Στο υπόγειο της καπναποθήκης «Π», στο χώρο της βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, συνεχίζεται μία προσπάθεια παραγωγής πολιτιστικού και πολιτισμικού έργου, που έχει ξεκινήσει πριν από περίπου οκτώ χρόνια. Ο λόγος για το Τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού της Θράκης αλλά και για το Εργαστήριο Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας που λειτουργούν κάτω από την καθοδήγηση και οργάνωση του φιλόλογου και συγγραφέα κ. Θανάση Μουσόπουλου.
Οι συγκεντρώσεις αυτές, που για την φετινή χρονιά πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη στις οκτώ το βράδυ στον προαναφερθέντα χώρο, προορίζονταν αρχικά αποκλειστικά για τους σπουδαστές και σπουδάστριες του Ιδρύματος. Σύντομα όμως τα τμήματα «άνοιξαν τις πόρτες» τους στο ευρύτερο κοινό της πόλης μας που θα είχε το ενδιαφέρον να τα παρακολουθήσει. Το αρχικό του χαρακτήρα μοιάζει να διατηρεί ακόμη το Εργαστήριο της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, που λειτουργεί σαν ένα «κλειστό» τμήμα, παρ’ όλο που οι σπουδαστές / σπουδάστριες που το παρακολουθούν έχουν πάψει από καιρό να είναι αποκλειστικά σπουδαστές του Ιδρύματος. Από την άλλη, το Τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού της Θράκης, αποτελεί περισσότερο ένα διαδραστικό μάθημα – σεμινάριο ιστορίας και πολιτισμού του τόπου μας, όπου με ανακοινωμένο το πρόγραμμά του από την αρχή του κάθε ακαδημαϊκού έτους, δίνει την ευκαιρία σε ένα σημαντικό αριθμό συμπολιτών μας να παρακολουθούν τις θεματικές ενότητες που τους ενδιαφέρουν περισσότερο κάθε φορά. Στο τέλος μάλιστα κάθε ακαδημαϊκού έτους προβλέπεται και ένα Ανοικτό Καταληκτήριο μάθημα, όπου οι σπουδαστές / σπουδάστριες των δύο τμημάτων παρουσιάζουν τις εργασίες τους, αντικαθιστώντας των αρχικό θεσμό των εξετάσεων, που υπήρχε στα πλαίσια του διδακτικού προγράμματος του Ιδρύματος.
Μία ενδεικτική παράθεση των θεμάτων με τα οποία ενασχολήθηκαν τα δύο τμήματα είναι αρκετή για να μας δώσει μία διάσταση της δουλειάς που πραγματοποιείται. Πιο συγκεκριμένα, το θέμα το οποίο αναπτύχθηκε κατά το ακαδημαϊκό έτος 2007 – 2008 ήταν «Ο ιδιωτικός βίος των Αρχαίων Ελλήνων και των σύγχρονων Θρακών: Τροφές, Διασκεδάσεις και Συμπόσια». Κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2008, στο Εργαστήριο των Αρχαίων Ελληνικών μελετήθηκαν και μεταφράστηκαν κείμενα του Πλούταρχου και του Πλάτωνα που σχετίζονται με τα συμπόσια και την καθημερινή ζωή των αρχαίων. Παράλληλα στο Τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού της Θράκης συζητήθηκαν πλευρές της παραδοσιακής ζωής στη Θράκη, οι διασκεδάσεις, τα ποτά και τα φαγητά Θρακιωτών και Ποντίων, καθώς και κατοίκων παραδοσιακών χωριών, όπως τα Κιμμέρια Ξάνθης, οι Αμαξάδες Ροδόπης και η Σαμοθράκη. Μάλιστα στις 28 Μαΐου 2008, στο Ανοικτό Καταληκτήριο μάθημα με τίτλο «Από τα Αρχαία Συμπόσια στα Θρακιώτικα Γιορτάσια», οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες, με τις εργασίες τους που παρουσίασαν, επιχείρησαν μία επιτυχημένη παρουσίαση της μετάβασης που πραγματοποιήθηκε διαχρονικά από την μία θεματική ενότητα στην άλλη.
Όσον αφορά το φετινό ακαδημαϊκό έτος 2008 – 2009, με κεντρικό θέμα «Την χαρά της καθημερινής ζωής», στο διάστημα από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2008, στο Εργαστήριο των Αρχαίων Ελληνικών θα μελετηθεί η δομή του ελληνικού λόγου μέσα από τα κείμενα του εξελληνισμένου, Σύρου στην καταγωγή, αρχαίου συγγραφέα Λουκιανού, ενώ στο Τμήμα Ιστορίας και Πολιτισμού της Θράκης θα γίνει αναφορά στην ιστορία της Θράκης και της Ξάνθης και μία γενική αναφορά στην πολιτιστική ιστορία της Θράκης, με μία εισαγωγή στη θρακική λαογραφία. Τα ανοικτά μαθήματα σεμιναριακής μορφής για το πρώτο εξάμηνο, του Τμήματος Ιστορίας και Πολιτισμού ξεκίνησαν ήδη από τις 8 Οκτωβρίου 2008, με μία εισαγωγή στην ιστορία της Θράκης και συνεχίζονται με ιστορικές αναφορές σε θέματα όπως η Φραγκοκρατία, η Οθωμανοκρατία και η Βουλγαροκρατία στη Θράκη, αλλά και πολιτιστικές αναφορές σε θέματα όπως η μουσική και ο χορός στη Θράκη, τα παραμύθια αλλά και τα δημοτικά τραγούδια της Θράκης, μέχρι τις 28 Ιανουαρίου 2009. Τα μαθήματα του δευτέρου εξαμήνου έχουν την θεματολογία τους περισσότερο προσανατολισμένη σε πολιτιστικές και πολιτισμικές ενότητες όπως τα αποκριάτικα δρώμενα, οι λαϊκές αφηγήσεις, αφιερώματα σε μορφές του γραπτού λόγου όπως ο Βιζυηνός και ο Βάρναλης, αλλά και οι «δικοί μας» Στ. Ιωαννίδης και Κ. Βέικου – Σερεμέτη, και θα διαρκέσουν από τις 4 Φεβρουαρίου έως και τις 27 Μαΐου 2009, με το Καταληκτήριο Μάθημα να πραγματοποιείται στις 6 Ιουνίου 2009.
Γιώργος Συληγαρδάκης
syligardakisg@yahoo.gr