Συνέντευξη της Κατερίνας Μουζουράκη, διευθύντριας επικοινωνίας της TAP GREECE
Ένα πρόγραμμα συνολικά 32 εκ ευρώ με χορηγίες, προμήθεια εξοπλισμού, στήριξη φορέων και παράλληλες επενδύσεις με επίκεντρο το περιβάλλον και την εκπαίδευση εντάσσονται στο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της εταιρείας του αγωγού TAP. Εκχιονιστικά μηχανήματα και ασθενοφόρα για τις ανάγκες του ΕΚΑΒ είναι μερικές από τις πρόσφατες δωρεές της εταιρείας προς τους αρμόδιους φορείς και κατ’ επέκταση τους πολίτες της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. H Κατερίνα Μουζουράκη, Communications Manager της TAP Greece, λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του πρώτου Game Changer in CSR & Social Impact στις 30 Ιανουαρίου εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για αυτό το μεγάλο έργο, αλλά κυρίως για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του, αλλά και τα οφέλη των τοπικών κοινωνιών.
Ποια η σημασία του αγωγού φυσικού αερίου TAP για την Ελλάδα;
Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP) είναι μία από τις σημαντικότερες υπό κατασκευή ενεργειακές υποδομές στην Ευρώπη και μια από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα. Αποτελεί το ευρωπαϊκό σκέλος ενός ευρύτερου ενεργειακού έργου, του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το γιγαντιαίο κοίτασμα Shah Deniz II του Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, ανοίγοντας έναν ακόμη «δρόμο» για τον ενεργειακό εφοδιασμό των ευρωπαϊκών αγορών. Αυτό σημαίνει ότι η υλοποίηση του ΤΑΡ συμβάλλει σε έναν βασικό στόχο της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ, δηλαδή τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και, κατά συνέπεια, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας.
Σε ό,τι αφορά τη σημασία του έργου για την Ελλάδα συγκεκριμένα, τα οφέλη είναι πολλαπλά. Κατ’ αρχάς αναβαθμίζει το γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, και συντελεί στο να γίνει ενεργειακός κόμβος. Κατά δεύτερον, η έγκαιρη και επιτυχημένη κατασκευή του έργου αναμένεται να λειτουργήσει ως «οδικός χάρτης» για μελλοντικές επενδύσεις αυτής της έκτασης στην Ελλάδα. Και κατά τρίτον, συμβάλλει άμεσα στην ελληνική οικονομία.
Διότι μιλάμε για ένα έργο, για το οποίο η επένδυση μόνο στην Ελλάδα ανέρχεται σε €1,5 δισ., εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος έχει ήδη δαπανηθεί για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρουν στον ΤΑΡ περισσότεροι από 340 προμηθευτές που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Ταυτόχρονα, η υλοποίηση του ΤΑΡ ενισχύει την απασχόληση, και στηρίζει την περιφερειακή ανάπτυξη.
Πόσο σημαντικό θεωρείτε πως είναι ένα πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για ένα έργο σαν αυτό του ΤΑΡ;
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη για μας είναι κάτι παραπάνω από προσφορά προς τις τοπικές κοινότητες της Βόρειας Ελλάδας που μας φιλοξενούν. Είναι ο τρόπος μας να δείξουμε ότι είμαστε «καλοί γείτονες» και «αγωγός καλής ενέργειας», να ευχαριστήσουμε για τη φιλοξενία, και να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση ουσιαστικών αναγκών, όπως καταγράφονται από τις ίδιες τις κοινότητες. Στο πλαίσιο αυτό, δίνουμε ύψιστη σημασία στο πρόγραμμα των Κοινωνικών και Περιβαλλοντικών μας Επενδύσεων, όπως αντανακλάται στο ύψος του, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται.
Πρόκειται για ένα εθελοντικό πρόγραμμα, συνολικού ύψους €32 εκατ., που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε μαζί με τις τοπικές κοινότητες από τις οποίες διερχόμαστε στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, την Κεντρική Μακεδονία, και τη Δυτική Μακεδονία. Υπό την έννοια ότι λαμβάνουμε προτάσεις τοπικών φορέων και εκπροσώπων, τις μελετάμε, τις αξιολογούμε, και εφόσον κριθούν βιώσιμες,εφικτές και συμβατές με το εν λόγω πρόγραμμα, τις πραγματοποιούμε σε συνεργασία μαζί τους. Στην προσπάθεια μάλιστα αυτή, μας υποστηρίζει ένα εκλεκτό δίκτυο συνεργατών, μεταξύ άλλων και ευρέως αναγνωρισμένα ιδρύματα και οργανισμοί, όπως το Ίδρυμα Μποδοσάκη, το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Πρόνοιας, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), κλπ.
Με την πολύτιμη συνεργασία των παραπάνω, λοιπόν, έχει ήδη δεσμευθεί πάνω από το μισό του συνολικού προϋπολογισμού, καθότι αυτή τη στιγμή έχουν υλοποιηθεί ή βρίσκονται σε φάση υλοποίησης 69 πρωτοβουλίες σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Ποια είναι δηλαδή τα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες από τη διέλευση του αγωγού ΤΑΡ;
Κατ’ αρχάς να ορίσουμε τον όρο τοπικές κοινωνίες: τα 550 χλμ. της διαδρομής του ΤΑΡ στην Ελλάδα διασχίζουν 3 Περιφέρειες (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία), 13 περιφερειακές ενότητες, 30 δήμους και 145 κοινότητες στη Βόρεια Ελλάδα από τον Έβρο ως την Καστοριά όπου ζουν περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι.
Τα οφέλη που αποκομίζουν αυτοί οι άνθρωποι πηγάζουν από το γεγονός ότι ο ΤΑΡ «αλλάζει το παιχνίδι» στην εταιρική κοινωνική ευθύνη. Γιατί η δική μας προσέγγιση ξεκινάει από τις τοπικές κοινωνίες για να καταλήξει στις τοπικές κοινωνίες. Το δικό μας σκεπτικό είναι οι επενδύσεις μας θα πρέπει να αντιμετωπίζουν πραγματικές ανάγκες, όπως τις βιώνει ο ίδιος ο τοπικός πληθυσμός.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρώτη μας κίνηση ήταν να απευθυνθούμε στις τοπικές κοινωνίες μέσω των εκλεγμένων εκπροσώπων τους, αλλά και άλλων τοπικών φορέων, και να συζητήσουμε τις προτάσεις τους. Περισσότερες από 1.300 συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν για το σκοπό αυτό σε διάστημα τριών περίπου ετών, μεταξύ συνεργατών του ΤΑΡ και περιφερειαρχών, δημάρχων, προέδρων κοινοτήτων, εκπροσώπων ΜΚΟ ή συλλογικοτήτων, κλπ.
Προϋπόθεση ήταν οι προτάσεις να εντάσσονται στους 4 στρατηγικούς άξονες που επιλέξαμε στον ΤΑΡ για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές μας επενδύσεις:
-να υποστηρίζουν την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στις τοπικές κοινωνίες κατά μήκος της διαδρομής του αγωγού
-να ενισχύουν τα μέσα βιοπορισμού για τους κατοίκους των περιοχών αυτών
-να βελτιώνουν δεξιότητες και ικανότητες μέσω εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, και
-να συμβάλλουν στη βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισης, με έμφαση στη διατήρηση της βιοποικιλότητας
Στη συνέχεια, ο ΤΑΡ συνέλεξε τις προτάσεις και τις αξιολόγησε ως προς τη βιωσιμότητα και τις αναπτυξιακές τους προοπτικές για τις τοπικές κοινωνίες. Και ήδη, έχει δεσμεύσει €17 εκατ. για την υλοποίηση σχεδόν 70 κοινωνικών και περιβαλλοντικών επενδύσεων, οι οποίες αφορούν και σε μεγάλα διαπεριφερειακά προγράμματα, αλλά και σε τοπικά εστιασμένες δράσεις. Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται πρωτοβουλίες, όπως
-η επένδυση σε μεταπτυχιακά προγράμματα στον τομέα της Ενέργειας
-η στήριξη τοπικών φορέων, συλλόγων και ΜΚΟ που προσφέρουν σημαντικό έργο στην τοπική κοινωνία
-η δωρεά εξοπλισμού σε υπηρεσίες άμεσης επέμβασης ή/και διάσωσης
-η χρηματοδότηση διαχειριστικών μελετών δασών που συμβάλλουν στην τοπική απασχόληση, κοκ
Τα διαπεριφερειακά μας προγράμματα, τέλος, αφορούν επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων σε δράσεις που υλοποιούνται ταυτόχρονα σε όλο το μήκος της διαδρομής του ΤΑΡ. Σε αυτά εντάσσονται οι πρωτοβουλίες
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ, Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ | Δωρεά Οχημάτων Κοινής Ωφέλειας: επένδυση άνω των €10 εκατ. για 90 και πλέον οχήματα κοινής ωφέλειας: ασθενοφόρα, οχήματα καθαριότητας και πολιτικής προστασίας, δασικά και εκχιονιστικά μηχανήματα. Μέχρι στιγμής, έχουν παραδοθεί 22 ασθενοφόρα και 14 εκχιονιστικά.
ΕΥΔΟΚΙΜΗ ΓΗ | Ενίσχυση Αγροδιατροφικής Εκπαίδευσης: πρόγραμμα που υλοποιούμε σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μποδοσάκη, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ στηρίζοντας τα τοπικά αγροτικά προϊόντα.
ΕΡΓΑ ΠΝΟΗΣ | Ανάπτυξη Τοπικών Υποδομών: αναπτυξιακά έργα υποδομής, με πρόσφατο παράδειγμα την ανάπλαση της (πρώην) οδού Δορυλαίου στην κεντρική πλατεία των Σερρών.
Ποιες θα είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή του αγωγού;
Βασικές προτεραιότητες του ΤΑΡ είναι η ασφάλεια και ο σεβασμός στο περιβάλλον και την κοινωνία. Κατά τη φάση σχεδιασμού του αγωγού, σήμερα που η κατασκευή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αλλά και στη μελλοντική φάση της λειτουργίας του, ο ΤΑΡ έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε η επίπτωσή του να είναι η μικρότερη δυνατή. Ως γενική αρχή, στοχεύουμε στην αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων, για αυτό και επενδύσαμε στην διεξαγωγή μίας εκ των εκτενέστερων Μελετών Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ) που έχει διεξαχθεί ποτέ στην Ελλάδα, η οποία δημοσιοποιήθηκε και εγκρίθηκε επίσημα από το ελληνικό κράτος.
Εξάλλου, οι περισσότερες από τις επιπτώσεις στη γη είναι προσωρινές και αφορούν στη φάση της κατασκευής του αγωγού. Οι μόνες υπέργειες κατασκευές που θα είναι ορατές, είναι ο σταθμός συμπίεσης και τα βαλβιδοστάσια στα ιδιόκτητα γεωτεμάχια του ΤΑΡ.
Τέλος, ο TAP έχει δεσμευθεί για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος κατά μήκος της όδευσης και την επαναφορά της γης στην αρχική της κατάσταση, όπως ήδη διαπιστώνεται στα πρώτα 260 χλμ. του αγωγού – όπου έχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία της αποκατάστασης της γης και σταδιακής επιστροφής στους νόμιμους ιδιοκτήτες και χρήστες. Το μότο μας άλλωστε είναι «Ο ΤΑΡ περνάει, το τοπίο δεν αλλάζει».
