Γ. Κώστα Θρακιώτη, «Η Τέχνη στη ζωή και στην εποχή μας», εκδόσεις Γλαύκη, 1976, σελ. 93
Ένας από τους μεγάλους θρακιώτες συγγραφείς του εικοστού αιώνα είναι ο Κώστας Θρακιώτης, ψευδώνυμο του Θαλή Προδρόμου. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 1909, σπούδασε φιλολογία, δίδαξε σε σχολή θεάτρου και εργάστηκε στη μέση εκπαίδευση. Πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου 1994 στην Αθήνα. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου. Έζησε όλα τα συνταρακτικά γεγονότα του εικοστού αιώνα, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, φυλακίστηκε και εξορίστηκε στη Μακρόνησο και στον Άι Στράτη.
Το πλούσιο, γεμάτο αγάπη για τον απλό άνθρωπο του λαού μας έργο του μεταφέρει την πλούσια πείρα του. Η σχέση του με τη Θράκη είναι διαρκής, στη ζωή και στο έργο του. Είναι ένας από τους πρωτοπόρους της γενιάς του ’30 με την ποιητική του δουλειά.
Αναφέρουμε τις συλλογές: Στον ελεύθερο δρόμο 1932, Εμείς δε θα βαδίσουμε 1933, Ανεμίζουμε σημαία μας την Άνοιξη 1955, Συμφωνία του Ορφικού Ρόδου 1957, Ο άνθρωπος του έρωτα και της στάκτης 1963 (απέσπασε το Κρατικό βραβείο ποίησης του 1964), Πορεία και Σταθμοί (εκλογή 1927 – 1964), Φωτοσκιές 1972, Διαμαρτυρίες και σατιρικά γυμνάσματα 1975, Πικρές σταγόνες σ’ άδειο ποτήρι 1977, Πέρα από τη δυναστεία και τα οράματα του κόσμου 1979, Από τη φυλακή του χρόνου 1981, Η κραυγή της σιωπής μου 1985, Στην κόλαση του Ημεροδήκτη 1987, Η οργή των αγαλμάτων 1989. Συνολικά το ποιητικό του έργο αποτελείται από 21 δημοσιευμένες ποιητικές συλλογές.
Εκτός από την ποίηση ο Κώστας Θρακιώτης έγραψε θέατρο, το έργο του Άλμπατρος 1933 πήρε βραβείο στον Καλοκαιρινό θεατρικό διαγωνισμό, δοκίμια και ιστορία λογοτεχνίας Σύντομη ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 1965, Η τέχνη στη ζωή και στην εποχή μας 1976, Διηγήματα Οι Χαρταετοί 1983, Θρακικές Ιστορίες 1988, μυθιστόρημα Ένα παιδί στην καταχνιά 1984.
Επίσης μετέφρασε τον Οιδίποδα Τύραννο και τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή, 1948, 1855, 1977, την Παλατινή Ανθολογία 1980, Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον Ε. Μ. Ρεμάρκ.
Μιλώντας για το έργο του Κώστα Θρακιώτη αναφέρουμε τη θρακική θεματολογία, το αγωνιστικό και κοινωνικό στοιχείο που κυριαρχεί στο έργο του. Ανήκοντας στη γενιά του 30, αντιλαμβάνεται την επερχόμενη λαίλαπα του β΄ παγκόσμιου πολέμου και την τρομακτική άνοδο του φασισμού, και τα καταγγέλλει με τα ποιήματά του. Η αισιοδοξία της ποίησής του πηγάζει κατευθείαν από το αγωνιστικό στοιχείο.
Στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ο Γιάνης Κορδάτος για τη Μοντέρνα Ποίηση αναφέρεται αφενός στους Σεφέρη, Εμπειρίκο, Ελύτη, Εγγονόπουλο και Αντωνίου που εκπροσωπούν τη αστική τάξη, ενώ στην αντίθετη παράταξη αναφέρει τους Ρίτσο, Βρεττάκο, Θρακιώτη, Λειβαδίτη. (σελ. 712). Σε επόμενο κεφάλαιο ο Κορδάτος σημειώνει για τον Θρακιώτη ότι «Είναι υμνητής της ανθρωπιάς, της αγάπης προς τον πλησίον, της ειρήνης και της ελευθερίας … Είναι από τους πρωτοπόρους της αντιστασιακής ποίησης» (σελ. 863).
Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απόψεις και θέσεις του Κώστα Θρακιώτη και όσον αφορά την Τέχνη και την Αισθητική.
Για τον Κώστα Θρακιώτη και το βιβλίο του «Η Τέχνη στη ζωή και στην εποχή μας», έχω δημοσιεύσει αρκετές εργασίες και μελέτες.
Στα «Θρακικά Χρονικά» δημοσιεύθηκαν: «Συμβολή στη μελέτη της σύγχρονης θρακικής λογοτεχνίας. Κώστας Θρακιώτης και Τριαντάφυλλος Πίττας, τχ. 37 (1982), και «Θρακιώτες Αισθητικοί», τχ. 44 ( 1990).
Το 1985 στο βιβλίο μου «Η Γη της Θράκης – Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού», εκδ. Εκλογή, Κομοτηνή, υπάρχει το κεφάλαιο «Κοινωνία και Αισθητική στο έργο του Κώστα Θρακιώτη» (σελ. 79-101), κείμενο ομιλίας μου στα Ελευθέρια Αλεξανδρούπολης στις 12 Μαΐου 1984.
Το παρουσιαζόμενο βιβλίο διαιρείται σε δύο μέρη:
Α’ Αισθητικά προβλήματα: 1. Οι νέες μορφές και το πρόβλημα της ανανέωσης – 2. Η διαφορά της προοδευτικής πρωτοπορίας σε σχέση με το πρόβλημα της παρακμής – 3. Το ιδεολογικό περιεχόμενο και η αφηρημένη τέχνη – 4. Η ποιητική γλώσσα – 5. Ερμητισμός, σαφήνεια και ασάφεια – 6. Η ποίηση χθες και σήμερα
Β’ Η αγωνία και η κρίση της νεότερης ποίησης.
Η πρώτη ενότητα δημοσιεύθηκε στην «Έρευνα» στα 1962 – 63, ενώ η δεύτερη στο περιοδικό «Αιολικά Γράμματα» το 1973.
Θα κάνουμε έναν περίπατο στα εφτά άρθρα του βιβλίου, που αναδεικνύουν τις απόψεις του Κώστα Θρακιώτη για την Τέχνη και την Αισθητική.
«Η τέχνη είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο και ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να εργάζεται ολομόναχος μέσα στον γυάλινο και ελεφάντινο πύργο του, για τον εαυτό του και για το γούστο του».
Ο Κ. Θρακιώτης προσεγγίζοντας την έννοια «προοδευτική τέχνη» υποστηρίζει ότι «Σ’ ένα οποιοδήποτε άξιο έργο τέχνης υπάρχει αντανακλαστικά η βιωμένη ζωή μ’ όλα τα αντιφατικά και αλληλοσυγκρουόμενα στοιχεία που την αποτελούν και συνθέτουν τις πνευματικές της αξίες […] Ο αληθινός καλλιτέχνης μέσα από το χάος ανασύρει τα αναγεννητικά στοιχεία της ζωής και τα δικαιώνει καταξιώνοντάς τα […] Η τέχνη είναι ευαίσθητος σεισμογράφος που καταγράφει τους κοινωνικούς κραδασμούς».
Ο καλλιτέχνης και το δημιούργημά του συνδέεται με τη δεδομένη εποχή.
«Ο σύγχρονος καλλιτέχνης δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να μένει αμέτοχος και αδιάφορος μπροστά στα προβλήματα που του θέτει η εποχή του». Μιλώντας ιδιαίτερα, σε άλλο σημείο, για την ποίηση τονίζει ότι «Ο κοινωνικός χαρακτήρας του ποιητικού λόγου αποτελεί και το ακρογωνιαίο αγκωνάρι για τη θεμελίωση κάθε αισθητικής κρίσης».
Βασική πίστη του Κώστα Θρακιώτη, που διαπερνά όλα τα αισθητικά του κείμενα, είναι ότι ο σοσιαλισμός είναι το καλύτερο όραμα ή η καλύτερη μήτρα για την ανάπτυξη της πραγματικής τέχνης: «Όταν ο κόσμος θα περάσει απ’ το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας και οι σχέσεις του λαού με τους καλλιτέχνες, θάχουν αποκατασταθεί. Η ολόπλευρη συμμετοχή της ολότητας στα αγαθά της κουλτούρας, θάναι μια εγγύηση για την πραγμάτωση εκείνου του ιδανικού, που ονειρεύτηκαν τα μεγαλύτερα πνευματικά κεφάλια του κόσμου και εξύμνησαν οι ποιητές».
Ο Κώστας Θρακιώτης, όπως σημειώνω το 1985 στο βιβλίο μου «Η Γη της Θράκης – Θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού», από το 1932 που παρουσίασε την ποιητική του συλλογή «Στον ελεύθερο δρόμο» ως το τέλος έμεινε πιστός και ακολούθησε αυτό που θεώρησε ως ιδανικό για ένα προοδευτικό ποιητή και καλλιτέχνη γενικότερα: «να κρατήσει ακέραιη τη φλόγα, αντλώντας από τη ζωή εκείνα τα άφθαρτα στοιχεία που θα ξανοίγουν την όραση, δικαιώνοντας τους πόθους των ανθρώπων για μια προοδευτική αναδίπλωση».
