Για επένδυση στο κεφάλαιο των Τούρκων και Ρώσων τουριστών μιλούν οι επαγγελματίες του τουρισμού
Διαπιστώνουν αλλαγή στο προφίλ των επισκεπτών. Απαραίτητη και πιο κρίσιμη από ποτέ η αναζήτηση των κινήτρων που φέρνουν επισκέπτες στην πόλη και τις ομορφιές του νομού μας
Ελένη Διαφωνίδου
Τα κενά στην τουριστική προβολή και οργάνωση στρατηγικής στην Ξάνθη, όπως πολλές φορές έχουμε γράψει μέσα σε ρεπορτάζ του «Ε» και όπως έχουν επισημάνει αναρίθμητες φορές οι εμπλεκόμενοι του τουρισμού, δεν αποτελεί απλά ένα «έλλειμμα», αλλά «έγκλημα», όπως οι τελευταίοι σχολιάζουν, αναφερόμενοι στην εικόνα των τουριστών που παρουσιάζει η Ξάνθη το φετινό καλοκαίρι. Οι εντυπώσεις είναι διχασμένες από την πλευρά των ιδιωτών που έρχονται σε άμεση επαφή με τους τουρίστες, όμως γενική είναι η παραδοχή ότι το προφίλ των επισκεπτών της Ξάνθης σταδιακά αλλάζει. Μπορεί η πόλη μας να μην ήταν ποτέ «μαγνήτης» τουριστών και ιδιαίτερα προβεβλημένη, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που επισκεπτόμενοι την Ξάνθη, εκδηλώνουν την έκπληξή τους, για τις εικόνες και την ατμόσφαιρα που αντίκρισαν. Οι ευθύνες βέβαια για την ολοφάνερα ελλειμματική τουριστική προβολή και προώθηση της Ξάνθης και του νομού αποδίδονται αναμφίβολα στις αυτοδιοικήσεις και στον τρόπο που διαχειρίστηκαν εν γένει το ζήτημα του τουρισμού, τόσο οι ΟΤΑ, όσο και οι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς, χωρίς να υποτιμάται και η νοοτροπία των ίδιων των ιδιωτών του τουρισμού, που μέχρι σήμερα αρνούνται να συστρατευτούν σε συντονισμένες ενέργειες για την προώθηση του τουρισμού. Το τελευταίο παραδέχονται και οι ίδιοι οι ιδιώτες.
Αναζητώντας το προφίλ των τουριστών της Ξάνθης
Η εικόνα των επισκεπτών στην Ξάνθη, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, με τις μηχανές ανά χείρας και τα μάτια ψηλά να επιθεωρούν τα κτίρια, ιδιαιτέρως του παραδοσιακού οικισμού, προκαλεί ένα «ξάφνιασμα» στους πολίτες που δεν έχουν συνηθίσει την παρουσία τους στην πόλη. Κι όμως φέτος συναντήσαμε κάποιους, που λίγο τυχαία, λίγο σαν περαστικοί, γνώρισαν την πόλη μας και περιπλανήθηκαν στις ομορφιές της. Ποιοι είναι όμως αυτοί που έρχονται στην Ξάνθη; Πώς μαθαίνουν γι’ αυτή; Πόσα γνωρίζουν πριν έρθουν; Τι τους φέρνει στα μέρη μας; Τι ψάχνουν να βρουν εδώ; Με τι εντυπώσεις φεύγουν; Τι τους λείπει; Τι τους γοητεύει; Ο τουρισμός αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό κεφάλαιο, στο οποίο η Ξάνθη μπορεί να επενδύσει, δίνοντας βαρύτητα σε διάφορες μορφές τουρισμού, που μπορούν να φέρουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης στην πόλη και το νομό. Ακόμη, όμως, λείπουν και τα πιο στοιχειώδη. Όπως οι πινακίδες ή ένα γραφείο τουριστικών πληροφοριών, το οποίο αντικαθιστούν ξενοδόχοι, περιπτεράδες, περαστικοί κι όποιος τύχει.
Το «Ε» συνομίλησε με μια σειρά από επαγγελματίες του τουρισμού, ξενοδόχους στην πόλη, την παραλιακή και την ορεινή περιοχή, ζαχαροπλαστεία, ιδιώτες του εναλλακτικού τουρισμού και του πολιτισμού, καθώς και με τη μοναδική πιστοποιημένη ξεναγό της Ξάνθης. Μία είναι η κοινή διαπίστωση. Ότι αν θέλουμε να ασχοληθούμε σοβαρά με τον τουρισμό στην Ξάνθη, πρέπει να διερευνηθεί το προφίλ των τουριστών της, να καταρτιστεί μία μελέτη με όλα εκείνα τα απαραίτητα δεδομένα που θα προσδιορίσουν το τουριστικό προϊόν που η Ξάνθη μπορεί να προωθήσει για να αναδειχθεί, να γίνει γνωστή και να απολαύσει όλα εκείνα τα οφέλη που μπορεί να φέρει ο τουρισμός στην τοπική οικονομία.
Όλες οι μέχρι τώρα –ασυντόνιστες, αποσπασματικές και μάλλον νωχελικές- προσπάθειες έχουν αποτύχει και κανείς δεν είναι αισιόδοξος ότι μπορεί κάτι να αλλάξει. Όμως, πέρα από πρακτικές, αδιαφορία, νοοτροπίες, πρέπει να αλλάξουμε ακόμη και την αρνητική μας διάθεση, καθώς ο τουρισμός αποτελεί μία από τις πιο ουσιαστικές διεξόδους για την περιοχή. Και ο δήμος της Ξάνθης φέρνει την πρωταρχική ευθύνη σε αυτή την κατεύθυνση.
Κάτι σα ν’ αλλάζει στην τουριστική κίνηση της πόλης μας
Πώς διαμορφώθηκε η τουριστική κινητικότητα το φετινό καλοκαίρι; Οι ξενοδόχοι της πόλης δεν είδαν μεγάλη διαφορά σε σχέση με πέρυσι, ενώ σε ορεινή περιοχή, αλλά και τους μικρούς ξενώνες των παραλιών, δωμάτιο δεν έμεινε άδειο από Βούλγαρους και κάποιους Τούρκους. Στα ζαχαροπλαστεία μιλούν για μέτρια προς ανοδική κίνηση από περαστικούς που σταματούν για μερικές ώρες στην πόλη μας, ενώ ο ιδιοκτήτης της Riverland, που αναλαμβάνει δραστηριότητας στο ποτάμι του Νέστου Ηλίας Μιχαηλίδης, κάνει λόγω για εξελισσόμενο ενδιαφέρον, το οποίο όμως η Ξάνθη αδυνατεί να απορροφήσει, αφού οι επισκέπτες, έρχονται μεν στο ποτάμι, αλλά επιστρέφουν μετά την κατάβαση στο ξενοδοχείο τους, σε Καβάλα, Κεραμωτή ή Θάσο.
-Στα ξενοδοχεία:
Την διστακτική, αλλά ανοδική προτίμηση υπηκόων του ανατολικού μπλοκ στο νομό μας διαπιστώνουν ξενοδόχοι της Ξάνθης. Κάποιοι μιλούν για «ανηλεή κατήφορο» στην κίνηση των ξενοδοχειακών τους μονάδων, κάποιοι όμως βλέπουν αισιόδοξα την ολιγοήμερη παραμονή τουριστών στην περιοχή. Κάποιοι, όπως μας είπαν, «πετάγονται» για λίγο από Θάσο, ενώ άλλοι, κυρίως Έλληνες, εξερευνούν την Ξάνθη στο πλαίσιο γνωριμίας τους με τη Θράκη, την ενδοχώρα και τη Σαμοθράκη. Κοινή είναι η παρατήρηση ότι αυξήθηκε η επισκεψιμότητα από Τούρκους την περίοδο του Μπαϊραμιού, με πολλούς από αυτούς να έχουν είτε συγγενείς είτε καταγωγή από την περιοχή μας. Οι διευκολύνσεις στον τρόπο έκδοσης της βίζας έχουν συνδράμει σε αυτή την κατεύθυνση, ενώ πολλοί εκτιμούν ότι το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έναρξη λειτουργίας του μουσείου Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, αλλά και τις δυνατότητες προώθησης του προσκυνηματικού τουρισμού στην Ξάνθη, χωρίς να αγνοούνται οι ομοιότητες στις προτιμήσεις σε φαγητό, διασκέδαση κλπ, δίνουν «πεδίο δόξης λαμπρό» στην προσέλκυση Τούρκων τουριστών, που ήδη φέτος απέδειξαν την προτίμησή τους στη χώρα μας για τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές αυτής της άποψης εμφανίζονται οι ξενοδόχοι της ορεινής περιοχής. Ο Απόστολος Αγκόρτσας, αντιπρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Θράκης, αναφέρεται με ενθουσιασμό στο «κύμα» τούρκων τουριστών στην ορεινή περιοχή, μεμονωμένα είτε με γκρουπ, τονίζοντας τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε η διαδικασία απλοποίησης της έκδοσης βίζας. Οι περισσότεροι καταφτάνουν από Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και Νικομήδεια και με αφορμή αυτή τη νέα εικόνα, ο ίδιος σχολιάζει ότι «πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με τον τουρισμό και κυρίως με τους Ρώσους και τους Τούρκους».
Ομοίως και ο Γιάννης Τσεγγελίδης, ιδιοκτήτης τουριστικού καταλύματος στα Κομνηνά, διαπιστώνει ότι άρχισαν να διαδίδονται οι δυνατότητες της περιοχής, με επισκέψεις τουριστών από Τουρκία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ρωσία ακόμη και Εσθονία. Αν και επικρίνει την διαδεδομένη ξανθιώτικη πρακτική «κανείς να μη συνεργάζεται με κανένα», αναφέρει ότι υπάρχει περιθώριο για ανάληψη πρωτοβουλιών που θα φέρουν επισκέπτες στην περιοχή.
-Στα ζαχαροπλαστεία και το φαγητό:
Και στο χώρο της πώλησης των περίφημων γλυκών Ξάνθης οι απόψεις διίστανται. Κοινή είναι η διαπίστωση ότι η μεγάλη πλειονότητα των τουριστών είναι περαστικοί, που έρχονται για 2-3 ώρες, για να γνωρίσουν την πόλη. Η κίνηση στα καταστήματά τους παρέμεινε στα ίδια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια, πολλοί σχολιάζουν την έντονη παρουσία των Βούλγαρων ακόμη και όσων πραγματοποιούν αυθημερόν εκδρομές στις παραλίες της περιοχής, καθώς και των Τούρκων την περίοδο του Μπαϊραμιού. Ακόμη, ενδιαφέρον είναι το σχόλιο ότι από την πλευρά των Ελλήνων επισκεπτών μειώθηκε η κατανάλωση, ενώ αντίθετα οι Βούλγαροι που παλιά παίρναν «μια πάστα για το δρόμο», τώρα αγοράζουν και γλυκά για το σπίτι.
Γκρουπ τουριστών καταφτάνουν και στις ταβέρνες της Ξάνθης, αν και μένουν στην περιοχή μόλις για λίγες ώρες. Ο αριθμός τους δεν αυξήθηκε και ούτε ήταν ποτέ ιδιαίτερα μεγάλος τους θερινούς μήνες. Ο Σωτήρης Τσιακίρογλου, πρόεδρος της ΟΕΒΕ πάντως, τονίζει ότι αν και υπάρχουν οι υποδομές από την πλευρά της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις από την πλευρά της δημοτικής αρχής. Αναφέρει παραδειγματικά τις θέσεις για τουριστικά λεωφορεία και την αστυνόμευση της τροχαίας, σχολιάζοντας ότι καμία από τις προτάσεις που η ΟΕΒΕ έχει καταθέσει δεν έχει γίνει καν αντικείμενο σκέψης. Ο ίδιος ακόμη, επισημαίνει ότι πρέπει το ενδιαφέρον να στραφεί στους τουρίστες από Βαλκάνια και Τουρκία, μιας και «δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά από τον εσωτερικό τουρισμό».
-Στον εναλλακτικό τουρισμό και τον πολιτισμό
Για το Λαογραφικό Μουσείο της Ξάνθη, η τουριστική κίνηση το καλοκαίρι παραμένει «όνειρο θερινή νυκτός». Μέσω αξιοποίησης τουρκομαθή θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει το ενδιαφέρον τούρκων επισκεπτών, μιας και όπως σημειώνει και ο διευθυντής του μουσείου Πασχάλης Ξανθόπουλος, είμαστε «κοντά» με πολλούς τρόπους με τους Τούρκους και άρα έχουμε πολλά περιθώρια ανάπτυξης του τουρισμού προς αυτή την κατεύθυνση, κάνοντας τους να νιώθουν ακόμη πιο οικεία στην περιοχή μας.
Για την αδυναμία προσέλκυσης τουριστών, λόγω έλλειψης στρατηγικής και συντονισμού μιλά ο Ηλίας Μιχαηλίδης, που σημειώνει ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από κεντροευρωπαίους, κύπριους, έλληνες, ακόμη και κάποιους τούρκους φέτος για το ποτάμι, αλλά «δυστυχώς, η Ξάνθη δεν προβάλλεται κι έτσι ο κόσμος δε τη μαθαίνει». Συχνά ο ίδιος ακούει από επισκέπτες, ότι αν ξέραμε για την Ξάνθη, θα φροντίζαμε να μέναμε περισσότερο. Όμως, ο Ηλίας Μιχαηλίδης ξέρει ότι ο τουρισμός δεν αναπτύσσεται ούτε με πυροτεχνήματα, ούτε με ευχολόγια και γι’ αυτό τονίζει ότι αν θέλουμε τουρισμό στην περιοχή απαιτείται να εξερευνήσουμε τι χαρακτηριστικά προσελκύουν την κάθε εθνικότητα, ώστε να τους προσφέρουμε τα ανάλογα. Χαρακτηριστικά σχολιάζει: «ειδικά στον εναλλακτικό τουρισμό δώσαμε τα φώτα και τώρα τα καπηλεύονται άλλες πόλεις».
Για το προφίλ των τουριστών της Ξάνθης μιλά και η μοναδική ξεναγός της Μαρία Μπαρμπαλιού που σπούδασε στη Θεσσαλονίκη και τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται εδώ. Η ίδια αναφέρει ότι οι τουρίστες στο σύνολό τους εντυπωσιάζονται από την περιοχή, ενώ τονίζει τη δυναμική της αξιοποίησης του μουσουλμανικού στοιχείου, που ενδιαφέρει πολλές κατηγορίες τουριστών, ακόμη και όσους δεν έρχονται στοχευμένα για το λόγο αυτό. Η Μαρία Μπαρμπαλίου, αναφέρει ακόμη ωστόσο το βαθμό που υπολείπεται η Ξάνθη σε σχέση με τις ξενοδοχειακές υποδομές της Αλεξανδρούπολης, την απουσία της περιοχής από σημαντικά συνέδρια τουρισμού, καθώς και τη δραστηριοποίηση μη επαγγελματιών ξεναγών στην Ξάνθη που, όπως τονίζει, δημιουργούν στρεβλή εντύπωση για την περιοχή.
