Σήμερα στις 11 πμ θα πραγματοποιηθεί η κηδεία του στην εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου
Ανεκτίμητη η προσφορά του, με πάνω από 37 τίτλους εκδόσεων για την Ξάνθη, την καθημερινότητα, τα γεγονότα και τους ανθρώπους της
Στην ιστορία πέρασε ο ιστορικός της Ξάνθης, ο ακούραστος ερευνητής και σπουδαίος ιστοριοδίφης Θωμάς Εξάρχου, που «έφυγε» χθες σε ηλικία 93 ετών, μετά από πολυήμερη νοσηλεία στο Νοσοκομείο, κλείνοντας με το θάνατό του ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο της πόλης.
Η Ξάνθη πενθεί για την απώλεια ενός σπουδαίου ξανθιώτη, που δε γεννήθηκε εδώ, αλλά αγάπησε την πόλη όσο λίγοι και πρόσφερε σε αυτή τα μέγιστα μέσα από τις ακάματες έρευνες και εκδόσεις του, που φώτισαν πτυχές της τοπικής ιστορίας και αποτελούν έναν πολύτιμο οδηγό για κάθε ιστορικό του μέλλοντος. Με κόπο και πολλές θυσίες, προσωπικές και οικονομικές, αλλά και με τη στήριξη ανθρώπων, συλλόγων και θεσμών εξέδωσε πάνω από 37 τίτλους, όπου σε περισσότερες από 13.000 σελίδες κατέθεσε μνήμες, εμπειρίες και ιστορικά ντοκουμέντα από την Ξάνθη, τις εικόνες και τους ανθρώπους της.
Η Ξάνθη τον θυμάται με την τραγιάσκα και το χαμόγελό του, κρατώντας πάντα από το χέρι τη σύζυγό του, ακούραστο και διαυγή ως το τέλος, με ιδέες, όρεξη και αγάπη για να προσφέρει όσα περισσότερα μπορεί στην πόλη που τον ενέπνευσε και που έδωσε τελικά και ο ίδιος έμπνευση μέσα από το πλούσιο έργο του.
Ο ίδιος για την πόλη του την Ξάνθη και τους ξανθιώτες πρόσφατα είχε μιλήσει σε δημόσια εκδήλωση προς τιμήν του με τα πιο ζεστά λόγια: « «Ήρθα το 1934. Την αγάπησα πολύ αυτή την πόλη. Με την Παλιά Πόλη απέκτησα μία ερωτική σχέση», ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει την ψυχική ενθάρρυνση που έλαβε στο ξεκίνημά του από την επιδοκιμασία του Στέφανου Ιωαννίδη. Σταθμός στη συνεισφορά του στην τοπική ιστορία ήταν το βιβλίο που συνέγραψε για τον «ξεχασμένο» δήμαρχο της πόλης, Θεόφιλο Παπαδόπουλο, που χαρακτηρίστηκε ένα από τα αρτιότερα έργα του.
Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί σήμερα στις 11 πμ στην ενορία του, στον Ι.Ν. Αγίου Ελευθερίου. Παράκληση της οικογένειας είναι αντί στεφάνων να ενισχυθεί το Γηροκομείο Ξάνθης «ο Μέγας Βασίλειος».Ο Θωμάς Εξάρχου άφησε πίσω την αγαπημένη σύζυγό του, δύο κόρες και τρία εγγόνια. Το «Ε» εκφράζει τα θερμότερα συλλυπητήριά του.
Η… ιστορία του Θωμά Εξάρχου
Ο Θωμάς Εξάρχου γεννήθηκε το 1921 στο χωριό Ποντικάτες των Ιωαννίνων. Έρχεται στην Ξάνθη το 1927, τελειώνει την Α’ τάξη του Δημοτικού και επιστρέφει στο χωριό του. Ξανάρχεται στην Ξάνθη το 1934 και από τότε διαμένει μόνιμα. Φοιτά στο γυμνάσιο της Ξάνθης (1934-1940). Μετά την αποφοίτηση του από το γυμνάσιο εργάζεται ως υπάλληλος στο Εμπορικό Επιμελητήριο και στη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής εργάζεται αρχικά σαν καπνεργάτης και αργότερα χειρώναξ εργάτης υπαίθρου. Από τα αρχεία του Πρωτοδικείου Ξάνθης προκύπτει ότι τουλάχιστον 2143 Έλληνες της Ξάνθης μεταφέρθηκαν στην κατοχή ως όμηροι από τους Βούλγαρους σε καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Μέσα σε αυτούς ήταν και ο Θωμάς Εξάρχου. Δημοτικός υπάλληλος το 1946 και στη συνέχεια με την επέκταση του Ι.Κ.Α στην Ξάνθη, το 1949, διορίζεται στο Ι.Κ.Α. ύστερα από διαγωνισμό. Υπηρέτησε στο στρατό επί 40 μήνες ως έφεδρος ανθυπολοχαγός πυροβολικού. Μετέχει στο Δ.Σ. της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης (Φ.Ε.Ξ.) ως μέλος ή ως πρόεδρος του Δ.Σ. για επτά χρόνια σε μια γόνιμη περίοδο της Φ.Ε.Ξ. που σημαδεύτηκε από την ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου, την ίδρυση της Κινηματογραφικής Λέσχης και την αγορά του αρχοντικού των κληρονόμων Δ. Κουγιουμτζόγλου για λογαριασμό της Φ.Ε.Ξ. Μεσολαβεί μια απουσία έξι χρόνων από την Ξάνθη λόγω μετάθεσης στη Θεσσαλονίκη, επανέρχεται το 1981 και το 1982 εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος. Το 1983 διορίζεται πρόεδρος του Δ.Σ. του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης. Για πολλά χρόνια μετείχε στα Δ.Σ. Κέντρων που ασχολούνται με την προστασία των ηλικιωμένων. (ΚΑΠΗ, Γηροκομείο). Έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό άρθρων και αυτοτελών βιβλίων που εκδόθηκαν από το περιοδικό “Φοροτεχνική και Θρακική προσέγγιση” , βιβλίων που εκδόθηκαν από το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης, την Αδελφότητα Ηπειρωτών Ν. Ξάνθης, το Μιχάλη Σπανίδη, το δήμο Θεσσαλονίκης και το δήμο Ξάνθης. Οι τίτλοι που υπέγραψε ξεπερνούν τους 37. Για την προσφορά του στα γράμματα και την ιστορία του Νομού Ξάνθης, τιμήθηκε από τη νομαρχία Ξάνθης με το βραβείο “Στέφανος Ιωαννίδης”, ενώ τιμές απέσπασε και από το δήμο Ξάνθης και διάφορους συλλόγους, όπως πρόσφατα το Δίκτυο Λόγου και Πράξης.
Είπαν οι φίλοι…
Για το Θωμά Εξάρχου στην εκδήλωση που πραγματοποίησε το Δίκτυο Λόγου και Πράξης το 2013 προς τιμήν του στις Γιορτές Κόσυνθου είχε πει: «ο Θωμάς Εξάρχου χάρισε κομμάτια της ιστορίας μας άγνωστά, σελίδες του παρελθόντος μας υποτιμημένες, στοιχεία που «δεν σου γεμίζουν το μάτι», αλλά είναι τόσο απαραίτητα και ‘γευστικά’ – γεύση πνευματική» και πρόσθεσε: «ο μελλοντικός ερευνητής της ιστορίας της Ξάνθης έχει, για τον εικοστό αιώνα έναν συλλέκτη – αντικέρ /παλιατζή – που διακρίνεται για επιμέλεια και αγάπη γι’ αυτό που κάνει. Ο Θωμάς Εξάρχου με την έρευνά του και την αδιάκοπη επιμονή συγκεντρώνει και καταθέτει στοιχεία του παρελθόντος που έχουν διαχρονική αξία και συντελούν στην ιστορική τεκμηρίωση. Η μικροϊστορία είναι ένας σύγχρονος κλάδος που διευκολύνει την ιστορική έρευνα και καταγραφή», ενώ τον χαρακτήρισε «ευεργέτη της πόλης».
Ο Μιχάλης Σπανίδης, με τον οποίο συνεργάστηκε για τις τελευταίες εκδόσεις του, στην ίδια εκδήλωση χαρακτήρισε το έργο του «αναμνηστικό υλικό αγάπης με μικρές και μεγάλες δόσεις αλήθειας για τον τόπο μας, με ιστορίες που σε ένα βαθμό επούλωσαν παλιές πληγές». Τον ίδιο περιέγραψε ως ακούραστο ερευνητή, με πειραματική διάθεση, ερευνητική αγωνία, με γραφή λιτή και αρμονική και με θέματα πάντα επίκαιρα. Τέλος, σχολίασε ότι ο Θωμάς Εξάρχου «εμπνέει και εμπνέεται από την ιστορία της πόλης μας».
Σε αφιέρωμα του «Ε» θα μιλήσουν γι’ αυτόν και άλλοι φίλοι, συνεργάτες και συνοδοιπόροι.
