Βαριά οχήματα, beach bar, καντίνες και λουόμενοι καταστρέφουν και επιβαρύνουν ένα ιδιαίτερα εύθραυστο οικοσύστημα
Β. Χριστοδούλου: «Σε μια εποχή αναπαραγωγής για πολλά είδη σημειώνονται περιστατικά καταστροφής της αμμοθινικής βλάστησης»
Η προστατευόμενη περιοχή του παραποτάμιου δάσους του Νέστου θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της Ελλάδας και της Ευρώπης. Προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar, ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 και αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Ο φυσικός πλούτος της είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που την καθιστά ξεχωριστή και ιδιαίτερης σημασίας. Μέσα σε αυτό το δίκτυο υπάγονται και οι παραθαλάσσιες περιοχές της Ξάνθης και της Κεραμωτής. Οι αμμώδεις παραλίες της περιοχές σχηματίστηκαν από φερτές ύλες, που μεταφέρονται από το Νέστο και παλιότερα από τους παραποτάμους του, για χιλιάδες χρόνια, και εναποτίθενται στην περιοχή δημιουργώντας ένα παχύ στρώμα άμμου, που εκτείνεται συχνά σε δεκάδες μέτρα προς το εσωτερικό, αλλά και αβαθείς περιοχές κατά μήκος των ακτών.
Τι είναι οι αμμοθίνες;
Οι αμμοθίνες είναι αποτέλεσμα της δράσης της θάλασσας και του ανέμου. Εκεί όπου η θάλασσα με τις εκτεταμένες αμμουδιές παραχωρεί τη θέση της στις καλλιεργούμενες εκτάσεις, συναντάται μια στενή λωρίδα γης, ιδιαίτερα σημαντική για την άγρια ζωή. Βασικό κορμό στην βιοποικιλότητα αυτής της ζώνης αποτελούν τα ποώδη φυτά, οι θάμνοι και τα αγριολούλουδα, που είναι άμεσα αναγνωρίσιμα. Οι αμμοθίνες, ιδιαίτερα σημαντικά οικοσυστήματα, ολοένα και μειούμενα από ανθρώπινες δραστηριότητες, σχηματίστηκαν στο πέρασμα του χρόνου από έντονη κυματική δραστηριότητα και φερτές ύλες, οι οποίες εναποτέθηκαν σχηματίζοντας τους χαρακτηριστικούς αυτούς βιοτόπους. Οι τυπικές φυτοκοινωνίες που αναπτύσσονται, αλλά και η μορφολογία τους, από τη δράση των ανέμων και των κυμάτων, προσφέρουν μοναδικό καταφύγιο στην άγρια ζωή. Πρόκειται για ευαίσθητα και δυναμικά οικοσυστήματα που φιλοξενούν πληθώρα φυτών και ζώων, με οργανισμούς που είναι προσαρμοσμένοι να ζουν στο εχθρικό περιβάλλον των αμμοθινών. Ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από έλλειψη γλυκού νερού και υψηλές τιμές αλατότητας του αέρα. Παράλληλα, οι αμμοθίνες προστατεύουν το έδαφος στο εσωτερικό από την διαβρωτική δράση της θάλασσας, για αυτό τον λόγο και η διατήρηση και προστασία τους είναι καίριας σημασίας.
Περιστατικά καταστροφής κάθε καλοκαίρι
Μετά από επιτόπιους ελέγχους στα παράκτια τμήματα του Εθνικού Πάρκου στο πλαίσιο του προγράμματος Επόπτευσης – Φύλαξης, που διενεργεί ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστονίδας-Ισμαρίδας από το 2012, παρατηρήθηκε σε διάφορα σημεία να έχει εισέλθει βαρύ όχημα και να έχει στρώσει με μηχανικό τρόπο την παραλία καταστρέφοντας την αμμοθινική βλάστηση. Το «Ε» επικοινώνησε με τον περιβαλλοντολόγο, Βασίλειο Χριστοδούλου, που εργάζεται στο παράρτημα του Φορέα στην Κεραμωτή. Όπως μας είπε ο κ. Χριστοδούλου σχετικά με τα περιστατικά που καταγράφηκαν: «Η συγκεκριμένη ενέργεια αποτελεί κοινή πρακτική όσων εκμεταλλεύονται τον παραλιακό χώρο για αναψυχή, ωστόσο ενέχει πολλούς κινδύνους για το οικοσύστημα και την προστατευόμενη περιοχή». Οι κύριοι λόγοι παρέμβασης στις παραθαλάσσιες αυτές περιοχές είναι η τοποθέτηση καντινών, η λειτουργία των beach bar, η προσπάθεια πρόσβασης και στάθμευσης από λουόμενους και παραθεριστές με οχήματα στα σημεία αυτά. «Πολλές φορές χρησιμοποιούνται οχήματα βαρέως τύπου για να ισιώσουν όσο είναι δυνατόν την περιοχή γύρω από ένα beach bar ή μια καντίνα», σημειώνει ο κ. Χριστοδούλου. Μάλιστα, η καλοκαιρινή περίοδος, που εμφανίζει μεγάλη κίνηση λόγω τουρισμού και παραθερισμού, είναι περίοδος που αναπαράγονται πολλά είδη, τα οποία φιλοξενούνται στις αμμοθίνες, λίγα μέτρα μακριά από τις παραλίες. «Είναι μια εύθραυστη ισορροπία, που έχει υποστεί μεγάλη επιβάρυνση και διάβρωση από την κατασκευή του φράγματος, αφού πλέον δεν κατεβαίνουν τόσα φερτά υλικά, όπως συνέβαινε παλιότερα», εξηγεί ο περιβαλλοντολόγος του Φορέα.
Κανένα ενδιαφέρον από κατοίκους και επισκέπτες
Παρότι οι υπάλληλοι του Φορέα και εθελοντικές οργανώσεις και προσπάθειες πραγματοποιούν ενέργειες για να κλείσουν διαδρομές που έχουν σχηματιστεί πάνω σε αμμοθίνες, δεν υπάρχει καμία συμμόρφωση. «Όσες φορές και αν βάζουμε προειδοποιητικές ή απαγορευτικές πινακίδες, μετά από λίγο εξαφανίζονται και έχουμε πάλι τα ίδια προβλήματα», ανέφερε ο κ. Χριστοδούλου. Ο ίδιος τονίζει ότι μπορεί να γίνει τουριστική εκμετάλλευση των παραθαλάσσιων περιοχών, αλλά ταυτόχρονα να επιδεικνύεται και ο απαραίτητος σεβασμός σε μια σημαντική για την βιοποικιλότητα περιοχή. Στην κατεύθυνση αυτή της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την μεγάλη σημασία του σπάνιου αυτού οικοσυστήματος, κινείται και η διοργάνωση, για δεύτερη συνεχή χρονιά φέτος, των αγώνων WAVE running (Τρέχοντας στο κύμα), που ξεκινάει από τον αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων, διασχίζει τις εκβολές του Νέστου και καταλήγει στο δημοτικό camping Κεραμωτής.
