Μειώνεται η χρηματοδότηση για τις άμεσες ενισχύσεις κατά 11,4% και για τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης κατά 25,8% στην ΕΕ την περίοδο 2021 – 2027
Στα «χαρακώματα» βρίσκονται αγροτικές οργανώσεις και φορείς αγροτών ανά την Ευρώπη, αποφασισμένοι να δώσουν σκληρές μάχες έως την επίτευξη της τελικής συμφωνίας για τον προϋπολογισμό της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2021 – 2027. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκρίνουν σημαντικές περικοπές των κονδυλίων τόσο για τις άμεσες ενισχύσεις (Α’ Πυλώνας ΚΑΠ) όσο και για τις δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Β’ Πυλώνας).
Οι νέες προτεραιότητες της ΕΕ (ασφάλεια, καινοτομία κ.ά.), αλλά και οι αρρυθμίες που δημιουργεί το Brexit οδηγούν σε συνολικές μειώσεις την ερχόμενη προγραμματική περίοδο (σε σύγκριση με την τρέχουσα 2014 – 2020) της τάξης του 5%, βάσει των προτάσεων της Κομισιόν. Το συνολικό κονδύλι για τον αγροτικό τομέα δεν θα ξεπερνά τα 365 δισ. ευρώ, δηλαδή το 28,5% του νέου προτεινόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027.
Στρατηγικές συμμαχίες
Στην Ελλάδα ο αγροτικός «κουμπαράς» εκτιμάται ότι θα είναι συρρικνωμένος κατά τουλάχιστον τρία δισεκατομμύρια ευρώ, με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να καταστρώνει στρατηγική, παρέα με δυνατούς συμμάχους, όπως είναι η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία, ώστε να διατηρηθεί ο προϋπολογισμός για τις αγροτικές δαπάνες ως έχει.
Οπως αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής Αγροτικής Πολιτικής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Στάθης Κλωνάρης, γνωστοί γεωργο-οικονομολόγοι, με προεξέχοντα τον ομότιμο καθηγητή του Κολεγίου Trinity στο Δουβλίνο Αλαν Μάθιους, υπολογίζουν ότι η χρηματοδότηση για τις άμεσες ενισχύσεις τελικά θα μειωθεί κατά 11,4% και για την αγροτική ανάπτυξη κατά 25,8%.
Μαζική… έξοδος
Αντίστοιχες απώλειες προβλέπουν και οι ειδικοί της Farm Europe (εξειδικευμένο think-tank σε θέματα γεωργίας), οι οποίοι εκτιμούν ότι οι συνολικές απώλειες στον προτεινόμενο προϋπολογισμό της ΚΑΠ θα φτάσουν έως και 11,71% (μεσοσταθμικά, σε ετήσια βάση, την περίοδο 2021-2027) και 16% το 2027, με έναν ρυθμό πληθωρισμού 2%. Για τον δεύτερο πυλώνα η συνολική μείωση εκτιμάται στο 21%. Η συρρίκνωση της ΚΑΠ, σύμφωνα με τη Farm Europe, μπορεί να οδηγήσει σε μαζική… έξοδο παραγωγών, ειδικά όσων δραστηριοποιούνται στους τομείς του γάλακτος και του κρέατος.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Κομισιόν, λόγω της υποχρηματοδότησης του Β’ Πυλώνα, έχει προτείνει τη χρηματοδότησή του με επιπλέον κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό, εάν τα κράτη-μέλη το επιθυμούν.
Συνολικά, για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 η Ελλάδα θα λάβει από την ΚΑΠ 16,229 δισ. ευρώ σε σταθερές τιμές 2018, εκ των οποίων τα 12,668 δισ. για άμεσες ενισχύσεις, τα 391 εκατ. για τη στήριξη της αγοράς και τα 3,170 δισ. για την αγροτική ανάπτυξη. Δηλαδή περίπου 3 δισ. ευρώ λιγότερα από το κονδύλι που δικαιούται η χώρα μας κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, το οποίο φτάνει τα 19,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, θα δίνεται η δυνατότητα σε κάθε κράτος-μέλος, ανάλογα με τις ανάγκες του και την αγροτική του στρατηγική, να μεταφέρει έως και το 15% των κονδυλίων από τον έναν πυλώνα στον άλλον.
Εννέα στόχοι
Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που προτείνει η Επιτροπή είναι ότι η χρηματοδότηση της νέας ΚΑΠ θα βασίζεται στην απόδοση του αγροτικού τομέα. Όπως εξηγεί ο κ. Κλωνάρης, η νέα ΚΑΠ θέτει εννιά οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς στόχους, τους οποίους τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιτύχουν, χρησιμοποιώντας τόσο τις άμεσες ενισχύσεις όσο και εκείνες που αφορούν την αγροτική ανάπτυξη. Τι σημαίνει αυτό; «Το κάθε κράτος-μέλος θα καταθέτει ένα Στρατηγικό Σχέδιο, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την Επιτροπή και θα περιλαμβάνει το σύνολο των ενισχύσεων. Σε αυτό το σχέδιο, το κράτος-μέλος θα περιγράφει το πώς θα επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει, πώς θα επιτευχθούν μέσα από την ενεργοποίηση συγκεκριμένων παρεμβάσεων και μέτρων πολιτικής, ενώ παράλληλα θα περιγράφει και ένα σύστημα διοικητικών ποινών που θα επιβάλλονται στους δικαιούχους όταν υπάρχει απόκλιση από τους τεθέντες στόχους» αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής.
Στη συνέχεια, η Κομισιόν θα παρακολουθεί τις επιδόσεις κάθε χώρας και θα επιβραβεύει ή θα επιβάλλει κυρώσεις, οι οποίες μπορεί να φτάνουν έως και την αναστολή των πληρωμών. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τον περιορισμό των άμεσων ενισχύσεων που ξεπερνούν τα 60.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση και αναμένεται να επιβάλει ανώτατο όριο τα 100.000 ευρώ ανά εκμετάλλευση.
Τι σημαίνουν αυτές οι θεσμικές αλλαγές για την ελληνική γεωργία αλλά και γενικά για την αγροτική ύπαιθρο; «Σε κρατικό επίπεδο, η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης πρέπει να οργανώσει άμεσα διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός Εθνικού Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής γεωργίας. Σε οργανωτικό επίπεδο πρέπει να μεριμνήσει για μία εκ βάθρων διοικητική αναμόρφωση ώστε το κράτος να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις που πηγάζουν από το θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά τη διαχείριση της νέας ΚΑΠ» τονίζει ο κ. Κλωνάρης.
Οσον αφορά τους παραγωγούς, ο αναπληρωτής καθηγητής αναφέρει ότι πρέπει να υπάρξει άμεσα αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με τις άμεσες ενισχύσεις. Και καταλήγει: «Θα πρέπει να καταλάβουν ότι το “τσεκ” των προηγούμενων ετών δεν είναι πλέον δεδομένο. Η νέα ΚΑΠ είναι πιο απαιτητική και πρέπει να αιτιολογήσουμε με ακρίβεια τι έγιναν τα λεφτά που πήραμε υπό μορφή εισοδηματικών ενισχύσεων».
«Είμαστε αντίθετοι με τις προτάσεις της Κομισιόν»
«Οι προτάσεις της Κομισιόν για τη νέα ΚΑΠ μας βρίσκουν ριζικά αντίθετους καθώς, εάν υιοθετηθούν, θα οδηγήσουν σε απώλειες για τον έλληνα αγρότη και την ελληνική παραγωγή. Η χώρα μας δίνει τη μάχη με κατάλληλες συμμαχίες με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε η συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη να έχει την καλύτερη δυνατή κατάληξη που θα διασφαλίζει τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής γεωργίας, την επάρκεια ποιοτικών και ασφαλών προϊόντων για τους καταναλωτές, αλλά και τη δίκαιη κατανομή των αγροτικών ενισχύσεων».
Αυτό τονίζει ο κ. Βαγγέλης Αποστόλου, υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος εξηγεί:
«Το πρώτο κρίσιμο ζήτημα είναι εκείνο του ύψους του προϋπολογισμού. Φαίνεται καθαρά πλέον ότι καλείται η γεωργία να επωμιστεί το δημοσιονομικό βάρος του Brexit. Αλλά χωρίς επαρκείς πόρους δεν θα μπορέσουν οι αγρότες μας να αντιμετωπίσουν τις πρόσθετες απαιτήσεις και τις νέες προκλήσεις. Η αβεβαιότητα ενισχύεται και από το γεγονός ότι το τοπίο είναι ακόμα θολό σε ό,τι αφορά τις πραγματικές απώλειες των παραγωγών μας στη διάρκεια όλης αυτής της προγραμματικής περιόδου.
Το δεύτερο ζήτημα που επιδιώκουμε είναι να μην περάσει η συγχρηματοδότηση των ενισχύσεων, να μην έχουμε δηλαδή κατά κανέναν τρόπο επανεθνικοποίηση της ΚΑΠ. Δυστυχώς τέτοιες απόψεις συνεχίζουν να παρουσιάζονται.
Το τρίτο που επιδιώκουμε είναι να μην υπάρξει η λεγόμενη εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ που δίνονται με βάση την έκταση. Ο ελληνικός αγροτικός τομέας έχει εμφανείς ιδιαιτερότητες και είναι απολύτως δικαιολογημένο να συνεχίσει να έχει μεγαλύτερες ανά στρέμμα ενισχύσεις από τον κοινοτικό μέσο όρο».
Πηγή: Το Βήμα
