Στα Κομνηνά αναβιώνει ένα μοναδικό Ποντιακό έθιμο
Καθαρά επιτραπέζιο, με Λύρα, Τουλούμ και δίστιχα τραγούδια που τα τραγουδά ο ένας μετά τον άλλο και επί ώρες
Η πρόσκληση προερχόταν από την κυρία Γεύση Τουλουμίδου. Όριζε ημέρα, ώρα και τόπο. Σάββατο μεσημέρι στα Κομνηνά.
Αιτία και περιεχόμενο της πρόσκλησης, παρουσία και συμμετοχή σ’ ένα Μουχαπέτ.
Είναι δε για τους μη γνωρίζοντες – ανάμεσα σ’ αυτούς κι εγώ- το Μουχαπέτ, μία καθαρά επιτραπέζια εκδήλωση μουσικής, τραγουδιών και γεύματος.
Ανηφόρησα λοιπόν προς τα Νεστοχώρια, κατευθύνθηκα στον οικισμό Κομνηνά και προσήλθα στο ραντεβού εγκαίρως.
Πρώτη διαπίστωση στον χώρο. Στρωμένο ένα μεγάλο τραπέζι για αρκετά άτομα.
Πάνω στο τραπέζι εδέσματα διάφορα, σαλάτες, τουρσιά, άλλα φτιαγμένα από τα άξια χέρια της οικοδέσποινας και άλλα που πήγαν οι καλεσμένοι.
Στο τραπέζι υπήρχαν ήδη μπουκάλια με τσίπουρο και γκράπα, έργα φίλων και του οικοδεσπότη Ηρακλή Ανανιάδη.
Σιγά-σιγά ο χώρος γεμίζει από τους προσκεκλημένους.
Ήρθαν από Βέροια, Δράμα, Καβάλα, Κομοτηνή. Ήρθαν φέρνοντας τις λύρες τους και το Τουλούμ. Οι ομοτράπεζοι διαφόρων ηλικιών, η πλειοψηφία νέοι άνδρες, 3-4 γυναίκες.
Τι είναι το Μουχαπέτ
Αφού λοιπόν καθήσουν όλοι στο τραπέζι κι αφού σερβιριστούν τα διάφορα κρέατα διαφορετικής προέλευσης και τρόπου μαγειρικής, ξαφνικά ακούγεται ο ήχος μιας ποντιακής λύρας. Αμέσως δε, «μπαίνει» στη μουσική ένας από τους παρόντες και τραγουδά ένα δίστιχο ή και δεύτερο.
Κι αφού τελειώσει αυτός, μπαίνει ένας άλλος και τραγουδά κάποιο άλλο δίστιχο, κι έτσι, επί ώρες, συνεχίζεται αυτός ο κύκλος μουσικής και διστίχων. Θα έλεγα κάτι σαν τις μαντινάδες τις Κρητικές.
Όλη δε η διαδικασία γίνεται χωρίς χορό, χωρίς τραγούδια διάφορα. Μόνο και αποκλειστικά δίστιχα. Δίστιχα που αναφέρονται στην Αγάπη, την Ξενιτιά, τον Έρωτα, τη Χαρά, τον Χωρισμό, ενώ υπάρχουν και Σκωπτικά που έχουν σχέση με άνδρες και γυναίκες.
Όλη αυτή η μουσική και τραγουδιστική μυσταγωγία κρατάει μέχρι το βράδυ. Τρώγοντας, πίνοντας, τραγουδώντας δίστιχα υπό τους ήχους της λύρας και του τουλουμιού.
Όλη αυτή λοιπόν η διαδικασία, όλη αυτή η λειτουργία των Ποντίων, της παρέας των 25 ατόμων, τα δίστιχά τους και τα πειράγματά τους ενδιάμεσα, είναι το «Μουχαπέτ».
Το έζησα, συμμετείχα ακούγοντας και έφυγα μ’ ένα αίσθημα χαρμολύπης.
Χαρά διότι συμμετείχα απλά και γνώρισα ένα έθιμο Ποντιακό και λύπη που το γνώρισα πολύ αργά και πολλά, πάρα πολλά από τα δίστιχα, τα λόγια τους δεν τα καταλάβαινα.
Μοναδική εμπειρία
Αποχωρώντας, τους ευχαρίστησα όλους για όσα μοναδικά γνώρισα, είδα, άκουσα, κυρίως όμως τους οικοδεσπότες, τον Ηρακλή και τη Γεύση. Δύο μοναδικοί άνθρωποι, δύο ξεχωριστές προσωπικότητες που ζουν και δημιουργούν στα Κομνηνά, προσφέρουν και αγωνίζονται για τον τόπο τους, τα παιδιά τους, την δουλειά τους, παραμένοντας Πόντιοι, τιμώντας και συνεχίζοντας τα ήθη και έθιμα της Πατρίδας.
Τέλος, οφείλω λίγα λόγια για τους μεγαλύτερους της παρέας. Τον Αλεξ.Ξενόπουλο από τη Δράμα και τον Γιάννη Παγκοζίδη από την Κομοτηνή. Ήταν σπουδαίοι, ακούραστοι, μοναδικοί.
Γ.Δ.
