Τι προβλέπει το σχέδιο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση με πρότυπο το ισπανικό μοντέλο
Το πρόγραμμα «Γέφυρα» που επιστράτευσε κατά τη διάρκεια της πανδημίας για να αμβλύνει τις συνέπειές της σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις φέρεται να επαναφέρει η κυβέρνηση, προχωρώντας στις απαιτούμενες προσαρμογές, προκειμένου αυτό να καλύπτει τους δανειολήπτες που σήμερα πλήττονται από τις αυξήσεις των επιτοκίων.
Μολονότι προς ώρας το ποσοστό αθέτησης στα δάνεια που θεωρούνται ως τα πλέον επιρρεπή στις αναταράξεις των αγορών, όπως τα στεγαστικά ή τα μικρά επιχειρηματικά, παραμένει χαμηλό, εντούτοις η ολοένα και αυξανόμενη πίεση που δέχονται οι δανειολήπτες αφενός, στο διαθέσιμο εισόδημά τους και αφετέρου, στο λειτουργικό τους κόστος, επιβάλλει τη λήψη προληπτικών μέτρων.
Έτσι, έχει ανοίξει μία συζήτηση συνολικά στην Ευρώπη για τους τρόπους, με τους οποίους θα μπορούσαν οι κυβερνήσεις να στηρίξουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που όσο θα συνεχίζεται η επιτοκιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), χωρίς να ελέγχεται ο πληθωρισμός, τόσο θα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Ήδη η επιβάρυνση ισοδυναμεί με επιπλέον 2,5 δόσεις σε ετήσια βάση, αφού ενώ η δόση ενός στεγαστικού δανείου, ύψους 100.000 ευρώ, με επιτόκιο 3,5% και διάρκεια αποπληρωμής τα 20 έτη, «άγγιζε» τον περασμένο Ιούνιο τα 511 ευρώ μετά και τη νέα αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ έχει εκτοξευτεί στα περίπου 626 ευρώ. Άρα, ο δανειολήπτης μέσα σε τέσσερις μήνες έχει δει το ποσό του δανείου του να έχει «φουσκώσει» κατά 114 ευρώ/μήνα ή 1.369 ευρώ/χρόνο!
Σε καταρχήν συμφωνία με τις τράπεζες για μέτρα ελάφρυνσης των δανειοληπτών προχώρησε η ισπανική κυβέρνηση, κάνοντας πρώτη το βήμα για τη στήριξη όσων πλήττονται από την επιτοκιακή πολιτική της ΕΚΤ.
Ειδικότερα, η Ισπανία ετοιμάζεται να λάβει μέτρα στήριξης για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά (ετήσιο εισόδημα μέχρι 25.200 ευρώ), ώστε να μειωθούν τα επιτόκιά τους σε Euribor μείον 0,1 ποσοστιαία μονάδα. Έτσι, οικογένεια με στεγαστικό δάνειο 120.000 ευρώ και μηνιαία δόση 524 ευρώ θα πληρώνει πλέον 246 ευρώ/μήνα, ενώ οι δανειολήπτες θα μπορούν, επίσης, να παρατείνουν τη διάρκεια των δανείων τους έως και επτά χρόνια.
Μία από τις προτάσεις που εξετάζει η κυβέρνηση – και μπορεί να αντέξει ο προϋπολογισμός – είναι το κράτος να επιδοτήσει την επιβάρυνση από την αύξηση των επιτοκίων ενήμερων δανείων (στεγαστικών ή δανείων συνδεδεμένα με πρώτη κατοικία, όπως καταναλωτικά/επιχειρηματικά) και πιθανόν μη ενήμερων υπό προϋποθέσεις, με κυριότερη αυτή της ρύθμισής τους ώστε να γίνουν ενήμερα.. Για παράδειγμα, εάν η δόση σε ένα ενήμερο δάνειο αυξήθηκε από 500 ευρώ τον Ιούλιο σε 550 ευρώ τον Ιανουάριο η κρατική επιδότηση θα αφορά στα 50 ευρώ. Οι επιδοτήσεις θα είναι κλιμακωτές (δηλαδή το α’ τρίμηνο θα επιδοτείται το 100%, το β’ τρίμηνο το 75%, το επόμενο το 50% και στο τελευταίο τρίμηνο το 25%), ενώ θα υπάρχει και περίοδος επιτήρησης των δανειοληπτών μετά τη λήξη του προγράμματος, όπως ακριβώς ίσχυε και για το «Γέφυρα».
