Ιω. Πατζανακίδης, δικηγόρος Ξάνθης: «Tο να προτρέπεις σε πογκρόμ και προστασία των συνόρων είναι αυτοδικία»
Τι συμβαίνει με την υπόθεση «Τότα»
Τις τελευταίες μέρες σάλος έχει ξεσπάσει, αρχικά στο διαδίκτυο και μετέπειτα σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, με τα βίντεο των αυτόκλητων «τιμωρών» στον Έβρο με την πρόφαση ότι οι μετανάστες είναι υπαίτιοι για τις φωτιές που μαίνονται αυτή τη στιγμή στον Έβρο και πιο συγκεκριμένα στη Δαδιά. Το πρώτο βίντεο αφορά τρεις άνδρες στην Αλεξανδρούπολη οι οποίοι το δημοσίευσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δείχνει δεκατρείς ανθρώπους με καταγωγή από τη Συρία και το Πακιστάν κλειδωμένους σε ένα τρέιλερ ενώ ακούγεται ο ίδιος σε ένα ρατσιστικό παραλήρημα βίας να κατηγορεί τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ότι «θα μας κάψουνε» και να παρακινεί και άλλους σε ρατσιστικό πογκρόμ, καλώντας τους να οργανωθούν και να τον μιμηθούν.
Στο δεύτερο βίντεο που έχει διαρρεύσει φαίνεται ένας άνδρας με στρατιωτική ενδυμασία στην καρότσα ενός αγροτικού αυτοκινήτου δίνει κατευθυντήριες οδηγίες στους πολίτες για πογκρόμ, διευκρινίζοντας ότι «δυστυχώς οι αρχές δεν μας αφήνουν να χρησιμοποιήσουμε όπλα και μαχαίρια».
Το «Ε» επικοινώνησε με τον δικηγόρο Γιάννη Πατζανακίδη, με σκοπό να γίνουν ευδιάκριτα τα όρια της νομιμότητας τέτοιων πράξεων, όσον αφορά το πρώτο βίντεο, αλλά και λόγων, όσον αφορά στο δεύτερο και σε ποια περίπτωση η αυτοδικία μπορεί να κινείται στη λεπτή γραμμή της νομιμότητας.
Το ρατσιστικό κίνητρο είναι η βάση των πογκρόμ
Όπως εξηγεί ο κ. Πατζανακίδης, «η παραγγελία του Αρείου Πάγου προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αλεξανδρούπολης είναι αρκετά σαφής καθώς αναφέρει χαρακτηριστικά ώστε να διερευνηθεί η διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες κ.λπ. (άρθρο 184 παρ.2 ΠΚ), καθώς και η έκθεση (άρθρο 306 παρ.1 ΠΚ) και αρπαγή κατά συρροή, τετελεσμένης ή και σε απόπειρα (άρθρα 94 παρ.1, 322 παρ.1α ΠΚ) σε συνδυασμό με το άρθρο 82 Α ΠΚ. για το ρατσιστικό έγκλημα. Αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε και με την αυτοδικία».
Ο ίδιος επισημαίνει «το να προτρέπεις σε πογκρόμ και προστασία των συνόρων είναι αυτοδικία. Είναι παράνομο το κάλεσμα καθώς δεν μπορεί ο πολίτης να δρα υπό κάποια νόμιμη ιδιότητα. Η συγκεκριμένη κίνηση αποτελεί παραβίαση του νόμου 927/1979 που αφορά στην υποκίνηση ρατσιστικής βίας και μίσους σε βάρος ανθρώπων διαφορετικής φυλής ή θρησκεύματος. Θεωρητικά μπορεί κάποιος πολίτης να διαπιστώσει την τέλεση πλημμελήματος και να την καταδιώξει. Αυτό επιτρέπεται νομικά. Αλλά αυτό προϋποθέτει την τέλεση κάποιας παράνομης πράξης. Οι αυτόκλητοι “πολιτοφύλακες” δεν έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα να ελέγξουν τα χαρτιά κάποιου ανθρώπου ώστε να διαπιστώσουν αν έχει μπει στη χώρα παράτυπα».
Οι πολιτικοί έχουν ευθύνη για την κατάσταση στον Έβρο
Από τις δηλώσεις του κ. Παπαδάκη έως τον κ. Καιρίδη, είτε άμεσα, είτε έμμεσα συνδέονται οι πυρκαγιές με την μετανάστευση (ενώ η σύνδεση αυτή δεν αιτιολογείται από κανένα στοιχείο). Σύμφωνα με τον κ. Πατζανακίδη, «πολιτικοί από την Ελληνική Λύση αλλά και από την κυβέρνηση καλούν σε κινητοποιήσεις. Αυτό δίχως άλλο δημιουργεί ένα κλίμα νομιμοποίησης. Συνολικά τα καλέσματα για πογκρόμ δεν είναι ούτε νόμιμα ούτε ηθικά».
Τι συμβαίνει με την υπόθεση «Τότα»
Σε καιρούς χαλεπούς η αντίδραση των πολιτών πρέπει να διακρίνεται από ψυχραιμία. Η υπόθεση των τριών ανδρών που κρατούσαν φυλακισμένους δεκατρείς μετανάστες σε ένα τρέιλερ έχει πλημμυρίσει από θεωρίες, διατηρώντας τα στοιχεία στο σκοτάδι.
Σύμφωνα με την χθεσινή πρόταση του εισαγγελέα, το κατηγορητήριο που αποδίδεται στους τρεις συλληφθέντες για την κράτηση και μεταφορά εντός τρέιλερ 13 μεταναστών που είχαν εισέλθει παράτυπα στη χώρα αφορά τη διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια με ρατσιστικά κίνητρα, σε συνδυασμό με αρπαγή με ρατσιστικά κίνητρα από κοινού και συναυτουργία και έκθεση σε κίνδυνο, ενώ τον αλλοδαπό ιδιοκτήτη του οχήματος που εμφανίζεται σε βίντεο να έλκει το τρέιλερ βαρύνει και η κατηγορία της παράβασης της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων.
Από την άλλη πλευρά, οι δεκατρείς μετανάστες κατηγορούνται για απόπειρα εμπρησμού με κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή, κατασκευή και κατοχή εκρηκτικών υλών και παράνομη είσοδο στην χώρα.
Το κατηγορητήριο είναι χρήσιμο να θυμάται κάποιος ότι δεν αποτελεί a priori ενοχή για οποιονδήποτε. Στη συγκεκριμένη περίπτωση για τους 13 μετανάστες, το κατηγορητήριο ισχύει καθώς αυτό ισχυρίστηκαν οι τρείς κατηγορούμενοι που τους «συνέλαβαν» και τους έκλεισαν στο τρέιλερ. Σύμφωνα άλλωστε με το άρθρο 275 ΚΠΔ, το να κατηγορήσουν τα 13 άτομα για εμπρησμό είναι η μόνη ελπίδα ώστε οι τρεις αυτόκλητοι «rangers» να αποφύγουν την καταδίκη.
Επίσης, πολλά δημοσιεύματα αναφέρουν «σύμφωνα με τον εισαγγελέα υπήρξαν μάρτυρες…» όμως η αλήθεια είναι ότι ο εισαγγελέας, ειδικά στο στάδιο της ανακριτικής διαδικασίας, δεν επιτρέπεται να κάνει δηλώσεις. Συνολικότερα, οι δικαστικοί λειτουργοί δεν κάνουν δηλώσεις στα ΜΜΕ για μια υπόθεση σε εξέλιξη.
Το παραπάνω κατηγορητήριο δεν ενοχοποιεί αλλά ούτε αθωώνει κανέναν καθώς η Δικαιοσύνη έχει τον τελικό λόγο σε αυτήν την υπόθεση. Ο ρόλος της κοινωνίας είναι να αμφιβάλλει στις βεβαιότητες των άλλων και να σέβεται μόνο τα γεγονότα -όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι τώρα.
Τα περισσότερα συμβάντα εμπρησμού αφορούν αγροτικές εργασίες
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, στο πλαίσιο της αυτόφωρης διαδικασίας έχουν γίνει 140 συλλήψεις ατόμων για εμπρησμούς σε αγροτοδασικές εκτάσεις. Ειδικότερα 117 για αμέλεια και 23 για πρόθεση. Σχεδόν το σύνολο των ανωτέρων συμβάντων σχετίζονται με θερμές ή αγροτικές εργασίες και κανένα από αυτά δεν σχετίζεται με τη μετανάστευση. Άλλωστε αξιωματούχοι της ΕΛΑΣ και της ΕΥΠ «ξεκαθαρίζουν ότι δεν έχουν προκύψει στοιχεία περί οργανωμένου σχεδίου εμπρησμού».
Όσο παραπάνω επιμένουμε στα γεγονότα και σε αυτά που γνωρίζουμε ήδη, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να οδηγηθούμε στην πλάνη των θεωριών συνωμοσίας και της παραπληροφόρησης.
Παύλος Μαραγκός
pmaragkos@empros.gr
