό κέντρο.
…..Στην Ξάνθη τα τρία μοναστήρια είναι βέβαιο ότι έχουν την ίδρυσή τους κατά τους βυζαντινούς χρόνους, εκτός από το τέταρτο άγνωστο μοναστήρι, που θεωρήθηκε τα τελευταία χρόνια ότι ταυτίζεται με το μετόχι της μονής του Βατοπεδίου του Αγίου Όρους. Ωστόσο, η έρευνα ασχολείται τα τελευταία χρόνια με το πρόβλημα αυτό, όπως και με το πρόβλημα της Μέσης Οδού, που διακρίνεται στην σημερινή Παλιά Πόλη της Ξάνθης. Η ρωμαιοβυζαντινή Μέση Οδός είναι ο δρόμος που ενώνει την Ανατολή με την Δύση και εντάσσεται κι αυτή στο συμβολικό σύστημα που συγκρατεί και προστατεύει την πόλη. Η Μέση Οδός έχει ως κατεύθυνση τον νοητό άξονα από τον πολικό αστέρα, στον αστέρα του Νότου. Επίσης, τα ίχνη μίας κάθετης οδού προς την Μέση μπορούν να γίνουν αντιληπτά. Η συμβολή των δύο αυτών δρόμων συνιστά σταυρό του οποίου το κέντρο είναι το συμβολικό κέντρο της πόλης στο οποίο είναι κτισμένη η κύρια εκκλησία της πόλης, με Σταυρό στον τρούλλο της.
…Η προστασία από τον Σταυρό διακρίνεται σε πολλές πόλεις ή οικισμούς του ελληνικού βυζαντινού κόσμου. Στην Μονεμβασία, στην Αδριανούπολη, στην Νίκαια της Βιθυνίας, στην Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης, για παράδειγμα, είναι εμφανής η παρουσία του Σταυρού στον πολεοδομικό χάρτη της πόλης και η σύνδεσή του με τον ομφαλό της πόλης και τον κεντρικό Σταυρό της κεντρικής εκκλησίας.
Η Ξάνθη πέρασε μια μακραίωνη κατοχή υπό τους Τούρκους της Κεντρικής Ασίας. Ωστόσο, παρά τον μερικό εκτουρκισμό της πεδιάδας και τον συνολικό εκτουρκισμό του ορεινού χώρου της Ροδόπης, η Ξάνθη παρέμεινε μια πόλη χριστιανική που συγκέντρωσε όλους τους Χριστιανούς της περιφέρειάς της. Η παρουσία των βυζαντινών μοναστηριών και των σταυράτων της Ξάνθης προστάτευαν όλο αυτό το μακραίωνο διάστημα την πόλη και την κατέστησαν αγγελοφύλακτο, ώστε η Ελευθερία που έφερε το σωτήριο έτος 1919 να εδράζεται σε σταθερές βάσεις».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
